munosabatlar (masalan, foyda, foiz, kredit, pul, mulk, soliq kabilar) jamiyat ruhining namoyon bo‘Iishi shakllaridir. Shuning uchun institut sionalizm tarafdorlari iqtisodiyotda barqarorlik bo‘lmog‘i uchun, awalo, jamiyat a’zolari uchun xos bo‘lgan urf-odatlar, an’ana, odob-ahloq kabi- lami o ‘rganishga da’vat etadilar. Istitutsionalizmdagi uch oqim. Jamiyat hayotida institutlaming o ‘rni va ahamiyatlari har xildir. Shuning uchun ham bu ta’limotda turlicha 150
oqimlar paydo bo‘ldi. Ular iqtiodiyotda turlicha takliflar bilan chiqadilar. Asosan, uchta ilmiy yo‘nalish e ’tirof etilgan: - ijtimoiy-psixologik oqim; - ijtimoiy-huquqiy oqim; - empirik yoki konyunktor-sintetik oqim. Bu oqimlaming hammasi sotsial-psixologik omillarga afzallik bersalar- da, iqtisodiy voqea-hodisalaming ahamiyatini chetlab o ‘ta olmaydilar; ular makroiqtisodiy tahlilga urg‘u beradilar, ya’ni ular taraqqiyotni faqat umumiqtisodiy tahlil yordamida tushunish mumkin, deyishadi. «Sotsial-iqtisodiy bozor x o ‘jaligi». Bu ta’limotga ko'ra, davlat iqtisodiyotga bevosita aralashmasligi lozim, faqat u qonunchilik faoliyati orqali bozor munosabatlariga yo‘l ochib berib turishi, jamiyatda sotsial tartibni saqlovchi posbon vazifalarini bajarib tursa bo‘ladi. Mazkur nazariyada sotsial jihat ustunlik qiladi. Bunga ko‘ra, samarali xo‘jalik tizimiga sof iqtisodiy usullar bilan o ‘tib bo'lmaydi, buning uchun jamiyatdagi sotsial qadriyatlar va omillarni ishga solish kerak. Boshqacha aytganda, iqtisodiyotni insoniylashtirish, odamlar farovonligiga qaratilishi orqali barqaror rivojlanishi mumkin. ' Insonning o‘z farovonligi huquqi-institutsionalizm ta’limotida inson