4.7-rasm. «Mehnat» agrofirmasi buxgalteriyasining funksional belgi bo‘yicha tuzilishi
Buxgalteriya apparatining ishi korxonaning barcha bo‘limlari
faoliyati bilan bog‘liq. Buxgalteriya xodimlari ulardan hisobni amalga
oshirish uchun zarur bo‘ladigan u yoki bu ma’lumotlarni oladilar (4.8-
rasm).
Tarkibiy bo‘linmalar Bo‘linmalar tomonidan taqdim etiladigan hujjatlarning nomlari va tarkibi Bo‘linmalar
Alohida xo‘jalik operatsiyalari bo‘yicha hujjatlar, ishlab
chiqarish hisobotlari, Materiallar harakati to‘g‘risida hisobot va
boshqalar
Omborxo-
nalar
Tovar moddiy boyliklar harakati bo‘yicha hujjatlar
Reja-moliya
bo‘limi
Korxona faoliyatining turlari bo‘yicha tasdiqlangan reja
ko‘rsatkichlari (xarajatlar va daromadlar smetasi) va boshqalar
Moddiy bo‘lim – tovar moddiy zaxiralarni xarid qilish, ularning kirimi va
chiqimi. Ushbu guruhda asosiy vositalar hisobi ham yuritiladi.
Mehnatga haq to‘lash bo‘limi – mehnat sarfini, unga haq hisoblash, mehnat haqi
fondidan foydalanish nazorati, korxona xodimlari bilan barcha hisob kitoblar
Ishlab chiqarish-kalkulyatsiya bo‘limi – ishlab chiqarish xarajatlari hisobi
yuritiladi, mahsulot (ish, xizmat)lar tannarxi kalkulyatsiyalanadi va ishlab
chiqarish hisobotlari tuziladi
Tayyor mahsulot hisobi bo‘limi-ombordagi tayyor mahsulotlar, tovarlar va
realizatsiya jarayoni hisobga olinadi
Umumiy guruh – boshqa operatsiyalar hisobi va bosh daftar yuritiladi,
moliyaviy hisobot tuziladi
Boshqa yordamchi xodimlar – ta’mirlash va kapital qurilish hisobi, ta’minot –
tayyorlov xodimlari va boshqalar
Buxgalteriyani funksional belgi bo‘yicha tuzilmasi tarkibiga quyidagi
hisob guruhlari kiradi:
139
Mehnat va
ish haqi
bo‘limi
Mehnatga haq to‘lash va ayrim toifa xodimlarini mukofotlash
to‘g‘risida nizom, maosh stavkalari, okladlar, shtatlar va
boshqalar
Kadrlar
bo‘limi
Ishga qabul qilish, ishdan bo‘shatish va lavozimini o‘zgartirish
to‘g‘risida buyruqlar, xodimlar ro‘yxati va boshqalar
Muhandis-
lik-texnika
bo‘lim
Qurilmalarning xarakati va ularni ta’mirlash, avtotransport va
boshqalarga doir hujjatlar