13.3. Atmosferin texnogen radioaktivliyi və əhalinin sağlamlığı
Keçən əsrdə radiasiya, laboratoriya təsadüfiliyi faktorundan mühitin qlobal ekoloji faktoruna çevrildi.
Radiasiyanın təbii fondan orqanizmə artıq dozalarla təsiri olduqca müxtəlif olub, bir çox səbəblərdən və ilk
növbədə şualanmanın dozasından asılıdır (cədvəl 13.1).
İonlaşdırıcı şüalanma orqanizmə həm xarici, həm də daxili şüalanma mənbələrindən təsir göstərir. Daxili
şüalanmada radioaktiv maddələr orqanizmə qida ilə, su ilə, dəri örtüyü vasitəsilə daxil olur. Xarici və daxili
şüalanma birlikdə də təsir göstərə bilər.
Müxtəlif növ ionlaşdırıcı radiasiyanın zədələndirici təsiri onların keçiricilik (yayılma) qabiliyyətindən,
nəticədə toxumalarda ionlaşmanın sıxlığından asılıdır. Şüanın keçmə yolu nə qədər qısa olarsa, ionlaşmanın
sıxlığı çox olar və onun zədələndirici təsiri də güclü olar.
İonlaşdırıcı şüalanmaya orqanizmin reaksiyası udulmuş dozanın miqdarından asılıdır, bu Sİ sistemində
Dostları ilə paylaş: |