QəRİb məMMƏdov mahmud xəLİlov

MADDƏLƏRİN BİOTİK DÖVRANI – torpaq, bitki, heyvanat 

aləmi və b. orqanizmlər arasında maddələrin daim sirkulyasiyası. 

MADDƏLƏRİN MÜBADİLƏ FONDU – qida maddələrinin aktiv 

və mümkün fondu, orqanizm və  ətraf mühit arasında tez mübadilə xa-

rakterikdir. Bəzən M.m.f. maddələrin mümkün fondu adlanır. 

MADDƏLƏRİN TRANSFORMASİYASI – kimyəvi, fiziki və bi-

oloji faktorların təsirilə kimyəvi maddələrin  ətraf mühitdə çevrilməsi 

prosesi. 

MAĞARA – yer qabığının üst qatında yer səthindən bir, yaxud bir 

neçə girişi olan iri boşluq. Əsasən, suda asan həll olan süxurların (əhəng 

daşı, dolomit, gips. daşduz və s.) yuyulması  və oyulması  nəticəsində 

əmələ  gəlir. Abraziya, eroziya və s. proseslər nəticəsində  əmələ  gələn 

M.-lar da var. 

İbtidai icma quruluşunun sonlarında Avropa, Asiya, Afrika və Ame-

rika tayfaları süni M-lardan daha çox istifadə etmişlər. Belə M-lardan 

heyvan və ibtidai insan sümüyü, əmək alətləri, divarlarda və tavanda 

rəsm və naxışlar (Azıx mağarası, Kap mağarası və s.) aşkar olunmuşdur. 

MAĞARA SULARI – Yer qabığında mağara boşluqlarına dolan 

yeraltı sular. Buranın həyatı spesifik, zəngin və müxtəlifdir.