Radiatsion gigiyena laboratoriyasi mutaxassisligi bo’yicha shakllantirilgan og’zaki savollar ro’yxati Uchinchi va ikkinchi malaka toifasi uchun

Partiyani ifloslanish darajasi bo‘yicha gomogenligini aniqlash.

Tanlangan namunalar bo‘yicha hujjatlarni qo‘llab-quvvatlash.

Radiometrik analizga namunalar tayyorlash (laboratoriya bosqichi).

O‘lchash natijalarining aniqligi, o‘lchashlarning yaqinlashishi va reprezentativligi.

O‘lchash xatoligi

O‘lchash noaniqligi nima?

Iztop to’g’risida tarif. Barqaror va no barkaror radioaktiv izotoplar.

Atomning tuzilishi. Ionlanish jarayoni.

Yadroning tuzilishi. Yadroning beqarorlik sabablari.

Yadroning qulashi sabablari. Parchalanish turlari.

Radioaktiv parchalanish qonuni.

Nurlanishning tabiatan tasnifi.

Alfa- nurlanishining modda bilan o‘zaro ta’siri.

Betta- nurlanishining modda bilan o‘zaro ta’siri.

Neytron- nurlanishining modda bilan o‘zaro ta’siri.

Gamma-nurlanishning modda bilan o‘zaro ta’siri.

Radioaktivlik hodisasi. Birligi.

Radioaktivlikni belgilovchi omillar: parchalanish doimiysi, yarim hayot.

Nurlanishning ekspozitsion dozasi.

So‘rilgan nurlanish dozasi va uni belgilovchi omillar.

Ekvivalent nurlanish dozasi va uni belgilovchi omillar.

Radiometrik nazorat turlari.

Radiometrik nazorat, namuna olish bosqichlari.

Umumiy radioaktivlik tushunchasi. Namunalarning izotop tarkibini aniqlash zaruriyati.

Radionuklid taqsimotining «oziq-ovqat» zanjiri tushunchasi.

Radionuklidning zaharliligi deganda nima nazarda tutiladi? Uni belgilovchi omillar.

Yod-131, 129 ni radiotoksikologik xususiyatlari.

Seziy-134, 137 ni radiotoksikologik xususiyatlari.

Stronsiy-90 ni radiotoksikologik xususiyatlari..

Radionuklidlarni organizmdan chiqarish yo‘llari.

Radiometrik nazorat darajasining qiymati metallomda ortiq bo‘lgan nuqtani aniqlaganda nima ishlar qilinishi kerak?

Ionlashtiruvchi nurlanishning zararli ta’siridan inson himoyasi muammosi.

Ionlovchi nurlanishning biologik ta’sir mexanizmlari va qonunlari.

Tabiy nurlanish dozasini keltirib chukuvchi sabablar, va uning kiymatlari

Radiatsion avariya sharoitida nurlanish.

Tabiiy bilan nurlantirish dozasi kiymatlarini nazorat qiluvchi asboblar turi.

Tibbiy radiatsiya ta’sir.

Atrof-muhitni ifloslantiruvchi potensial manbalarning gigienik xususiyatlari.

Radiatsion gigiyena gigiyena fanining bir tarmog‘i sifatida predmetni tarkibi va mazmuni.

Radiatsion gigiyena fanining vazifalari.

Radiatsion gigiyenaning kelib chiqishi va rivojlanish tarixi.

Xalq xo‘jaligining turli tarmoqlarida ionlashtiruvchi nurlanish manbalaridan foydalanish.

Radiatsion gigiyena yo’nalishi bo’yicha davlat sanitariya nazoratining asosiy vazifalari.

Radiatsion gigiyena sohasida davlat sanitariya nazoratini o‘tkazishda qo‘llaniladigan normativ-huquqiy hujjatlar.

Nurlanish obyektlarining potensial xavfliligi bo‘yicha tasnifi.

Radiatsion inshootlarni joylashtirish va hududlarni rayonlashtirish.

