Mulkning tarkibi va uning o`zgarishi
Kursatkichlar
|
Yil boshida
|
Yil oxirida
|
Farki(+:-)
|
Ming sum
|
Foiz
|
Ming sum
|
foiz
|
Ming sum
|
Foiz
|
1.Asosiy vositalar va oborotdan tashkari aktivlar (koldik baxoda)
2.Aylanma mablaglar
a) zaxiralar va xarajatlar
b) pul mablaglar xisoblashishlar va boshka aktivlar
|
1780
2890
1480
1410
|
38,1
61,9
31,7
30,2
|
1690
2935
1345
1590
|
36,5
63,5
29,1
34,4
|
-90
+45
-135
+180
|
-1,6
+1,6
-2,6
+4,2
|
Jami mulk
|
4670
|
100
|
4625
|
100
|
-45
|
|
Jadvaldan kurinadiki, korxona mulkining yil oxirida 36,5 foyzi asosiy vositalar va oburutdan tashkari aktivlar tashkil kilgan. Kolgan 63,5 fozi esa aylanma mablaglar, shundan 29,1 foizi zaxiralar va xarajatlar,34,4 foizi pul mablaglaridan iborat.Lekin yil oxirida kursatkichlar utgan yilgpa nisbatan 45ming sumga kamayishini ijobiy xol deb bulmaydi. SHuningdek asosi vositalar, zaxiralar va xarajatlarning 90 va 135 ming sumga kamayishi bir me`yorda ish yuritishga salbiy ta`sir etishi mumkin.
Pul mablaglarining 180 ming sumga yoki 4,2 foizga kupayishi va umumiy korxona mulkining uchdan bir kimidan kuprogini tashkil kilishi tulov kobiliyatning yaxshilanganligini kusatadi. Korxona mulkini urganish uchun asosi vositalar va oborotdan t’ashkari aktlar 6 aylanma mablaglar tarkibini xar tomonlama taxlil kilish lozim. Asosi vositalar va obrotdan tashkari aktivar yil boshida 1780 ming sum bulsa yil oxiriga kelib 1690 ming sumga tushdi. YOki 90 ming sumga kamaydi. SHundan 790 ming sumni koldik baxodagi asosiy vositalar tashkil kiladi. Nomaterial aktivlar 150 ming sum kapital sarf va avanslar 300 ming sum, uzok muddatli kapital kuyilmalar 300 ming sum va boyliklar uchun xisoblashishlar 150 ming sumdan iboratdir. YUkorida kursatilganidek asosiy vositalar 20 ming sum,Nomaterial aktivlar 30 ming sum va kapital sarflr 40 ming sum kamaydi. Korxona mablagidan 600 ming sum kapital sarflar va uzok muddatga munjanlangan kiymatlar tashkil kilish, mablaglar aylanishi va ayniksa mulkning tez pul keltirishini sekinlashtiradi.
Xulosa
Kapital qo'yilmalar sifatida iqtisodiy hodisa bir tomondan, investitsiyaning haqiqiy mohiyatini, boshqa tomondan, mavjudligini anglatadi moddiy tashuvchi natija va, nihoyat, uning aylanma tabiati. Ikkinchisi shuni anglatadiki, hosil bo'lgan moddiy ob'ektning foydaliligi va qiymatini o'tkazish bir zumda emas, balki ko'plab operatsion davrlar davomida asta-sekin sodir bo'ladi va uning narxi juda katta. Kapital qo'yilmalar turli tasniflash mezonlariga ko'ra turlarga bo'linadi. Qayerda alohida ma'no iqtisodiy nuqtai nazarga ega. tomonidan iqtisodiy elementlar sanoat va tijorat sohasining investitsiya xarajatlari kapital qo'yilmalarning quyidagi turlari bilan ajralib turadi.
Kapital infratuzilmaga ega yangi korxonalarni qurish. Sanoat zavodi yagona mulk majmuasi sifatida loyihalashtiriladi va keyin yangi qurilish maydonchalarida barpo etiladi.
Ishlab chiqarishni va faoliyat yuritayotgan korxonalarning maydonlarini kengaytirish. Yangi ishlab chiqarish quvvatlarini qurish, yangi bosqichlarni ishga tushirish shular jumlasidandir. Kengaytirish, shuningdek, ustaxonalar, ishlab chiqarish quvvatlarini qurish, asosiy va yordamchi maqsadlar uchun mavjud quvvatlarni rivojlantirishni o'z ichiga oladi.
Qayta qurish. Korxona faoliyatining yangi yo'nalishlari ochilmayapti, ishlab chiqarish birliklari sifatida yangi sexlar paydo bo'lmayapti. Mavjud ishlab chiqarish quvvatlarini sezilarli darajada yaxshilash, oshirish, xarajatlarini kamaytirish yoki sifatini yaxshilash maqsadida rekonstruksiya qilinmoqda.
Texnik qayta jihozlash. Ushbu turdagi investitsiyalar mexanizatsiyalash va avtomatlashtirishdan foydalangan holda kompleks chora-tadbirlar orqali yangi texnika, texnologiyani joriy etishni o'z ichiga oladi. Jismoniy va ma’naviy jihatdan eskirgan uskunalar modernizatsiya qilinmoqda.
Dostları ilə paylaş: |