Qurilish ekologiyasi ” fanidan



Yüklə 0,64 Mb.
səhifə56/81
tarix19.12.2023
ölçüsü0,64 Mb.
#186304
1   ...   52   53   54   55   56   57   58   59   ...   81
Hayot faoliyati xavfsizligi-fayllar.org

Qurilish texnogenezi biosferaning barcha tarkibiy qismlariga antropogen ta’sirning
kuchli omili hisoblanadi. Har qanday inshoot qurilishi va foydalanilishi doimo tabiiy ekologik 
muvozanat holatidan u yoki bu og‘ishni keltiradi. Barcha qurilish ishlab chiqarish me’yor va
qoidalariga diqqat bilan o‘zida rioya qilinishida ham hattoki tabiiy sharoit buzilishi yuzaga 
9
Foydalanishga tiklash.


64
kelishi muqarrardir. Qurilish tarmog‘i tabiiy resurslardan yirik foydalanuvchi hisoblanadi, bu 


esa ko‘pincha ularni kamayishiga olib keladi. Olib borilgan izlanishlar shuni ko‘rsatdiki, mlrd.
tonna o‘lchanadigan mahsulotlar, ya’ni qurilish materiallari va buyumlarini ishlab chiqarish 
antropogen faoliyatning material sarflanish hajmining eng katta ko‘rinishi hisoblanadi.
Dunyoda faqatgina beton ishlab chiqarish
10
uchun yiliga bir necha million tonna sement, chaqiq 

tosh, qum va boshqa tiklanmaydigan tabiiy resurslar sarflanadi.


Iqtisodiy rivojlangan mamlakatlarda qazib olinadigan tabiiy resurslarning umumiy 
hajmidan 50% gacha qurilish industriyasining zaruriyatiga ketishi hisoblangan.

Qurilish texnogenezining biridan bir xavfli ko‘rinishi havo muhitini ifloslantirishi 

hisoblanadi. Yetarlicha belgilash mumkinki, faqatgina bir tonna sement ishlab chiqarish
atmosferaga 1 tonna SO
2
chiqarishini keltiradi

11
. Dunyoda sement ishlab chiqarish bilan bog‘liq 


umumiy SO
2
tashlamasi 1,2 mlrd. tonnadan oshib ketadi. Energetika tashlamasi (shovqin, 

infratovush, tebranish, ion hosil qiluvchi nurlar va sh.k.) anchagina xavfli hisoblanadi. Sement


zavodlari va qurilish industriyasining boshqa korxonalarining ishlashida qattiq chiqindilar va 
yirik hajmdagi oqova suvlarning paydo bo‘lishi kuzatiladi.

To‘liq ta’kidlash zarurki, zamonaviy qurilish texnogenezi tabiiy majmualar va 

ekotizimlarda sodir bo‘ladigan jarayonlarga, biosferaning barcha tarkibiy qismlari: atmosfera, 

gidrosfera, litosfera va biotiklar dunyosiga nihoyatda jiddiy ravishda salbiy ta’sir ko‘rsatadi. 
Qurilish texnogenezining salbiy ta’siri tabiiy texnik tizimlar harakatining bir ko‘rinishi 
bo‘lib, tabiiy ekotizimlar barqarorligining yo‘qolishiga va tanazzulga borishiga yo‘l qo‘ymaslik
bo‘yicha ekologik muvozanatni qo‘llab-quvvatlashda maxsus chora-tadbirlarni qabul qilishni 
talab etadi.


Yüklə 0,64 Mb.

Dostları ilə paylaş:
1   ...   52   53   54   55   56   57   58   59   ...   81




Verilənlər bazası müəlliflik hüququ ilə müdafiə olunur ©azkurs.org 2024
rəhbərliyinə müraciət

gir | qeydiyyatdan keç
    Ana səhifə


yükləyin