Qayta tayyorlash va ularning malakasini oshirish instituti

3.
 
https://kitobsevar.uz/khpv/hrpt_66kpm9sh3hucre8md2shjc0jz3k0hyjssv97trdk1zmg5k
u8bculfuh6l859uepd1o0j8cuh294.pdf  
4.
 
https://kitobhon.com/oz/kitob/mehnat-muhofazasi-va-tehnika-havfsizligi 

---

29 
https://uz.denemetr.com/docs/134/indeh-234700.html
 
 VIZUAL DIDAKTIK MATERIALLAR

---

30 

---

31 
 
Kasb kodi va nomi:
30711402 Avtomobil shassisiga texnik xizmat ko’rsatish va ta’mirlash
Amaliyot nomi:
Chilangarlik ishlari. 
Mavzu
№ 2:
O‘lchov asboblarini tuzilishini o‘rganish. 
Maqsad
: Metallarga ishlov berishda qo‘llaniluvchi asbob-uskunalar, nazorat-o‘lchov asboblaridan foydalanishni o‘rganish. 
№ 
Bajaradigan 
ishlar mazmuni 
Moslamalar, 
asboblar va 
hom-ashyolar 
Eskizlar, chizmalar, rasmlar 
Bajarilish tartibi 
1 
Shtangentsirkul 
bilan tashqi 
yuzalarni 
o‘lchash 
Shtangentsirkul
SHTS -I; SHTS - 
II
Shtangentsirkulni 
olib 
ramkaning 
qisuvchi 
muruvvati 
bo‘shatiladi. 
Shtangentsirkul 
jag’lari 
detall o‘lchamida kattaroq 
o‘lchamga keltiriladi. 
2 
Shtangentsirkul 
bilan ichki 
yuzani o‘lchash 
Shtangentsirkul
SHTS -I; SHTS - 
II 
Jag’lar teshik o‘lchamidan 
kichikroq 
o‘lchamga 
keltiriladi. Kichik jag’lar 
teshikka 
kiritilib, 
xarakatlanuvchi 
ramka 
jag’lari teshik devorchalariga 
tekkuncha suriladi.
YO‘RIQNOMALI TEXNOLOGIK XARITA

---

32 
3 
Shtangentsirkul 
bilan 
chuqurliklarni 
o‘lchash 
Shtangentsirkul 
SHTS -I; 
shtangenglubino
mer 
Shtanganing yon chekkasi 
o‘lchanadigan teshik yoki 
chiqiqning yuqori chetiga 
tiraladi. 
Xarakatlanuvchi 
jag’ning chuqur o‘lchagich 
chizgichi teshik yoki chiqiq 
tagiga 
tiralguncha 
pastga 
tushiriladi. 
4 
Mikrometr bilan 
o‘lchash 
Mikrometr 
Nolinchi chiziqlar ustma-ust 
tushmaganida 
mikrometr 
tug‘irlanadi: 
o‘lchash 
tekisliklari bir-biriga mos 
keltirilib, 
mikrometrik 
muruvvat 
to‘xtatkich 
yordamida 
to‘xtatiladi; 
barabanni 
mikrometrik 
muruvvat bilan bog‘lovchi 
qalpoqcha 
bo‘shatiladi; 
baraban 
qalpoqcha 
yordamida muruvvat bilan 
mahkamlanadi. 
O‘lchash 
yuzalari yumshoq gazlama 
yoki qog‘oz bilan artiladi, 
mikrometr 
tekshirilayotgan 
o‘lchamdan bir oz katta 
o‘lchamga 
qo‘yiladi. 
Mikrometr 
tutkichning 
o‘rtasidan 
ushlanib, 

---

33 
o‘lchanadigan detall tovon 
bilan mikrometrik murrvvat 
orasiga 
joylashtiriladi. 
Detalni o‘lchashda o‘lchash 
chizig‘i detall markazidan 
o‘tishi lozim. 

---

34 
BAHOLASH KO‘RSATKICHLARI VA MEZONLARI 
Mavzu: O‘lchash va 
rejalash asoslari. 
Rejalash va o‘lchash 
asboblari 
Ajratilgan vaqt – 
240 daqiqa
Sanasi - 
Baholash varaqasi 
O‘quvchilarning ismi sharifi: 
Baholash 
mezonlari 
8 9
I. Ish o‘rnini tashkil 
qilinishi: 
- asbob va uskunalar 
to‘g‘ri tanlanganmi. 
(5 ball)
 
