Qarshi – 2023 1-mavzu. Din ijtimoiy madaniyat hodisa sifatidagi ahamiyati. Reja

Rossiyadagi faoliyat
Katta Rossiya ensiklopediyasidagi ma`lumotlarga ko'ra, 1994 yilda sekta tarafdorlari soni 40 mingga yaqin kishini tashkil etgan. 1992 yilda Asaxara Rossiyaga kelgan va ma`ruzalar o'qigan.
1995 yilda Tokio metrosida yuz bergan hujumdan so'ng Ostankino sudi tashkilotni yopish to'risida qaror chiqargan. Shundan so'ng tashkilotning uch nafar rahbariga fuqarolar huquqlari va shaxsiyatiga daxl qilish ayblovi e`lon qilingan. Ammo ular sud qilinmadi – 1998 yilda ular jamiyatga xavf tug'dirmaydi deb topildi.

2000 yilda Vladivostokda Yaponiyada terakt amalga oshirishga tayyorgarlik ko'rgan Asaxara tarafdorlari qo'lga olindi. 2016 yilda Rossiya Oliy sudi «Aum Sinrikyo»ni terrorchi tashkilot deb topdi va uning faoliyatini taqiqladi.
Xavf saqlanib qolmoqda
Rossiya din va sektalarni o'rganish assotsiatsiyalari markazi prezidenti Aleksandr Dvorkinning aytishicha, hozirda mazkur harakat tarafdorlari 3 ming atrofida, lekin aniq raqamni aytish qiyin.
«Sekta yashirin faoliyat yuritadi, bundan tashqari turli darajadagi a`zolar bor: kimdir sektaning to'laqonli a`zosi, yana kimdir qisman a`zo», — dedi ekspert.
Uning aytishicha, sekta a`zolari internet orqali odamlarni jalb etadi va odatda bo'lajak qurbonlarni «yoga kurslari»ga taklif etishadi. So'ngra qiziqqanlar asta-sekin yetti bosqichli sinovdan o'tib, sektaga qamrab olinadi.


4-reja bayoni.O‘zbekiston Respublikasida faoliyati aniqlangan norasmiy diniy jamoalar: “Ma’rifatchilar”, “Shohidiylar”, Baxshillochilar” jamoasi.
«Ma’rifatchilar» Hozrgi kunda respublikada faoliyati kuzatilayotgan norasmiy diniy jamoalar katoriga «Ma’rifatchilar», «Shoxidiylar» va «Baxshillochilar»ni kiritish mumkin
«Ma’rifatchilar» jamoasiga 1990-yillarning urtasida Fargona viloyati Toshlok tumanida mazkur xududda istikomat kiluvchi Baxodir Mamajonov (1950 y.t.) tomonidan asos solingan.
Jamoaning goyaviy ta’limoti B.Mamajanov tomonidan yozilgan va nokonuniy tarzda chop etilgan «Ma’rifat», «Tilak», «Namoz- Siginish», «Rost-Kur’on» kitoblari xisoblanadi. Kitoblar uta saviyasiz, diniy va ilmiy asossiz, grammatik koidalarga amal kilinmagan xolda pala-partish yozilgan. Barcha suzlar, shu jumladan, Kur’on va namozdagi arab tilidan uzbek tiliga kirib kolgan suzlar xam turkiy tilga tarjima kilingan.
«Ma’rifat» kitobi B.Mamajanovning diniy mavzudagi fikrla- ri va nozil bulish tartibiga kura joylashtirilgan bir necha sura- larning tarjimasidan iborat. Ushbu kitob nomidan kelib chikkan xolda axoli ichida B.Mamajanovning izdoshlari «Ma’rifatchilar» deb atalgan. B.Mamajanov esa uzini va tarafdorlarini «Tugri din»dagilar deb xisoblaydi.
«Namoz-Siginish» > kitobida B.Mamajanov tomonidan belgilangan namoz tartibi bayon kilingan. «Rost-Kur’on» kitobida xam guyoki «Usmon ibn Affon davrida Kur’on notugri tartiblangan» degan da’vo ostida suralar nozil bulish tartibiga kura joylashtirilgan.
B.Mamajanov uzi va jamoasini asl musulmonlar deb da’vo kilsada, u ilgari surgan aksariyat goyalar an’anaviy islom ta’limotiga tamomila zid keladi. Jumladan, «Ma’rifatchilar»ning da’volariga kura:
Kur’on va namoz milliy tilda, ya’ni uzbek tilida ukilishi shart xisoblanib, guyoki «uzi anik bilmagan narsaga ergashish» shirk ekani e’lon kilinib, «ota-bobolarimiz ....mushrik edilar» deb xisoblanadi;
1990 yili «Shark yulduzi» jurnalida chop etilgan KUR’ON tarjimalari nazarda tutilib, Uzbekiston axolisi fakat ushbu yili xakikiy KuR’°nga (B.Mamajanovning da’vosicha - «Rost-Kur’on») erishgan, ungacha Kur’onga guyoki «shayton suralari kushilgan» deb da’vo kilinadi xamda mavjud tafsirlar tan olinmaydi;
guyoki Muxammad paygambarga «uning vazifasi fakat Kur’onni yetkazish edi» degan da’vo bilan xurmat kursatilmaydi, «xulofai roshidinlar»dan keyingi xalifalar «duzaxi» sanaladi;
Kur’on yagona mukaddas manba uisoblanadi, xddislar tan olinmaydi;
dunyoviy partiya va boshka dindagilar, shu jumladan, yaxudiy va xristianlar «shaytonga ergashgan» deb da’vo kilinadi;
mazxdblarga ergashish «shirk» amal kisobl^nadi;
guyoki isrof baxrnasida davlat bayramlari va tugilgan kunlarni nishonlash, tuy-ma’rakalar utkazish, diniy marosim va urf-odatlar dindan chikaruvchi shirk amallar katoriga kiritilgan;
namoz va ibodatda ishlatiladigan sano va salovotlarning barchasi uzbek tilida ukilishi joriy kilingan, namoz vakti va tartibi e’tiborga olinmaydi, bir sutkada besh makal azonsiz, B.Mamajanov belgilagan vakt va tartibda 17 rakat, kechasi 2 rakat sunnat namozi ukiladi.
Jamoa a’zolari asosiy kismini B.Mamajanovning karin- doshlari va yakinlari tashkil etadi. 1990-yillarda tashkilot a’zola­rining ayrimlari, jumladan B.Mamajanovning ugillari «kijrat» da’vosida Uzbekistan islom karakatining xorijiy jangovar lager- larida bulib kelgan.
«Ma’rifatchilar» guyoki «chin dinga mansub» insonlar sifatida an’anaviy islom ta’limotiga e’tikod kiluvchilar bilan mulokotda uzini takabbur tutish, jamoani «kambagallar dini» tarafdori sifatida rasmiy masjidlarda faoliyat yurituvchi diniy xodim va ulamolarga karama-karshi kuyish, jamoadan tashkaridagilar bilan mumkin kadar mulokot kilmaslikka karakat kilish kabi seЬtalikka xos xususiyatlarni namoyon kiladi.
Hozir «Ma’rifatchilar» jamoasining oz sonli a’zolari Fargona viloyatining Toshlok tumani va Samarkand viloyatining Ishtixon tumanida istikomat kiladi.