R. D. Do‘smuratov, B. Yu. Mengliqulov qishloq xo‘jaligida buxgalteriya hisobi va statistika asoslari

III BOB. HUJJATLASHTIRISH, INVENTARIZATSIYA, 
HISOB REGISTRLARI VA SHAKLLARI 

3.1. Buxgalteriya hujjati, hujjatlashtirish va hujjatlarni turkum-

lash………………………………………………………………. 83
3.2. Hisob registrlari, ularning ahamiyati va turlari……………..
89
3.3. Hisob yozuvlaridagi xatolarni tuzatish …………………….. 94

---

388
3.4. Buxgalteriya hisobining asosiy shakllari…………………… 97

Nazorat testlari…………………………………………………... 117
IV BOB. KORXONANING HISOB SIYOSATI VA 
BUXGALTERIYA HISOBINI TASHKIL ETISH 

4.1. Hisob siyosatining mohiyati, vazifalari va shakllantirish

bosqichlariva tamoyillari………………………………………... 119
4.2. Buxgalteriya hisobining uslubiy, tashkiliy va texnik
ta’minoti…………………………………………………………. 123
4.3. Hisob siyosatini o‘zgartirish………………………………... 129
4.4. Buxgalteriya hisobini tashkil etishga quyiladigan talablar…. 131
4.5. Buxgalteriya hisobini tashkil etishni rejalashtirish tizimi….. 133
4.6. Buxgalteriyaning tashkiliy tuzilmasi……………………….. 137
Nazorat testlari…………………………………………………... 139
V BOB. BAHOLASH VA TA’MINOT JARAYONINI 
HISOBGA OLISH 

5.1. Baholashning mohiyati, ahamiyati va tamoyillari………….. 142

5.2. Asosiy hisob obyektlarini baholash usullari………………... 144
5.3. Asosiy xo‘jalik jarayonlarining mazmuni va ta’minot jaray-
onini hisobga olish………………………………………………. 147
Nazorat testlari…………………………………………………... 158
VI BOB. ASOSIY ISHLAB CHIQARISH JARAYONI 
HISOBI VA MAHSULOT (ISH, XIZMAT) LAR 
TANNARXINI KALKULYATSIYALASH 

6.1. Ishlab chiqarish jarayonini hisobga olishni tashkil etish…… 161

6.2. Dehqonchilik xarajatlari va mahsulotlar olinishining hisobi.. 165
6.2.1. Dehqonchilik tarmoqlarining tasnifi, hisobining uslubiy
asoslari va vazifalari…………………………………………….. 165
6.2.2. Dehqonchilik xarajatlarining hisob obyektlari va
moddalari………………………………………………………... 168
6.2.3. Dehqonchilik xarajatlari va mahsulotlar olinishining dast-
labki, analitik va sintetik hisobi…………………………………. 174
6.3. Dehqonchilik mahsulotlari tannarxini hisoblash……………

6.3.1. Dehqonchilik mahsulotlari tannarxini hisoblashning

umumiy qoidalari………………………………………………... 180
6.3.2. Paxtachilik mahsulotlari tannarxini hisoblash……………. 182
6.3.3. G‘alla ekinlari mahsulotlarining tannarxini hisoblash……. 183
6.3.4. Kartoshka, sabzavot va poliz ekinlari mahsulotlarining
tannarxini hisoblash……………………………………………... 184
6.3.5. Yopiq yerdagi sabzavot mahsulotlari tannarxini hisoblash

---

389
xususiyatlari……………………………………………………... 188

6.3.6.Bog‘dorchilik va uzumchilik mahsulotlarining tannarxini
hisoblash………………………………………………………… 193
6.3.7.Dehqonchilik mahsulotlarining rejadagi va haqiqiy tan-
narxlari o‘rtasidagi farqlarni tuzatish (korrektirovka qilish)……. 197
6.4. Chorvachilik xarajatlari, mahsulotlar chiqishini hisobga
olish va tannarxini hisoblash……………………………………. 198
6.4.1. Chorvachilik tarmog‘i tavsifi, hisobining vazifalari va us-
lubiy asoslari…………………………………………………….. 198
6.4.2. Chorvachilikda xarajatlar hisobining obyektlari va mod-
dalari…………………………………………………………….. 200
6.4.3. Chorvachilik xarajatlari va olingan mahsulotlarning dast-
labki, analitik va sintetik hisobi…………………………………. 203
6.5. Chorvachilik mahsulotlarining tannarxini hisoblash……….. 208
6.5.1. Sut yo‘nalishidagi chorvachilikda mahsulotlar tannarxini
hisoblash………………………………………………………… 209
6.5.2. O‘stirilayotgan va boquvdagi qoramollarning qo‘shilgan
va tirik vaznining tannarxini hisoblash…………………………. 210
6.5.3. Cho‘chqachilik mahsulotlari tannarxini hisoblash……….. 211
6.5.4. Qo‘ychilik va echkichilik mahsulotlari tannarxini
hisoblash………………………………………………………… 212
6.5.5. Parrandachilik mahsulotlari tannarxini hisoblash………… 213
6.5.6. Yilqichilik va tuyachilik mahsulotlarining tannarxini
hisoblash………………………………………………………… 213
6.5.7. Asalarichilik mahsulotlari tannarxini hisoblash…………. 215
6.6. Sanoat ishlab chiqarish xarajatlari, mahsulot olinish hisobi
va tannarx hisoblash…………………………………………….. 215
6.6.1. Sanoat ishlab chiqarishi xarajatlari va mahsulot olinishin-
ing dastlabki, analitik va sintetik hisobi…………………………. 217
6.6.2. Sanoat ishlab chiqarishining ayrim turlari bo‘yicha xara-
jatlarni hisobga olish va tannarxni hisoblashning xususiyatlari… 218
6.6.3. Ishlab chiqarishdagi yaroqsiz (brak) mahsulotlarni
hisobga olish…………………………………………………….. 222
Nazorat testlari………………………………………………….. 226