Qarshi davlat universiteti pedagogika fakulteti

2) har bir ta’lim oluvchi va jamoaning faolligini pedagogik jixatdan ta’minlash uchun zarur bo‘lgan malaka va ko’nikmalar.
Pedagogik tizim - shaxsni rivojlantirish va yaxlit pedagogik jarayon­ni birlashtirgan ta’limning o‘zaro bog‘langan tashkiliy tuzilmasi.
Pedagogik faoliyat - ta’lim maqsadlarini amalga oshirishga qaratilgan ijtimoiy faoliyatning alohida turi.
Pedagogik o’yin - bilim olishga qaratilgan va ma’lum bir pedagogik natijani ko‘zlagan hamda ta’lim jarayonida muayyan maqsadni amalga oshiruvchi faoliyat turi.
Pedagog nuqtai nazari (pozitsiyasi) - pedagogning dunyoga, pedagogik voqelikka va pedagogik jarayong'a bo‘lgan intellektual va hissiy munosabati.
Pedagogik haqqoniylik – o‘qituvchining obyektivlik mezoni, uning ma’naviy tayyorgarlik darajasi.
Proyektiv malaka - malakaning maxsus turi bo‘lib, kutilgan pedagogik natijalarni aniq ta’lim va tarbiya rejalarida aks ettiradi.
Preskreptiv - me’yoriy.
Psixologiya - I) shaxsning obektiv borlikni faol aks ettirish jarayonini o‘rganuvchi fan; 2) ma’lum bir faoliyat turining o‘zaro shartlangan psixik jarayonlar to’plami; 3) psixika, xarakter xususiyati, ko‘ngil xazinasi.
Pedagogik faoliyat - ta’lim maqsadlarini amalga oshirishga qaratilgan ijtimoiy faoliyatning alohida turi.
Pedagogik o’yin - bilim olishga qaratilgan va ma’lum bir pedagogik natijani ko‘zlagan hamda ta’lim jarayonida muayyan maqsadni amalga oshiruvchi faoliyat turi.
Pedagog nuqtai nazari (pozitsiyam) - pedagogning dunyoga, pedagogik voqelikka va pedagogik jarayon bo‘lgan intellektual va xissiy munosabati.
Pedagogik haqqoniylik – o‘qituvchinig obektivlik mezoni, uning ma’naviy tayyorgarlik darajasi.
Psixologik xizmat – psixologiyani amaliyotda qo‘llash tizimi. U turli sohalarda diagnostika, konsultatsiya, ekspertiza vazifalarini bajaradi.
Psixologik maslahat - shaxsning turli darajadagi o‘z muammolarini yakka tartibda psixolog bilan tahlil etishiga qaratilgan psixologik xizmat turi.
Professiografiya - mehnat subektining faoliyat tarkiblari (uning mazmuni, vositalari, sharoitlari, tashkilot) bilan o‘zaro munosabati va bog‘liqligini o‘rganish va aniqlashga qaratilgan kompleks metod.
Professiogramma - kasbning turli obektiv xarakteristikalarining tasnifi.
Ratsionalizatsiya - metodlarni yoki biror ish - harakatni takomillashtirish.
Reyting- (baholash, tartibga keltirish, klassifikatsiyalash) – muayaan xodisani oldindan belgilangan shkala bo’yicha baholash.
Releksatsiya - kuchli xayajon va jismoniy zuriqishdan сўнг енгил юриш, tinchlanishning umumiy holati.
Ruhiy pedagogik tayyorgarlik - pedagogikaning metodologik acoclari va kategoriyalarini, shaxsniig ijtimoiylashuvi va taraqqiyoti qonuniyatlari, ta’lim va tarbiyaning moxiyati, maqsadi va texnologik g‘oyalarini bilish.
Ta’lim - I) shaxsning jismoniy va ma’naviy shakllanishining yagona jarayoi, ijtimoiy etalonlarnipg ijtimoiy ong sifatida u yoki bu darajada qayd qilingan, tarixan shartlangan ideal timsollarga ongli yo‘naltirilgan ijtimoiylashish jarayoni; 2) muayyan bilimlarni egallash g‘oyaviy-axloqiy kadr, malaka, ko‘nikma, axloq meyerlariga qaratilgan jamiyat a’zolarining ta’lim va tarbiyasi vazifasini bajaradigan nisbiy mustakil tizim
Tarbiya - 1) shaxsning ma’naviy va jismoniy holatiga muntazam va maqsadga muvofiq, tasir etish;
2) pedagogik jarayonda ta’lim maqsadlarini amalga oshirish uchun pedagog va tarbiyalanuvchilarning maxsus tashkil etilgan faoliyati.
Talabalarni kasbga yo‘naltirish - talaba-yoshlarga kelajakda o‘z kasblarini aniqlab olish uchun yordam ko‘rsatishga qaratilgan ijtimoiy-iqtisodiy, psixologik, pedagogik, tibbiy-biologik va ishlab chiqarish texnik tadbirlarnnng asoslangan tizimi.
Tezkor- kuchlilik sifati-deganda qisqa muddat ichida harakatning optimal ampiltudasini saklagan holda insonning maksimal kuvvatga kuch ishlatish qobiliyati tushuniladi.
