Qituvchilari tomonidan dori turlari texnologiyasi amaliy mashg‘uloti uchun o‘quv qo‘llanma tuzildi. Dori turlari texnologiyasining boshlang‘ich mavzularini yoritib beradigan ushbu «Farmatsevtik texnologiya asoslari»

Kondensatsion usulda suspenziyalar tayyorlash
Kondensatsion yo‘l bilan suspenziya tayyorlash 2 xil usulda bo‘ladi:
a) erituvchining o‘zgarishi hisobiga eruvchanlikni kamayishi natijasida;
b) kimyoviy reaksiya natijasida.


Xira miksturalar (Mixture turbidae)
Suyuq ekstrakt, tindirma va efir moyi saqlovchi preparatlar bilan miksturalar tayyorlash
Rp: Sol Natrii bromidi ex 6,0:200 ml
Тincturae Convallariae
Тincturae Valerianae aa 8 ml
M. D. S. Ichish uchun.

Natriy brom eritmasiga tindirmalar qo‘shilganda tiniq eritma xiralashib, och-jigar rang tusli mikstura hosil bo‘ladi. Buni quyidagicha tushuntirish mumkin. Тindirmalar 70% li etanolda tayyorlanadi. Demak, ularning tarkibiga kiruvchi moddalar shu erituvchida erigan holda bo‘ladi. Mikstura tayyorlanganda erituvchining konsentratsiyasi keskin pasayadi. Natijada erigan moddalarning eruvchanligi kamayadi va ular mayda gidrofob zarrachalar holida miksturada tarqaladi, bu esa miksturaning xiralashishiga olib keladi.

Rp: Codeini phosphatis 0,15
Natrii benzoatis 3,0
Liq. Ammonii anisati 2 ml
Sirupi Althaeae 30 ml
Aq. purif. 180 ml
M.D.S. 1 osh qoshiqdan kuniga 3 mahal.
Miksturaning umumiy hajmi 212 ml. Belgilangan idishga 135 ml tozalangan suv, 15 ml kodein fosfat eritmasi (1:100), 30 ml natriy benzoat (1:10) eritmasi solib aralashtiriladi (kodein fosfat dozasi tekshirilib olinadi). Stakanga 30 ml gulxayri sharbati; 2 ml novshadil arpabodiyon tomchisi solib aralashtiriladi va belgilangan idishga solinadi. Тegishli yorliq yopishtiriladi.
Rp: Sol. Calcii shloridi 5% 200 ml
Natrii hydrocarbonatis 4,0
M.D.S. 1 osh qoshiqdan kuniga 2 mahal.
Shisha idishga 100 ml tozalangan suv, 20 ml kalsiy xlorid eritmasi (1:2) va 80 ml natriy gidrokarbonat eritmasi (1:20) solinadi. Bunda reaksiya natijasida kalsiy karbonatli suspenziya hosil bo‘ladi.
Rp: Zinci sulfatis
Plumbi acetatis aa 0,25
Aq. purif. 180 ml
M.D.S. Siydik chiqarish kanaliga yuborish uchun.

Bu retseptda ham kimyoviy reaksiya natijasida suvda erimaydigan modda — qo‘rg‘oshin sulfat cho‘kmaga tushadi. Rekristallizatsiyani ol­dini olish va qo‘rg‘oshin sulfat zarrachalarini disperslik darajasini oshirish uchun suspenziya hovonchada tayyorlanadi. Bunda ikssimon (x) kristallar yaxshi maydalanadi va uretraning shilliq qavatlarini jarohatlamaydi.