227
Şəkil 16.2. Yer əhalisinin artımı və onun biosferə təsiri
Antropogen təsirlərin məcmusu insanın aşağıdakı müxtəlif fəaliyyət formalarından irəli gəlir:
•
Milyon hektarlarla sahənin kənd təsərrüfatı bitkiləri altında şumlanması və təbii otlaqların
yaxşılaşdırılması ilə əlaqədar Yer səthi albedosunun dəyişməsi, rütubətliliyin sürətlə itrilməsi, toz
hissəciklərinin atmosferə qalxması;
•
«Planetin ağciyəri» sayılan meşələrin, xüsusən tropik meşələrin geniş ərazilərdə məhv edilməsi,
albedonu dəyişir, yerin «çılpaqlaşdırılmış» səthindən buxarlanmanı gücləndirir, ərazinin su rejimini pisləşdirir;
•
Vahid otlaq sahəsində hədsiz sayda mal-qaranın otarılması bozqırları və savannaları səhraya çevirir; bu
zaman ekosistemlərin bioloji növlərinin müxtəlifliyi kəskin azalır, torpağın su-fiziki xassələri pisləşir, su və
külək eroziyası inkişaf edir, albedo yüksəlir;
•
Qazıntı üzvi yanacağın (daş, kömür, neft, qaz) həcminin artması, onların məhsulları atmosferin
çirklənməsini gücləndirir;
•
Atmosferə atılan sənaye və avtonəqliyyat tullantılarının xeyli artması atmosferin tərkibini dəyişdirir,
onun tərkibində aktiv radiasiyalı qazlar və aerozollar çoxalaraq,
parnik (istilik) effekti yaradır, su obyektlərini
çirkləndirir, bitki, heyvan orqanizmlərinin vəziyyətinə və insanların sağlamlığına məhvedici təsir göstərir.
Dostları ilə paylaş: