R. D. Dusmuratov buxgalteriya hisobi
Yüklə 8,08 Mb. Pdf görüntüsü
|
- Bu səhifədəki naviqasiya:
- Elektron raqamli imzo
|
farmoyish hujjati
, shuningdek, dastlabki, bir martalik va bir qatorli hujjat bo‘lib hisoblanadi; guruhlovchi vedomost buxgalteriyada rasmiylashtiriladigan, yig‘ma, bir martalik hujjat ; limit zabor kartasi isbotlovchi, farmoyish, dastlabki va yig‘ma hujjat bo‘lib hisoblanadi. O‘zbekiston Respublikasi «Buxgalteriya hisobi to‘g‘risidagi» qonunining 13-moddasiga muvofiq: «pul, tovar-moddiy boyliklarni va boshqa boyliklarni qabul qilish hamda berish uchun asos bo‘lib xizmat qiladigan hujjatlar, kredit va hisob-kitob majburiyatlari, shuningdek moliyaviy va boshqa hisobotlari buxgalteriya hisobi sub`ektining rahbari tomonidan yoki u belgilaydigan shaxslar tomonidan imzolanadi». Shuningdek, xo‘jalik operatsiyalarini amalga oshirish va subyekt nomidan hujjatlarni imzolash huquqiga ega bo‘lgan shaxslarning lavozimi va buxgalterlik funksiyalari hamda rahbarlik funksiyalarini amalga oshiradigan har bir mansabdor shaxs uchun pul summalari bo‘yicha cheklanishlarga ko‘ra imzo huquqlarining ierarxiyasi (ketma-ketligi) o‘rnatilishi lozim. Xo‘jalik yurituvchi subyekt tomonidan elektron raqamli imzodan foydalanilganida zarur ehtiyotkorlik choralari va tegishli nazorat o‘rnatilishi zarur. Elektron raqamli imzo deb elektron hujjatdagi mazkur elektron hujjat axborotini elektron raqamli imzoning yopiq kalitidan foydalangan holda maxsus o‘zgartirish natijasida hosil qilingan hamda elektron raqamli imzoning ochiq kaliti yordamida elektron hujjatdagi axborotda xatolik yo‘qligini aniqlash va elektron raqamli imzo yopiq kalitining egasini identifikatsiya qilish imkoniyatini beradigan imzoga aytiladi. Dastlabki kuzatish qanday ko‘rinishda amalga oshirilmasin, buxgalteriya hujjatlarining yuqorida ko‘rib chiqilgan turkumlanishi korxonada dastlabki hisob tizimini shakllantirishga jiddiy ta’sir 195 ko‘rsatadi. Dastlabki hisob hisob jarayonining boshlang‘ich bosqichi bo‘lib, unda xo‘jalik muomalalarining ma’lumotlari o‘lchanadi va hujjatlarda qayd qilinadi Hisob ishlarining keyinchalik avtomatlashtirilishi, kishilik jamiyatiga yangi bilim obyektlarining kirib kelishi qog‘oz hujjatlar bilan bir qatorda odamlar tomonidan qabul qilinishi qulay bo‘lgan qog‘ozsiz hujjatlarni ham vujudga keltirmoqda. Shunday qilib, dastlabki kuzatish buxgalteriya hisobi axborot tizimining asosi bo‘lib xizmat qiladi. U buxgalteriya hisobini tashkil etishning boshlanishida mavjud bo‘lib, dastlabki hujjatning muhim qismi hisoblanadi. Turli tashkiliy huquqiy shakldagi xo‘jalik yurituvchi subyekt- larning paydo bo‘lishi va tadbirkorlikning rivojlanishi dastlabki hisobning qo‘llanilish sohasini kengaytiradi. Ayni vaqtda xo‘jalik muomalalarini ro‘yxatga olish jarayonida avtomatlashtirishning rivojlanishi dastlabki hisobni ma’lum darajada cheklab qo‘yadi. Lekin bunday cheklash xo‘jalik muomalalarini ro‘yxatga olish va iqtisodiy axborotlarni tayyorlash sifatiga salbiy ta’sir ko‘rsatmaydi. Ushbu cheklashlar quyidagilardan iborat: Yüklə 8,08 Mb. Dostları ilə paylaş:
|