|
BOYAQ BİTKİLƏRİ – kök, gövdə, budaq, qabıq, yarpaq, çiçək,
meyvə və ya toxum hissələrindən boyaq məhlulu hazırlayıb yun, ipək və
pambıq məmulatlarını boyamaq üçün istifadə olunan bitkilər,
M.Qasımova (1980) görə respublikamızda rast gəlinən boyaq bitkiləri
110 fəsilə və 358 cins daxilində birləşərək ümumi floramızın 36%-in
təşkil edir. Boyaqçılıq sənayesi üçün geniş istifadəsi mümkün olan
bitkilərdən boyaqotu, sarağan, sumaq, dəli çətənə, sarı kol, yapon
saforası, qoz, nar, zirinc, palıd, şabalıd, murdarça, tut, qızılağac,
çaytikanı, zəfəran, əvəlik, dazıotu, gəndalaş, ətirşah, söyüd, andız,
qaraqınıq, yemişan, heyva və s.-ni göstərmək olar.
M.Qasımov (1980) qeyd edir ki, bir boyaq bitkisindən alınan boyaq
məhluluna istənilən metalın (alüminium, mis, xrom, dəmir, kobalt,
qalay, qurğuşun, sink, natrium, kalium və s.) müxtəlif duzlarını əlavə
etməklə 10-dan 100-ə qədər, hətta 3000-4000-ə qədər rəng və çalar
almaq mümkündür.
BOZ TORPAQLAR – səhra və bozqır zonalarının açıq-boz rəngli
torpaq tipi. Afrika, Şimali və Cənubi Amerika, Avstraliya, Orta Asiya
71
və qismən Azərbaycanda yayılmışdır. Respublikamızın B.t.-ında
pambıq, qismən taxıl, tərəvəz və s. əkilir. Resp-nın qışlaqları əsasən boz
torpaqlar zonasındadır.
Dostları ilə paylaş: |
