QəRİb məMMƏdov mahmud xəLİlov

ƏKİNÇİLİK SİSTEMİ  – torpağın münbitliyini artırmaq, ondan 

səmərəli istifadə etmək məqsədi ilə, yerli təbii-iqtisadi, torpaq-iqlim 

şəraitinə uyğun tətbiq olunan texnoloji, meliorativ və təşkilati tədbirlər 

kompleksi. 

ƏKS-SƏDA – hər hansı bir maneədən qayıdan və müşahidəçi 

tərəfindən qəbul edilən dalğa (akustik, elektromaqnit). 

ƏMƏYİN ELMİ  TƏŞKİLİ – elm və texnikanın,  əməyin 

gigiyenasının nailiyyətləri əsasında əməyin təşkilinin yaxşılaşdırılması. 

ƏRAZİ EKSPANSİYASI – bəzi növlərin yad ərazilərdə boş 

yerlərdə  və ya digər növlərin (aborigenlərin) məskunlaşdığı yerlərdə 

kütləvi surətdə çoxalması (artması). Məs. çəyirtkələrin, kolorada 

böcəyinin, ağ amerika kəpənəyinin, gəmiricilərin, alaq otlarının, göy-

yaşıl yosunların basqını.  Ə.e. akklimatizasiya zamanı baş verə bilər, 

---

 

157 

 

belə ki, 1859-cu ildə Avropadan Avstraliyaya 24 krolik fərdi gətirildi, o 

olduqca qısa vaxt geniş  əraziləri tutub bitki örtüyünün (aborigen 

növlərin yem bazasının) məhv edilməsinə səbəb oldu. Amerika zooloqu 

Ç.Elton (1958) Ə.e.-nı “bioloji bomba” adlandırmışdır.