ÇİRKLƏNMƏ
DƏRƏCƏSİ
–
ətraf mühitin müxtəlif
çirkləndiricilərlə doyma dərəcəsi.
ÇİRKLƏNMƏ İNDİQATORU – ətraf mühitdə çirkləndiricilərin
toplanmasını (kumlasiya), miqdar və keyfiyyət tərkibinin dəyişməsini
siqnal verən (xəbərdarlıq edən) indiqator (fiziki, kimyəvi və ya bioloji).
ÇİRKLƏNMƏ İNTENSİVLİYİ – çirklərdiricilərin ümumi tərkib
səviyyəsi və mühitə daxil olması.
ÇİRKLƏNMƏ KVOTASI – müəyyən müəssisə və ya ölkə üçün
çirklənmənin yol verilən qanunverici norması.
ÇİRKLƏNMƏ MƏNBƏYİ – təbii mühitin bilavasitə çirklənmə
səbəbi; çirklənmə obyekti.
ÇİRKLƏNMƏ SƏVİYYƏSİ – mühitdə çirkləndirici maddələrin
miqdarı; hər hansı bir mühitin çirklənmə dərəcəsi.
ÇİRKLƏNMİŞ SU – sənayedə istifadəsi üçün mütləq işlənməsi
(təmizlənməsi) tələb olunan su. Balıqçılıqda tərkibində fenolun, yağların
və s.-nin miqdarının tədqiqindən sonra belə sudan istifadə etmək olar.
ÇOXALMA – Canlıların özünəoxşar nəsil verməklə, həyatı ardıcıl
və varislik yolu ilə təmin etmək xüsusiyyəti. Heyvan və bitki
orqanizmlərində vegetativ və reproduktiv orqanlar var. Bitki və heyvan
orqanizmlərində Ç.-nın iki tipi ayırd edilir: cinsiyyətsiz və cinsiyyətli.
Cinsiyyətsiz Ç. üç formada olur: sadə bölünməklə, sporlarda və müxtəlif
vegetativ orqanlarla çoxalma. Heyvanlarda vegetativ Ç. az yayılmışdır.
Belə Ç. ancaq ibtidai hüceyrəlilərdə təsadüf edilir. Məs., hidralarda,
süngərlərdə ana fərdin üzərində tumurcuqlar əmələ gəlir, onlar tədricən
böyüyür və yetkin fərdə çevrilirlər. Cinsiyyətli çoxalmada cinsi
hüceyrələr (qametlər) birləşir və yeni hüceyrə (ziqota) əmələ gəlir. Bu
yeni orqanizmin başlanğıcını verir.
ÇOVĞUN, BORAN – düzənliklərdə qar yağa-yağa güclü külək
əsməsi, küləyin qarı Yerin səthi üzrə hərəkət etdirməsi və sovurmasıdır.
85
ÇOXDUZLU GÖL – suyunun tərkibində 47%
0
-dən artıq duz olan
göl.
Dostları ilə paylaş: | 
