Qaraqalpaq til bilimi

Yapırmay, alaqay, pah,pay, uwx, ah, haw t.b. sıyaqlı tańlaq sózler arqalı

Mısallar:

1. 
   – Áwstawpıralla-a! Jala bálesinen saqla!
   
2. 
   –Way, salaqqı-áy, aytatuǵının qara!
   
3. 
   – Sizlerden el jigiti bolıp, iyy, sadaǵam!
   
4. 
   – Pay-pay, Tólegen deymen-aw, nemisshe úyreniwge ketken shıǵar desek, qazaqsha úyrenip kelgenbiseń!
   
5. 
   – Yapırma-á! Onda pul barmeken!
   
6. 
   – Haw-haw, qudasha –ay, qolıńnıń jaǵımlısın, ho-ho-hooo...
   
7. 
   – Pah, usı dáw biziń qarındastı kózimizshe mıqshıytpasa bolar edi-aw!
   
8. 
   – Bay-pay, Aytgúldi aq tawıqqa megzetip, zaynine teydi-aw bala bayǵustıń!
   
9. 
   – Ástaupıralla, bulardıń durıs isleytuǵın kúni de boladı eken-aw, shúkir, shúkir!
   

2. 
   Qanday, qansha, qanshama, qaysı, sonday, qalay, bunsha sıyaqlı kúsheytkish mánili sózler arqalı:
   

Mısallar:

1. 
   – Qansha deseń, sonshasın bereyin, házir tisińnen shıǵarma!
   
2. 
   – Qansha awırsań da qoymassań sirá!
   
3. 
   – Áne sondayıńız bar da sizlerdiń!
   
4. 
   – Sonday zattan xabarım bolsa sirá kommunist bolmay keteyin!
   
5. 
   - Ey, bunsha mańlayı qurǵan musılmanlarsız!
   

Mısallar:

1. 
   – Bunıń aqırı qanday boladı ele!
   
2. 
   – Kósemlerge qanday ibadat bolsa da qadaǵan etilgen!
   

3. 
   Gápler súren-shaqırıq mánisinde kelgende úndewlik máni ańlatadı
   

Mısallar:

1. 
   – Bir-birińiz benen sóylesiwge, oylasıwǵa haqqıńız joq!
   
2. 
   – Haw, alaman, úseytip bir ortaǵa túseyikdaǵı!
   
3. 
   –Qoyıp turıń, jámáhát!
   
4. 
   – Tınısh, joldaslar!
   
5. 
   – Quwanısh jarmanıń pal tatıǵan suwı, ótti-ketti qalmadı!
   
6. 
   – Júriń qızlar, kettik!
   
7. 
   – Qaharmanlarsha jerlensin!
   

Úndewlik máni joqarıdaǵı dúzilislik ózgesheligine basqa, gáptiń mazmunı hám intonaciyası arqalı da bildiriledi. Bunday jaǵdayda gáp quwanıshlı xabar, qutlıqlaw, alǵıs aytıw, súysiniw, xoshlasıw, qáhárleniw, ǵarǵanıw, ǵázepleniw, t.b. mánilerde keledi.

2.