1
.1.1– rasm. Quyosh batareyasining umumiy ko’rinishi.
1.1.2 – rasm. Kovalent bog„lanishli kremniy kristalining soddalashtirilgan chizmasi.
1.1.3 – rasm. Quyosh elementini tuzilishi, elektron va elektr toki oqimi yo’nalishi.
Quyosh elementlarni batareya qilib yig„ish katta miqdorda elektr ulashlarni bajarishni talab qiladi, sababi Quyosh elementlarning batareyadagi soni o’n ming, ba’zan yuz ming donani tashkil qiladi. [1] Quyosh elementlarini yig„ish asosan ishlab chiqarish korxonalarida amalga oshiriladi. 1.1.4 – rasmda Quyosh elementlarni guruhlarga birlashtirish sxemasi keltirilgan bo’lib, bu sxema elementar batareya deyiladi. Quyosh elementlarini ehtiyojga qarab ularni turli xil ulashlar yordamida yig„ish mumkin. Masalan, 1.1.4 a – rasmda ikkita Quyosh elementini bir – biriga parallel ulash orqali ulardan Quyosh batareyasi hosil qilingan. 1.1.4 b – rasmda esa ikkit Quyosh elementi ketma – ket ulangan. 1.1.4 – d rasmdan ko’rinib turibdiki, ikkita Quyosh elementi ketma – ket va o’z navbatida ular bir – birlariga o’zaro parallel ulangan. 1.1.4 e – rasmda uchta Quyosh elementi parallel ulanib, ular yana parallel ulangan uchta Quyosh elementiga o’zaro ketma – ket ulangan. Demak, to’liq batareya bir – biriga ketma – ket ulangan bir nechta elementar batareyalardan tashkil topar ekan. Bunday ulashlar ulash qoidalariga asosan amalga oshiriladi. Elektr bo’limidan bizga ma’lumki, elementlar ketma – ket ulanganda umumiy kuchlanish har bir elementning kuchlanishlari yig„indisiga teng, tok kuchi esa o’zgarmas bo’lib, bitta element orqali oqib o’tayotgan tok kuchiga teng:
Uum = U1 + U2 + U3 + … + Un Ium = I1 = I2 = I3 = … = In = const
Parallel ulanganda esa, kuchlanish o’zgarmas bo’lib, bitta element hosil qilgan kuchlanish qiymatiga teng, umumiy tok kuchi har bir elementdan oqib o’tayotgan tok kuchlari yig„indisiga teng bo’ladi, ya’ni:
Uum = U1 = U2 = U3 = … = Un = const
Ium = I1 + I2 + I3 + … + In
Aralash ulashda Uum va Ium lar yuqoridagi formulalarni zanjir qismlariga qo’llash orqali aniqlanadi.
Dostları ilə paylaş: |
