QəRİb məMMƏdov, mahmud xəLİlov

 

Digər maddələr. Stirol (vinilbenzol) – Atmosfer havasına plastmass, sintetik kauçuk, texniki rezin 

məmulatı tullantıları, həmçinin avtomobil nəqliyyatının atıntıları, otağın havasına isə polimer materiallarının 

destruksiyası zamanı daxil olur. Stirolun şəhərlərin atmosfer havası ilə daxil olması 6 mkq; sitirol tullantıları 

mövcud olan şəhərlərin havası ilə – 400 mkq; otağın havası ilə – 6-1000 mkq; içməli su ilə – 2 mkq; 20 siqaretin 

çəkilməsi ilə – 400-600 mkq təşkil edir.  

Atmosfer havasında stirolun aşağıdakı normativləri müəyyən edilmişdir: orta sutkalıq YVK 2 mkq/m

3

, 

maksimal birdəfəlik YVK 40 mkq/m

3

; ÜST Avropa Bürosunun tövsiyəsi ilə 30 dəqiqəyə 70 mkq/m

3

.  

İri kimya istehsalı olan şəhərlərin havasında stirolun ortaillik konsentrasiyası normativ ölçüsünü keçir. 

Rusiyanın  ərazisində atmosfer havasında stirolun yüksək miqdarına 2 mln. adam, o cümlədən 2-3 mkq/m

3

 

konsentrasiyalı havaya 0,6 mln., 4-5 mkq/m

3

 konsentrasiyaya 1,1 mln.,                6-7 mkq/m

3

-a 0,2 mln., 10 

mkq/m

3

-dan yüksək konsentrasiyaya isə 0,1 mln. adam məruz qalır (Reviç və b, 2004).      

Stirol ümumi toksik təsirli zəhərdir, o, qıcıqlandırıcı mutagen və konserogen effektə malik olub, çox 

xoşagəlməz qoxusu vardır (iybilmə hissiyyatı hüdudu – 70 mkq/m

3

). Xroniki intoksikasiyası zamanı fəhlələrdə 

mərkəzi və periferik sinir sistemi, qanəmələgətirən sistem, həzm traktı zədələnir, azot-zülal, xolestrin və lipid 

mübadiləsi, qadınlarda reproduktiv funksiya pozulur. Stirol orqanizmə  əsasən inhalyasiya yolu ilə daxil olur. 

Burun, göz və udlağa stirolun buxarı və aerozolu düşdükdə onları qıcıqlandırır.