Qozoqboyev Obidjonning Fizika fanidan bajargan mustqil ishi. Mavzu: Yorug’lik to’lqinlarini qayd qiluvchi asboblar

Yorug'lik interferentsiyasini kuzatish uchun kogerent manbalardan foydalanish lozim. Odatda, kogerent manbalar. Frenel biprizmasi, Yung usuli, yupqa plastinkada, ponada, Nyuton halqalarida, va boshqa ko'pgina usullar yordamida hosil qilinadi. Yorug'lik interferentsiyasini kuzatishning ikkinchi asosiy sharti– kogerent to'lqinlar qo’shilishidan oldin yo'llar farqini hosil qilishi kerak, ya'ni ikki kogerent to'lqin bosadigan optik yo'llar farqi butun yoki yarim to'lqin uzunligiga teng bo'lishi kerak. Yuqorida qayd qilingan ikki shart bajarilganda yorug'lik interferentsiyasi kuzatiladi. Yoruglik interferentsiyasi deb, ikki kogerent to'lqinning fazoda qo'shilib ular energiyasi (intivsivligi)ning qayta taqsimlanishiga, ya'ni o'zaro kuchayishiga yoki susayishiga aytiladi.

• Yorug'lik interferentsiyasini kuzatish uchun kogerent manbalardan foydalanish lozim. Odatda, kogerent manbalar. Frenel biprizmasi, Yung usuli, yupqa plastinkada, ponada, Nyuton halqalarida, va boshqa ko'pgina usullar yordamida hosil qilinadi. Yorug'lik interferentsiyasini kuzatishning ikkinchi asosiy sharti– kogerent to'lqinlar qo’shilishidan oldin yo'llar farqini hosil qilishi kerak, ya'ni ikki kogerent to'lqin bosadigan optik yo'llar farqi butun yoki yarim to'lqin uzunligiga teng bo'lishi kerak. Yuqorida qayd qilingan ikki shart bajarilganda yorug'lik interferentsiyasi kuzatiladi. Yoruglik interferentsiyasi deb, ikki kogerent to'lqinning fazoda qo'shilib ular energiyasi (intivsivligi)ning qayta taqsimlanishiga, ya'ni o'zaro kuchayishiga yoki susayishiga aytiladi.

M1 va M2 manbalardan chiqayotgon kogerent to'lqinlar A nuqtada uchrashayotgan bo'lsin. M1 manbadan chiqayotgan to'lqin A nuqtaga yetguncha L1 yo'lni, M2 manbadan chiqayotgan to'lqin A nuqtaga yetguncha L2 yo'lni bosib o'tadi.

• M1 va M2 manbalardan chiqayotgon kogerent to'lqinlar A nuqtada uchrashayotgan bo'lsin. M1 manbadan chiqayotgan to'lqin A nuqtaga yetguncha L1 yo'lni, M2 manbadan chiqayotgan to'lqin A nuqtaga yetguncha L2 yo'lni bosib o'tadi.
• Bunda yo'llar farqi ΔL= L2 –L1 ga teng bo'ladi. Agar optik yo'llar farqi yorug'lik to'lqinining yarim uzunligiga juft karrali bo'lgan xolda, yani
•  DL =2m ×1 2= m × l