Quliyev Fərəc İbrahim oğlu

İnsan faktoru və mütəxəssis siyasəti ilə bağlı

- Azərbaycan hökumətinin yürütdüyü yanlış siyasətin nəticəsində,

Azərbaycan ziyalıları potensial kimi öz imkanlarını ortaya qoymaqdan

məhrumdurlar. Ölkəmiz beyin axını deyilən bir faciənin içindədir. Ən

yaxşı   mütəxəssislərimiz   ölkəni   tərk   etmək   məcburiyyətində   qalıblar.

Əgər baxsaq xarici ölkələrdən bizə mütəxəssis kimi dəvət olunanlarla

52

---

eyni   gücə   malik   olan   mütəxəssislərimiz   kənarda   qalıbdır   və   öz

imkanlarımızdan   istifadə   edə   bilmirik.   Onlar   ölkədən   qovulmayıblar,

amma onları münasibət məcbur edib ki, ölkəni tərk etsinlər.

Əgər, bir müəllimin, həkimin və yaxud da hər hansı bir məmurun

kiçik   məbləğdə   rüşvət   almasının   koorrupsiya   faktı   kimi   qarşısının

almasından söhbət gedirsə, bu məsələni inzibati qaydalarla   aradan

qaldırmaq prinsipi, problemin həllinə kifayət etməyən bir yanaşmadır.

Əgər bir müəllim, həkim ya 150AZN civarında əmək haqqı alırsa və

ailəsini ac saxlamaq üçün işindən istifadə edərək vətəndaşlardan 5-10

manat aldığı üçün, koorrupsiya adı altında sabah cinayətkara çevrilirsə

bu daha çox hakimiyyətin yanlışıdır. Biz insanlarımıza sahib çıxmalıyıq,

onları gözü qıpıq etməməliyik. Məmurlarımız da eyni aqibəti yaşayırlar.

Onlara   da   sahib   çıxmaq   lazımdır   və   düşünürəm   ki,   onun   üçün   nə

qədər gec deyil mütləq kadr bankı yaranmalıdır. Ölkəmizdən kənarda

olan   bütün   ziyalılarımız,   müəllimlərimiz,   yaxşı   mütəxəssislərimiz,

həkimlərimiz   o   kadr   bankında   keyfiyyətləri   göstərilməlidir.   Bu   kadr

bankına   Borçalı   doğumlu,   Dərbənd   doğumlu,   Güney   Azərbaycan

doğumlu   insanlarımız   da   daxil   olmalıdır.   İnsanlarımız   bağrımıza

basılmalıdır  və  onların  potensialından  istifadə  etmək  bizim ən  vacib

şərtlərdən biridir.

İsrail kiçik bir dövlətdir. Ərazisi bizim itirdiyimiz ərazilərdən kiçikdir.

Ərazisindən   bir   ədəd   çay   belə   axmayan,   heç   bir   yeraltı   və   yerüstü

sərvəti   olmayan,   Şimali  Afrikadan   daş   kömür   gətirib   enerji   istehsal

edən   bu   dövlətin   illik   büdcəsi   177   milyard   avro   civarındadır.   Yalnız

intelekt səviyyəsinə, insanlardan istifadə etmək bacarığına görə əldə

edib bu nəaliyyəti. Marqetaunun bir təsnifatı var: “Bir ölkənin yeraltı,

yerüstü qaynaqları varsa, coğrafi imkanları yaxşıdırsa, bütün hərşeyi

varsa, amma insan amilindən doğru istifadə olunmursa bütün əvvəki

sadaladığım qaynaqların heç bir əhəmiyyəti olmaz”. O mənada mən

insanlarımıza sahib çıxmağımızın çox vacib olduğunu düşünürəm.