Ionlashtiruvchi nurlanish manbalari bilan ishlaydigan inshootlarni qurishda sanitariya nazorati bosqichlari.

Ionlashtiruvchi nurlanishning yopiq manbalari bilan ishlaydigan inshootlarni ishga tushirishda loyihalash ustidan, qurilish yoki rekonstruksiya vaqtida sanitariya nazorati.

Ionlashtiruvchi nurlanishning yopiq manbalari bilan ishlashni tashkil etish.

Radiatsion gigiyenada sanitariya nazoratining maqsadi va mazmuni. Obyektlarda radiatsion monitoringni o‘tkazish tartibi.

Rentgen xonalari va radioterapiya bo‘limlarining joriy sanitariya nazorati.

Rentgen xonalarida zarur hujjatlar.

Joylashtirish, binolarni tartibi, bezash va rentgen xonalar va insultni idoralar uskunalar.

Rentgen diagnostika bo‘limlarida shamollatish, yoritish, isitish, suv ta’minoti va kanalizatsiyaga qo‘yiladigan talablar.

Ionlashtiruvchi nurlanish manbalarini etkazib berish, olish, hisobga olish va saqlash.

Tashxis qo‘yish va davolash maqsadida ionlashtiruvchi nurlanishning yopiq manbalaridan foydalanilganda bemorlarning radiatsion xavfsizligini ta’minlash.

Ionlashtiruvchi nurlanishning yopiq manbalari bilan ishlaydigan xodimlarning radiatsion xavfsizligini ta’minlash.

Turar joy va jamoat binolarini radiatsion-gigienik tekshirishni sanitariya nazoratini o‘tkazish tartibi.

Radiatsion obyektlarning radiatsion monitoringini o‘tkazish tartibi.

Tibbiyot muassasalarida ionlashtiruvchi nurlanishning yopiq manbalari bilan ishlashni tashkil etishning me’yoriy bazasidan hujjatlar ro‘yxati.

Rentgen xonasida ishlashda radiatsiyaviy xavfsizlikning asosiy prinsiplarini amalga oshirish.

Rentgen xonasi xodimlarining radiatsion xavfsizligini ta’minlash talablari (xodimlarning radiatsion ta’sir yetish dozalarini hisobga olish va ratifikatsiya qilish shakllari).

Rentgen xonasining nurlanmaydigan omillaridan himoyalanishga qo‘yiladigan talablar.

Ishga tushirilganda rentgen xonasiga qo‘yiladigan talablar.

Ionlashtiruvchi nurlanish manbalari bilan ishlaydigan obyektlarni sertifikatlash.

«Radiatsion nuqsonlarni aniqlash» tushunchasi.

Nuksonlarni aniqlash uchun ionlashtiruvchi nurlanish manbalari.

Nuqsonlarni aniqlash ishlarini o‘tkazish usullari va shartlari.

Har xil nuqsonli detektorlardan foydalanishda zararli omillar, ulardan himoyalanish usullari.

Nuqsonlarni aniqlash vaqtida radiatsiyaviy xavfsizlikni ta’minlash choralari.

Bagaj va yuklarni tekshirish uchun rentgen qurilmalari bilan ishlashda radiatsion xavfsizlikni ta’minlash (RKDBT).

Kam energiyali rentgen nurlanish manbalari. Ular bilan ishlashda zararli omillar, himoya usullari.

Kam energiyali rentgen nurlanish qurilmalaridan foydalanganda radiatsion monitoringi.

«Foydalanilmagan rentgen» nurlanish atamasining ta’rifi. Bu turdagi nurlanish manbalari.

Foydalanilmagan rentgen nurlanishini hosil qiluvchi qurilmalarni joylashtirish va ishga tushirishga qo‘yiladigan talablar.

Foydalanilmagan rentgen nurlanishi manbalari bilan ishlashni tashkil yetish.

Foydalanilmagan rentgen nurlaridan himoya qilish uchun talablar. Himoya samaradorligini monitoring qilish.

Ionlashtiruvchi nurlanishning ochiq manbalari yordamida obyektlar.

