Qurilish tashkilotlarida buxgalteriya hisobining xususiyatlari

Debet 2810 «Ombordagi tayyor mahsulotlar» 
Kredit 2310 «Yordamchi ishlab chiqarish» 
  (2) yordamchi ishlab chiqarishdan yarim tayyor mahsulotlar olinganda: 
Debet 2110 «Yarim tayyor mahsulotlar» 

---

Kredit 2310 «Yordamchi ishlab chiqarish» 
(3) yordamchi ishlab chiqarishdan qurilish materiallari, konstruksiyalar, 
moslamalar, xo‘jalik jihozlari olinganda: 
Debet 1000 «Materiallar» 
Kredit 2310 «Yordamchi ishlab chiqarish» 
(4) yordamchi ishlab chiqarish harajatlarining kapital investitsiya sifatida tan 
olinganda: 
Debet 0890 «Boshqa kapital quyilmalar» 
Kredit 2310 «Yordamchi ishlab chiqarish» 
(5) yordamchi ishlab chiqarish harajatlari summasini asosiy ishlab chiqarish 
harajatlariga kiritilganda: 
Debet 2010 «Asosiy ishlab chiqarish» 
Kredit 2310 «Yordamchi ishlab chiqarish» 
(6) yordamchi ishlab chiqarish harajatlarini davr harajatlari hisobi 
schyotlariga o‘tqazilganda: 
Debet 9400 «Davr harajatlarini hisobga olib boruvchi schyotlar» 
Kredit 2310 «Yordamchi ishlab chiqarish» 
Yordamchi ishlab chiqarish harajatlarining asosiy ishlab chiqarish 
harajatlariga hisobdan chiqarilishi uning alohida moddalarini aniq qurilish 
ob’ektlari tannarxiga bevosita olib borish yoki hisob siyosatida keltirilgan tartibga 
muvofiq taqsimlash yo‘li bilan amalga oshiriladi.
Yordamchi ishlab chiqarish harajatlari va ular taqsimotining analitik hisobi 
har bir yordamchi ishlab chiqarish va xizmat ko‘rsatish bo‘linmalari bo‘yicha 10-s 
jurnal-orderda alohida yuritiladi. 
3. Qurilish tashkilotlarida umumishlab chiqarish harajatlarining hisobi 
va ularning taqsimoti 
 
Qurilish tashkilotlari o‘zlarining hisob siyosatida belgilangan tartibga muvofiq 
umumishlab chiqarish harakteriga ega bo‘lgan harajatlar hisobini 2500 
«Umumishlab chiqarish harajatlarini hisobga oluvchi schyotlar» tizimida alohida 
olib borishlari mumkin. Ushbu schyotlar tizimida ochiladigan maxsus schyotlarda, 
chunonchi, quyidagi harajatlar aks ettiriladi: 
a) qurilish mashinalari va uskunalarini saqlash hamda ularni ekspluatatsiya 
qilish harajatlari; 
b) ishlab chiqarishga taalluqli bo‘lgan asosiy vositalar va nomoddiy 
aktivlarning amortizatsiya ajratmalari; 
b) ishlab chiqariga doir asosiy vositalarni ta’mirlash harajatlari; 
v) ishlab chiqarishdagi mol-mulkni sug‘urtalash harajatlari; 
g) ishlab chiqarish binolarini isitish, yoritish va saqlash harajatlari; 
d) ishlab chiqarish maqsadida foydalaniladigan mol-mulkni ijaraga olish 
harajatlari; 
e) ishlab chiqarishga xizmat ko‘rsatishda band bo‘lgan ishlab chiqarish 
xodimlariga hisoblangan mehnat haqi va ijtimoiy sug‘urtaga ajratmalar; 
j) umumishlab chiqarish xususiyatiga ega bo‘lgan boshqa harajatlar.

---

 Hisobot oyi moboynida 2510 «Umumishlab chiqarish harajatlari» 
schyotining debetida va mos ravishdagi boshqa schyotlarning kreditida nomlari 
yuqorida zikr etilgan harajat moddalari bo‘yicha ma’lumotlar jamlanadi. Oy 
oxirida ushbu schyotning debetida to‘plangan harajatlar qurilish tashkiloti hisob 
siyosatida keltirilgan tartibga muvofiq asosiy ishlab chiqarish (2010 schyot) va 
yordamchi ishlab chiqarish (2310 schyot) harajatlariga olib boriladi. Umumishlab 
chiqarish harajatlarini taqsimlash tartibini ularning alohida moddalari misolida 2-
mavzuda ko‘rib chiqqan edik. Xuddi shunga o‘xshash yoki qabul qilingan boshqa 
tartiblarga ko‘ra umumishlab chiqarish harajatlarining qolgan moddalari ham mos 
ravishdagi qurilish ob’ektlari o‘rtasida taqsimlanishi lozim.
Umumishlab chiqarish harajatlari va ular taqsimotining analitik hisobi 
umumishlab chiqarish va xizmat ko‘rsatish bo‘linmalari bo‘yicha 10-s jurnal-
orderda alohida moddalari bo‘yicha yuritiladi.