Əgər bizim insanlarımıza sahib çıxmağımız qaydasında olmazsa

bizim insanlarımıza başqaları sahib çıxacaq. Bir millət əsgərinə sahib

çıxmazsa onun torpaqlarına düşmənlər sahib çıxar. Bir millət ziyalısına

sahib   çıxmazsa   onda   onun   beyninə   başqa   millətlərin   və   düşmən

dövlətlərin zehniyyəti doldurular. 

Biz   insanlarımızdan   imtina   etməli   deyilik   və   onlara   sahib

çıxmalıyıq.  Adamlarımıza   sahib   çıxmaq   çox   da   çətin   məsələ   deyil.

Müəllimlərimizin,   alimlərimizin   durumunu   dəyişmək   çox   asan

məsələdir.   Mən   büdcə   ilə   bağlı   parlamentdə   də   məsələlərə

toxunmuşdum. Elmlər Akademiyasına 74 milyon manat vəsait ayrılırsa

bu gülməli bir rəqəmdir.

53

---

Mən Polşada oldum orda təkcə bir Universitetə 120 milyon Avro

vəsait ayrılmışdır. Mən  Volskidən  soruşdum ki, bu qədər vəsaiti bir

universitetə niyə ayırıblar? Adam dedi ki, biz Avropa təsisatlarına kadr

hazırlayırıq.   Təsəvvür   edin   ki,   keçən   il   onların   səyi   ilə   Polşaya   78

milyard Avro əvəzsiz vəsait verilib. Yəni insana qoyulan investisiyanın

ən azından maddi cəhətdən də əvəzi ödənilir. 

Biz   insanlarımıza   dəyər   verməliyik,   onların   əvəzini   də   almağı

yaxın  zamanlarda görəcəyik.  Nə  böyük  şeydir  ki,  bizim  müəllimlərin

vəsaitini   artırmaq.   Təkcə   küçələrin,   şəhərin   bərpası   adı   altında

israfçılığa   yol   verilən   vəsaiti   toplasan   3-4   dəfə   artıq   müəllimlərə,

həkimlərə pul vermək imkanı yaranar.

Adamlar   boğazından   kəsib   uşaq   oxutdururlar   və  birdə  hardasa

kirayə   qalmaq   pulu   verirlər.   Nə   böyük   şeydir   ki   o   tələbələr   üçün

hüdudların salınması, tələbə şəhərciyinin salınması, onların bir yerdə

güvənli şəkildə yaşamasını təmin eləmək, orda idman meydançaları ilə

təmin eləmək?

Bunları eləmək mümkündür və sadəcə bunu istəmək lazımdır. Biz

əgər  bu  addımları  atarıqsa qısa  zaman ərzində  insanlarımız vətənə

qayıdarsa onda çox ciddi nailiyyətlər əldə edə bilərik. 

Eyni   zamanda   biz   insanlarımızın   xaricin   əlində   qalmasına,

vəsaitlərinin   orda   qalmasının   qarşısını   almaq   üçün   proqramlar

hazırlamalıyıq. 

Bütün   sadalananların   içərisində   dövlətimizə   qarşı   yalnışları

olanlar   da  var.   Məncə  onlar   üçün   də    amnistiya   olmalıdır.   Kənarda

olan,   mühacirətdə   olan,   hər   hansı   bir   xətalar   buraxmış   bütün

insanlarımızı   amnistiya   edib   ölkəyə   qaytarmaq   lazımdır.   İnsan

potensialını   bir   yerə   qoyub   iç   güclərə   söykənməliyik.   İç   güclərimizə

söykənəriksə, biz millətimizin dərdlərini qısa zaman ərzində həll edə

bilərik.   Qarabağ   probleminin   də   həlli   buradan   keçir,   ölkənin   ərzaq

təhlükəsizliyinin   həlli   də   buradan   keçir   və   millətimizin   inkişaf   etmə

məsələsi də buradan keçir. Mən bütün bunların həyata keçməsi üçün

etimadınızı qazanaramsa müəyyən proqramları həyata keçirəcəyəm.

***