Quran son sәmavi müjdәdir. Hansı ki, sonuncu Peyğәmbәrә (s), yәni һәzrәt Mәһәmmәdә (s) göndәrilәrәk

a)  Quranın  әdәdlәrlә  bağlı  ecazkarlığını  qәbul 
edәnlәr; 
Bu  haqda  çoxlu  sayda  elm  adamları  kitab  yazmıĢlar. 
Burada bir neçә mühüm әsәri diqqәtinizә çatdırırıq. 
1.  “Möcüzә  әl-Quran  әl-kәrim”,  Doktor  RәĢad 
Xәlifә. 
Doktor  RәĢad  Xәlifә  Misirin  ―Tәntә‖  Ģәhәrindә  sufi 
ailәsindә  dünyaya  göz  açdı.  O,  1971-ci  ildә  Mәkkәdә 
rәsmi Ģәkildә tәsәvvüf xәlәflәri cәrgәsinә qoĢuldu. 
Yeni  tәhsilini  Qahirә  ―Eyn  әĢ-Ģәms‖  Kәnd  Tәsәrrüfatı 
Universitetindә 
baĢa 
vurdu. 
Sonradan 
Arizona 
universitetindә  aspiranturanı  (1959-1961),  Kaliforniya 
universitetindә  isә  doktoranturanı  (1962-1964)  Bitki 
Biologiyası fakültәsindә bitirdi.  
O,  üç  il  müddәtindә  kompyuterdәn  istifadә  edәrәk 
Quran haqqında tәdqiqat apardı. Bu tәdqiqatın nәticәsini 
1351  h.  Ģ.  ilindә  dünya  mediyasına  açıqladı.  Onun 
―Möcüzә  Quran  әl-Kәrim‖  әsәri  1983-cü  ildә  çapdan 
çıxdı.  Çox  keçmәdәn  Amerikada  ingilis  variantı  çap 
olundu. 
RәĢad  Xәlifәnin  bütün  sәyi  Quranda  ―müqәttәә‖ 
hәrflәrin  sirlәrini  açmağa  yönәlmiĢdir.  O,  sübut  edir  ki, 
surәlәrin  baĢlanğıcında  yerlәĢәn  ―müqәttәә‖  hәrflәr 
hәmin  surәnin  hәrflәri  ilә  sıx  әlaqәdәdir.  O,  bu 
hesablamaları aparmaq üçün kompyuterdәn kömәk almıĢ 
vә bildirmiĢdir ki, Quranın 29 surәsindә ―müqәttәә‖ hәrf 

---

121 
 
var.  Bu  hәrflәrin  mәcmusu  әrәb  әlifbasının  28-hәrfini 
tәĢkil edir. 
O,  bu  hәrflәrin  114  surәyә  nisbәtini  tәdqiq  etmiĢ  vә 
maraqlı nәticәlәr әldә etmiĢdir. 
―ى‖  hәrfi  ―
ى
ّ 
 نلملا 
‖  surәsindә  digәr  surәlәrә  nisbәtdә 
çoxluq tәĢkil edir. 
O, 19 әdәdinin (Müddәssir, 30) Quranda özünәmәxsus 
yeri  olduğunu  qeyd  edir  vә  bәzi  ayә  vә  sözlәrin  sayını 
ona  tәtbiq  edәrәk  riyazi  bir  düzüm  qarĢıya  qoyur.  O, 
çoxsaylı  hesablamalarla,  riyazi  cәdvәllәrlә  bunu  isbat 
etmәyә çalıĢır vә aĢağıdakı nәticәni әldә edir: 
a)  Quran  Allah  kәlamıdır.  ―Müqәttәә‖  hәrflәr 
özünәmәxsus yerlәrindә yerlәĢdirilmәklә әlifba hәrflәrinin 
Quran  boyunca  dәqiq  paylanmasını  göstәrir.  Belә  bir 
inkiĢaf  etmiĢ  üslubun  bәĢәr  tәrәfindәn  tәqdim  oluna 
bilәcәyini heç kim iddia edә bilmәz. 
O, Quranın ecazkarlığını bu yolla sübut etmәyә çalıĢır. 
Hәtta  hәzrәt  Musa  (ә)  vә  Ġsanın  (ә)  da  möcüzәlәrini 
Quranla sübut edir. 
b)  Quran  surәlәrinin  mövcud  tәrtibi  bilavasitә  Allahın 
ilhamıdır; 
c)  Quran  surәlәrinin  bugünkü  ardıcıllıqla  Allah 
tәrәfindәn nazil olması; 
ç)  Surәlәrin  nazil  olduğu  mәkanın  (Mәkkә  vә  ya 
Mәdinә) tәsdiqlәnmәsi; 
d)  Quranda  sözlәrin  mәxsus  qaydada  yazılması 
bilavasitә  Allahın  göstәriĢidir.  Buna  görә  dә  Quranda 
sözlәrin yazılıĢının dәyiĢilmәmәsini tövsiyә edir; 
e)  Surәlәrin  ayәlәrә  bölünmәsi  Allahın  әmri  ilә 
gerçәklәĢmiĢdir; 

---

122 
 
ə)  الله الرحمن الرحیم مسب  ayәsi  hәr  bir  surәnin  ayrılmaz 
hissәsidir  (Tövbә  surәsindәn  baĢqa).  O,  bunu  da  riyazi 
yollarla sübut edir.