Qishloq aholi

-fermer xojaliklarining ishlab chiqarish (ishlab chiqarish- 
istiqomat) markazlari;
•fermer vyushmalari va agrofirmalaming ishlab chiqarish (ishlab 
chiqarish-istiqomat) markazlari;
-qishloq fuqarolar yig'ini hududidagi qishloq aholi punktlarining 
ishlab chiqarish zonalari;
-tuman ishlab chiqarish komplekslari.
Qishloq aholi punktlaridagi qishloq xo'jalik ishlab chiqarish 
zonalarining o'ziga xos xususiyati sifatida ulaming xomashyo zonalari 
bilan uzviy bog'liqliklarini e’tirof etish mumkin. Qayta ishlash 
korxonalarining quvvati va ulaming texnologik turi qishloq xo'jalik 
ekinlarining turi va ular yetishtiriladigan zonaga, hosildorligi, 
transportda tashish masofalariga to'g'ridan-to'g'ri bog'liqdir. Demak, 
qishloq xo'jalik korxonalarining ishlab chiqarish xarakteristikalari va 
optimal o'lchamlari ulaming xomashyo zonalari bilan ham to'g'ridan- 
to'g'ri bog'liqlikka ega. Optimal o'lchamlami xo'jalik tuzilmasi, 
ekinzor maydonlari va ekinlar turi, hududlar ixchamligi darajasi. 
suvdan foydalanish yagonaligi, xo'jaliklar ixtisoslashuvi, ishlab 
chiqarish hajmlari, joylashuvi va transport aloqalariga bog'liq 
ravishda qabul qilish zarur.
Xo'jalikning ixtisoslashuviga qarab optimal o'lchamlami 32- 
jadvalga muvofiq tanlash tavsiya etiladi.
Qishloq xo'jalik ekinlaming tarkibi va ular egallagan maydonlar 
bo'yicha o'tkazilgan tekshimvlarga asoslanib, shuningdek tumandagi 
qishloq xo'jalik ishlab chiqarishning iqtisodiy yo'nalishi va bozor 
ehtiyojlariga muvofiq ushbu korxona xo'jalik faoliyatining asosiy 
yo'nalishi belgilanadi.
Ma'lumki, qishloq xo'jalik ishlab chiqarish asosiy tarmoq va 
texnologik jihatdan unga mos bo'lgan yordamchi tarmoqlardan tashkil 
topadi. Qishloq xo'jalik ishlab chiqarishdagi tovar tarmoqlaming 
O'zbekiston uchun eng maqbul mujassamliklari 33-jadvalda keltiril­
gan.
269

---

32-jadval
X o‘jalildar
O'lchov
birligi
Foydalanishdag yeriar maydoni
Jamoaviy
Fermer yoki 
ijara pudrati 
korxonasi
1. 
Paxtachilik (ekinlar 
tuzilmasi)
72-73% paxta 
15-16% beda 
8-9% makkajo‘ xori 
3% 
ildizmevali, 
poliz 
ekinlari
Ming
gektar
1,5-2,5
120-150
2.Sholichilik
Ming
gektar
1,5-2,0
150-200
3.G‘ allachilik
Ming
gektar
6,0-8,0
1000-2000
4.Bog‘dorchilik- 
uzumzorlar (bo‘ z tuproq li 
yerlarda)
Ixtisoslashgan korxonalar
Bog‘ dorchilik
Uzumchilik
Bog'dorchilik-uzumchilik
Ming
gektar
Ming
gektar
1,6-1,9 
2,4-2,6
100-120 ga 
160-200 ga
Ixtisoslashgan korxonalar
Bog'dorchilik
Uzumchilik
Bog'dorchilik-uzumchilik
ga
ga­
ga
-
160 
80 
120 (7 0 - 
bog'dorchilik, 50 
- uzumchilik)
5.Sabzavot-sutchiIik
Ming
gektar
1,0-1,5
1. 
ga
6.Sabzavotchilik
Ming
gektar
1,0-1,5
1.
7.Qorako‘ lchilik
Ming
bosh
40-50
16-20
8.Parrandachilik
fermalari
Ming
bosh
5,0
1,0-2,0-4,0
270

---