Tarbiya- shaxsni his-tuyg‘ularini xarakterini, jismoniy rivojini, hulq- atvorini muayyan o‘nalishda shakllantirish maqsadida kishilar bir-biriga ta’sir ko‘rsatadigan ijtimoiy xodisadir.
Теst – sinaluvchini tekshirish jarayonida maxus qo‘llaniladigan metodlardan biri bo‘lib, bu metod orqali aniq bir psixologik xususiyat aniqlanadi.
Tushuncha – narsa va xodisalarning muhim belgi va xususiyatlarini bitta so‘z yoki so‘zlar guruhi bilan ifodalashdan iborat tafakkurning mantiqiy shakli.
Tushunish – biror narsaning ma’nosi va ahamiyatini anglash qobiliyati, asosiy erishilgan natijasi.
Tahlil – tafakkur qilish usuli, bunda murakkab obektlar qismlarga bo‘linib o‘rganiladi.
Trening – mashq qilmoq, g u r u h larda muloqotning samarali tashkil etish usuli bo‘lib, shaxsning muloqotga o‘rgatish va obro‘li bo‘lishini rivojlantirish maqsadida o‘tkaziladi.
Shaxs dinamikasi - kishiipng ontogenetik rivojlanishini o‘z ichiga olgan holda subektning xususiyatlari va sifatining vaqtga nisbatan o‘zga-rish jarayoni.
Shaxsiy fazilat - shaxs tomonidan o‘zining axloqiy, ruhiy va ishchan-lik qobiliyatining ijtimoiy ahamiyatini, jamiyatdagi o‘rnini anglay olish xususiyati.
Chiniqish- organizmning tashki ta’sirlariga, avvalo sovukka, issikka, kuyoshning kuchli nuriga karshiligining asta-sekin osha borishi tushuniladi.
Chaqqonlik- bu harakatni koordinatsiyalash, yangi harakatlarni egalash, o’z garib turuvchi sharoit talabiga ko’ra bir harakatdan ikkinchisiga tezda uta olish kobilyatidir.
Chidamlilik- organizmning u yoki bu harakat faoliyatini tolikishga bardosh bera olish faoliyatidir.
Egiluvchanlik- (kayeshkoklik) deganda tayanch-harakat apporatining morfo-funksional xususiyatlari tushunilib, bu xususiyatlar shu apparat zvenolarining harakatchanligini belgilaydi.
Emaklash- (polda yoki gimnastika skamikasida) turt oyoklab yurishga aytiladi.
E’tiqod - shaxs amal qiladigan bilim, tamoyil va xodisallarning qalban va asosli ishonch bilan bog‘langan, uning atrof-muxitga hamda o‘zining xatti-harakatlariga bo‘lgan subektiv munosabati.
Estetik tarbiya - go‘zalliknihis qilish, atrof-muxitdan go‘zallikni payqay olish va tushunishga bo‘lgan qobiliyatni tarbiyalash.
Ehtiyoj - individning biror narsa-xodisaga muxtojligi va kishining ruhiy quvvati hamda faolligi manbai xisoblanadigan asosiy xususiyati.
Ehtimollik - tasodifiylik, pedagogik hayotdagi o‘zgarishlarni aniq aytib berish mumkin bo‘lmagan, extimol kutilgan jarayon.
Yugurish-tabiiy va amaliy harakat bo’lib, o’quvchilarning jismoniy tarbiyasida yetakchi urinni egallaydi.
Yakuniy nazorat-ta’lim oluvchilarning chorak yoki yarim yillik uchun belgilangan ukuv materiallari bo’yicha o’z lashtirilgan bilim, ko’nikma va malakalari darajasini aniqlash, baholash shakli.
O‘z-o‘zini baholash -shaxsning o‘z psixologik sifatlari, xulqi, yutuqlari va muvaffaqiyatsizliklari, qadr-qimmati, kamchiliklarini baxolay olishi.
O‘z-o‘zini tarbiyalash - I) shaxsga xos bo‘lgan madaniyatning shakllani­shi va rivojlanishiga qaratilgan izchil va ongli faoliyati; 2) shaxsning o‘z jismoniy, ruhiy va axloqiy sifatlarini tinmay amalga oshirish.
O‘qitish - ta’lim oluvchining bilish faoliyatini boshqarishga qaratil­gan o‘qituvchining faoliyati.
O‘qitish - 1) ta’limning o‘ziga xos usuli bo‘lib, shaxsga nazariy va amaliy bilimlar berish jarayonida uning rivojlanishi ta’minlanadi; 2) talaba va o‘qituvchi, talabaning boshqa talabalar bilan aloqasi natijasi o‘laroq atrof-muxit, uning qonuniyatlari, taraqqiyot tarixi va ularning o‘rganilish usullarini bilishning muntazam boshqarilish jarayoni.
O‘qituvchining innovatsion faoliyati - ijtimoiy pedagogik fenomen bo‘lib, ijobiy imkoniyatni aks ettirish, kundalik faoliyatdan chetga chiqishdir.
O‘qitish vazifasi - ta’limiy, tarbiyaviy va rivojlanish vazifalari.
O‘qitish turlari - sokratcha suxbat metodi, qoloq ta’lim, izoxlash-namoyish etish asosida o‘qitish, bilimlarni mustaqil egallash, dasturlashti-rilgan ta’lim, o‘quv jarayonini algoritmlash, differensiatsiyali hamda indnvidual ta’lim va boshqalar.