Ionlashtiruvchi nurlanishning ochiq manbalari bilan ishlovchi obyektlarni hujjatlashtirish.

Ionlashtiruvchi nurlanishning ochiq manbalari bilan ishlaydigan inshootlarning joylashishi, joylashishi, pardozlanishi va jihozlanishi.

Ionlashtiruvchi nurlanishning ochiq manbalari bilan ishlaydigan obyektlarda ish joylarining jihozlari va uning gigienik baxolash usullari.

Ionlashtiruvchi nurlanishning ochiq manbalari bilan ishlaydigan obyektlarda sanpropuskniki, sanshluziya (binolarning maqsadi, joylashishi, tarkibi).

Ionlashtiruvchi nurlanishning ochiq manbalari bilan ishlashda nurlanishni boshqarish xususiyatlari.

Ionlashtiruvchi nurlanishning ochiq manbalari bilan ishlovchi obyektlarni sanitariya nazorati xususiyatlari baholash.

Avariyadan keyingi davrning rivojlanish bosqichlari.

Radiatsion avariya oqibatlarini bartaraf yetishda davlat sanitariya nazoratining maqsadi va vazifalari.

Joylardagi ekvivalent dozaning kiymatiga qarab, favqulodda vaziyatning oqibatlarini bartaraf yetish bo‘yicha chora-tadbirlar majmui.

Qalqonsimon bezning barqaror yod preparatlari bilan to‘silishi.

Radioaktiv ifloslanish sohalarida ish vaqtida xodimlarni ish bilan ta’minlash, sanitariya-maishiy ta’minlashni tashkil yetish.

Atom elektr stansiyasida avariyadan keyin aholiga dozali yuklarning prognozi.

Organizmdan radionuklidlarni qabul qilishni kamaytirish va bartaraf yetishni jadallashtirish tamoyillari.

Radiatsion avariyalar oqibatlarini bartaraf yetish ishlari natijasida hosil bo‘lgan dezaktivatsiya chiqindilarini boshqarish.

Radiatsiya omillar ta’siridan kelib chiqadigan saraton kasallanish xavfini baholash.

O‘zbekiston Respublikasida milliy radioekologik monitoring tizimi.

O‘zbekiston Respublikasida radiatsion nazorat: tushunchasi, asosiy vazifalari, maqsadlari.

O‘zbekiston Respublikasida radiatsiyaviy nazorat tamoyillari.

O‘zbekiston Respublikasida radiatsiyani boshqarish tizimining tuzilishi.

Radiatsion va gigiyena monitoringi: tushuncha, asosiy vazifalar.

Radiatsion va gigiyena monitoringi tamoyillari.

Ijtimoiy va gigienik monitoring: tushuncha, maqsad, vazifalar.

Ekologik nurlanish omillari ta’sirida salomatlik riskini baholash bosqichlari.

Hisoblash va kichik dozalarda tananing uzoq muddatli yagona nurlanish bilan bog‘liq saraton kasallanish umr xavfini baholash.

Ijtimoiy va gigienik monitoring davomida sabab-oqibat munosabatlarini aniqlash.

Aholining o‘rtacha yillik samarali doza tashqi va ichki ta’sir.

Tabiiy (fon) nurlanish tufayli doza.

Radioaktivlik tushunchasi. Radioaktiv o‘zgarishlarning turlari.

Radioaktiv parchalanish qonuni. Yarim-hayot.

Alfa va beta parchalanish. Alfa va beta zarralarining xususiyatlari.

Spontan missiya. Neytron manba. Neytronlarning xususiyatlari.

Embriogenezda ionlashtiruvchi nurlanishning zararli ta’siri ta’sirida qanday davrlar farqlanadi?

Litosferaning qaysi qismi tabiiy radioaktiv elementlarning yuqori miqdori bilan ajralib turadi?

Havoni radioaktiv ifloslanishdan tozalashning qanday usullarini bilasiz:

Radiatsiyadan himoya qilish prinsipi "miqdor bo‘yicha himoya" nimani anglatadi?