R. H. Ayupov va G. R. Boltaboeva

proof of work (PoW)
yoki ishning bajarilganini tasdiqlash deb nomlanadi. 
Yechilishi kerak bo’lgan masalaning murakkablik darajasi har 2016 blokda 
o’zgarib turadi. Tarmoq murakkablik darajasini shunday o’zgartiradiki, dunyo 
miqyosidagi hisoblash quvvatlrini jalb qilgan holda 2016 ta blokni generatsiya 
qilish uchun 14 kun kerak bo’lsin. Demak, tarmoq quvvati oshgan sari, 
murakkablik darajasi ham orta beradi. Mayning – bu ma’lumotlarni taqsimlangan 
va markazlashmagan holda deshifrovka qilish yoki matematik hisob-kitoblarni 
amalga oshirish protocoli yoki algoritm (
SHA-256 va RIPEMD-160 xesh-
algoritmlardir. Ikkilangan xesh SHA-256 xesh-bloklar olish uchun ishlatiladi 
(proof-of-work) RIPEMID-160 esa bitkoin adreslar hosil qilish uchun 
ishlatiladi)
laridir. Maynerlar nafaqat ma’lumotlarni deshifrovka qiladilar va 
markazlashmagan konsensusni amalga oshirish bilan shug’ullanadilar, balki barcha 
operatsiyalarning to’g’riligini ham tekshiradilar (
verifikatsiya qiladilar
). Istalgan 
inson 
Bitcoin Core
(
bitkoin mijozining dasturiy ta’minotini olish imkonini 
beradigan ochiq kodli dasturiy loyiha bo’lib, u Satoshi Nakomoto tomonidan 
ishlab chiqilgan original mijoz dastur avlodidir
) dasturini ishga tushirishi va 
barcha operatsiyalarning to’g’riligini shaxsan tekshirib ko’rishi mumkin. Xuddi 
shu bitkoin protokolining kuchli tomoni hisoblanadi, ya’ni har bir inson tizimdagi 
barcha ish mavjud qoidalarga binoan amalga oshirilayotganiga ishonch hosil qilishi 
mumkin.

---

Toshkent Moliya instituti 
R.H. Ayupov va G.R. Boltaboeva 
Bitkoinmayningqilishjarayonijudako’pmiqdordagienergiyasarfinitalabqiladi. 
Bundako’pchiliktizimlardakengmiqyosdaishlatiladigan