Qurilish tashkilotlarida mehnatga haq to’lash bo’yicha hisob-kitoblarni tashkil qilish asoslari. Reja

tasdiqlangan shtat jadvali, tarif razryadi, tarif razryadi bo‘yicha belgilangan
maosh, xodimlarning haqiqatda ishlagan vaqti hisobi tabeli hisoblanadi.
Ma’muriy-boshqaruv hamda injener-texnik xodimlarga hisobot oyida
hisoblanadigan asosiy ish haqi ularga belgilangan maoshni shu oydagi ish
kunlari soniga bo‘lish va haqiqatda ishlagan kunlari soniga ko‘paytirish
yo‘li bilan topiladi. Hisobot oyida to‘liq ishlagan xodimlarga asosiy ish
haqi belgilangan maosh miqdorida hisoblanadi.
Mehnat va jamoa shartnomalarida ma’muriy-boshqaruv hamda injenertexnik
xodimlarga erishilgan yutuqlar uchun qo‘shimcha tarzda mukofotlar
berish ham ko‘zda tutiladi. Shu bois, vaqtbay shakl boshqachasiga
vaqtbay-mukofotli shakl ham deb ataladi. Xodimlarga beriladigan
mukofotning miqdori qurilish tashkiloti rahbarining buyrug‘i bilan
belgilanadi.
Ish haqi hisoblashning ishbay shakli bevosita qurilish ishlarini olib
boruvchi xodimlar uchun qo‘llaniladi. Bunday xodimlarga ishchilar, maxsus
mashina va mexanizmlarni boshqaruvchi mashinistlar, transport
vositalarining haydovchilari. masterlar, prorablar, brigadirlar va boshqalar
kiradi. Ushbu shaklda mehnatga haq to‘lash uchun asos bo‘lib qurilish
tashkiloti rahbari tomonidan tasdiqlangan shtat jadvali, tarif razryadi, tarif
razryadi bo‘yicha belgilangan maosh, bir birlik ish uchun tasdiqlangan
mehnat haqi me‘yori (rastsenka), xodimlaming haqiqatda ishlagan vaqti
hisobi tabeli, bajarilgan ish hajmi to‘g‘risidahisobotlar, bildirgi-naryadlar,
ma’lumotnomalar va dalolatnomalar hisoblanadi.
Qurilish ishlari, odatda, jamoa, ya‘ni brigada tomonidan bajariladi.
Bajarilgan ishlar yaxlitjamoaning (brigadaning) mehnati sifatidatavsiflanadi.
Mos ravishda hisoblangan ish haqi ham jami jamoa (brigada) uchun
hisoblangan ish haqi hisoblanadi. Ish haqini hisoblashning bunday tizimi
adabiyotlarda ≪akkord≫, ≪akkord-naryad≫ tizimi, deb ham e’tirof etiladi.
Akkord tizimda hisoblangan asosiy ish haqi, mukofatlar va boshqa
qo‘shimchalar dastlab jami brigada uchun yaxlit tarzda belgilanadi. Ish
haqining jami miqdori brigada tomonidan haqiqatda bajarilgan ishning
hajmini, bir birlik ish uchun belgilangan mehnat haqi me’yoriga (rassenkaga)
ko‘paytirish yo‘li bilan aniqlanadi. Korxona rahbari buyrug‘i bilan
belgilangan mukofot va boshqa qo‘shimcha to‘lovlar ham yaxlit brigadaga
tegishli hisoblanadi. Asosiy va qo‘shimcha ish haqlari brigada a‘zolarining o‘rtasida ulaming
umumiy bajarilgan ishdagi hissasiga, ya’ni mehnatda ishtirok koeffitsiyenti
(MIK)ga qarab taqsimlanadi. Ushbu koeiFitsient brigada kengashi majlisi
qarori bilan belgilanadi va maxsus bayonnoma ko‘rinishida buxgalteriyaga
taqdim etiladi.
Misol. Brigada a'zolariga dekabr oyida ≪A≫ obyektda bajargan