Qurilish tashkilotlarida buxgalteriya hisobining xususiyatlari

Saqlash muddatiga ko‘ra
qurilish materiallari muddati chegaralangan va 
muddati chegaralanmagan turlarga bo‘linadi. Masalan, sement, ohaq, gips, 
bo‘yoqlar va shu kabi ayrim materiallar ma’lum muddatlardan keyin o‘z sifatini 
yo‘qotadi. Shu bois ular belgilangan muddatgacha saqlanishi lozim. Ko‘pchilik 
qurilish materiallari o‘z sifatini uzoq muddatlarda yo‘qotmaydi, masalan marmar, 
granit, temir-tersaklar, yog‘och, bolar va shu kabilar. Biroq, moddiy javobgar 
shaxslar ushbu materiallarning sifatiga salbiy ta’sir ko‘rsatadigan, masalan 
zanglash, eroziya, qurib qolish, namiqish, shishib ketish, yorilish kabi salbiy 
holatlarga yo‘l qo‘ymasliklari lozim.

---

Kimga tegishlishiga ko‘ra
qurilish ishlarida ishlatilayotgan materiallarni 
pudratchi qurilish tashkilotning va buyurtmachi tashkilotning materiallariga bo‘lish 
mumkin. Birinchi turdagi materiallar asosida bajarilgan ishlar pudratchi 
tashkilotning o‘z materiallari asosida bajarilgan hisoblansa, ikkinchi turdagi ishlar 
esa buyurtmachilar materiallari asosida bajarilgan ishlar hisoblanadi. Har ikkala 
holatda ham sarflangan materiallar qurilish ob’ektining qiymatiga (tannarxiga) 
kiritiladi. Agar qurilish ishlari buyurtmachilarning bergan materiallari asosida 
bajarilgan bo‘lsa, u holda ularning qiymati o‘zaro hisob-kitoblar summasiga 
kirtilmaydi. 
Ishlab chiqilganligiga ko‘ra
 
qurilish tashkilotlarida ishlatiladigan materiallar 
o‘zi ishlab chiqqan va o‘zi ishlab chiqmagan materiallarga bo‘linadi. Chunonchi, 
qurilish tashkilotining yordamchi ishlab chiqarish bo‘linmalari tomonidan ishlab 
chiqilgan va qurilish ob’ektlarida ishlatilgan g‘isht, blok, eshik, ramka, turli 
moslama va konstruksiyalar o‘z ishlab chiqarishidan olingan qurilish materiallari 
hisoblanadi. Sotib olingan, buyurtmachilardan, ta’sischilardan va boshqa tashqi 
shaxslardan kelib tushgan materiallar o‘zi ishlab chiqmagan materiallar 
hisoblanadi.