-texnika 
xavfsizligi 
qoidalariga 
rioya 
qilinganmi. (5 ball) 
II. Amaliy 
ko‘nikmalar
1.Chizg‘ichni 
o‘lchanadigan 
dеtalga qo‘yish va 
o‘qish. (5 ball) 
2. Dеtalni o‘lchash 
va o‘lchamni o‘qish. 
(5 ball) 
3. Shtangеntsirkulda 
qo‘l bilan tashqi va 
ichki o‘lchamlarni 
o‘lchash. (5 ball) 
4. Shtangеntsirkulda 
qo‘l bilan 
chuqurlikni o‘lchash. 
(5 ball) 
5. Mikromеtr bilan 
dеtalni o‘lchash 
JAMI: 
O‘rtacha bahosi 
Izoh:
1) Topshiriqning bajarilishi besh balli tizim asosida baholanadi. Bunda ushbu topshiriqning 
tarkibiga kiruvchi barcha faoliyat turlari inobatga olinib, ularning har biriga baho berilishi shart. 
2) Topshiriq bo‘yicha o‘quvchining yakuniy bahosi esa har bir faoliyat turi bo‘yicha olingan 
baholarning jami topilib, ushbu faoliyat turlarining soniga bo‘linadi. 
3) Qoniqarsiz baho olgan o‘quvchilar ma’muriyat ko‘rsatgan muddatda mashqlarni qayta 
topshiradi.
 
 

---

35 
3-Mavzu: Metallni tekislikda va fazoda kesish texnologiyasi
O‘quv mashg‘ulotining o‘qitish texnologiyasi modeli 
Vaqt: 240 daqiqa 
Talabalar soni:___nafar 
O‘quv mashg‘ulotining shakli va turi Amaliy: o‘quv amaliyoti 
O‘quv mashg‘uloti rejasi 
1. Kesish asboblari, ularni charxlash va tekshirish
2. Kesish jarayoni va usullari
3. Kesishni mexanizatsiyalash
4.Dastakli qaychi va qo‘larra bilan qirqish. 
O‘quv mashg‘uloti maqsadi: o’quvchilarda metallarni qirqish jarayoni, metallarni qirqish 
asboblari va usullari bo‘yicha ma’lumot berish, ko‘nikma va malakalarni shakllantirish 
O‘qitish natijasi 
Metallarni kesish asboblar turi va vazifalari, 
asboblar tuzulishi ularga qо‘yiladigan talablar, 
metallarni kesishdagi xavfsizlik texnikasi 
qoidalarini о‘rgatish. Metallar kesish asboblarini 
tanlash, sozlash, rejaga asosan metallarni kesish. 
Metallarni qirqish asboblar turi va vazifalari, 
asboblar tuzulishi ularga qо‘yiladigan talablar, 
metallar qirqishdagi xavfsizlik texnikasi 
qoidalarini о‘rgatish. 
Pedagogik vazifalar: 

Metallarni qirqish to‘g‘risida 
umumiy ma’lumot berish; 

Chilangarlikda ishlatiladigan metall 
qirqish asboblari va moslamalarini 
ko‘rsatib berish va tuzilishini 
tushuntirish hamda ularni to‘g‘ri 
ishlatish va sozlashni o‘rgatish 

Metall qirqish usullarini ko‘rsatib 
o‘rgatish va qirqish jarayonida texnika 
xavfsizligi qoidalariga rioya qilishni 
o‘qtirish
O‘quv faoliyati natijalari: 

Metallarni qirqish ishlari to‘g‘risida umumiy 
ma’lumotlarga ega bo‘ladi 

Chilangarlikda ishlatiladigan metall qirqish 
asboblarini va moslamalarini biladilar hamda 
ularni sozlaydilar va to‘g‘ri ishlatib ko‘rsatadilar 

Metall qirqish usullarini o‘rganadilar, hamda 
texnika xavfsizligi qoidalariga rioya qiladilar. 
Qirqish turi va nomlari haqida tushunchaga ega 
bo‘ladilar 
O‘qitish usullari 
Tushuntirish, ko‘rsatish, yo‘riqnoma berish, 
amaliy mashq va boshqalar 
O‘qitish vositalari 
Yo‘riqli texnologik xarita, metall plastina 
(200x100x1mm),( 15mm L-150mm) metall quvur, 
chizg‘ichlar, bo‘r, shtangentsirkul, kreysmeysel, 
zubila, bolg‘a, dastakli qaychi, metall arra 
O‘quv faoliyatini tashkil etish shakli
Kichik guruh va Kichik guruh va yakka 
tartibdaishlash 
O‘qitish sharoiti 
Jihozlangan chilangarlik ustaxonasi 
Qayta aloqaning usul va vositalari 
Berilgan amaliy topshiriqni tekshirish

---

36