8 -r a s m .
Kelajak shaharining fazoviy strukturasi.
Qirqim
Arx. Y.Fridman.
bo'lgan shaharlar. «Bug‘lanuvchi tizimlar», yer ustida osilib
tayanchlarda turuvchi «Sun’iy» yerni shakllantiradi.
«Tokio-60» rek o n stru k siy a lo y ih asid a a rx itek to r
K endzo Tange Tokio q o ‘ltig‘i ustida sh ah arn in g yangi
rayonlari qurilishini ko ‘zda tutadi. B unda q o ‘ltiq tom on
y o ‘naltirilgan va o ‘z nav b atid a akv ato riy n i kesib o ‘tib
qaram a-qarshi qirg‘oqqa chiquvchi tran sp o rt magistrali
hosil b o ‘ladi. Loyihaning asosi transport arteriyasi b o ‘lib,
shohlari q o'ltiq to m o n shohlagan, «barglari»
esa tom lari
a n ’anaviy yap o n tu ra r jo y larin i eslatu v ch i balandligi
20 qavatgacha b o ‘lgan h ad d an ziyod yirik uy kvartallar
g u ru h i 30 — 50 m etrg a k o ‘tarilg an «daraxt»
sxem asi
b o ‘ldi (9-rasm ).
Shveysariya a rx ite k to rla ri to m o n id a n stru k tu rasi
h a r biri 15 m ing o d am g a h iso b la n g an , g u m b azsim o n
k o n stru k tiv sh ak ld ag i in s h o o tla r k o ‘rin ish id a yechil-
gan y etti tu r a r - jo y tu z ilm a sig a a so s la n u v c h i s h a h a r
ek sp e rim e n ta l loyihasi ish lab c h iq ilg a n . «R adiosita»
deb atalu v ch i b alan d lig i 200 m li g u m b az in sh o o ti 28
51
www.ziyouz.com kutubxonasi
9 - r a s m .
Qo‘ltiq akvatoriysida Tokioning chiziqli
rivojla-
nish sxemasi.
g e k ta r m ay d o n g a jo y la s h a d i. U m u m iy fazosi y aru s-
la rg a b o T in g an g u m b a z ic h id a tu r a r - jo y k v a rta lla ri
b ila n b ir h a jm d a x iz m a t k o ‘rsatu v ch i m a d a n iy -m a i-
sh iy m u a ss a sa la r va s a n o a t k o rx o n a la ri jo y la sh a d i.
G u m b a z in sh o o td a n ib o ra t b u n d ay
s h a h a r h am yerga
birikkan, ham suvda suzuvchan holda boTishi m um kin
(1 0 - rasm ).
« S u v d ag i s h a h a r» g ‘o y asi V .Y o n as to m o n id a n
«Intra» loyihasida tak lif etilgan. V oronka — sh ah ar suv
osti
qism dan, K onus va voronkadan tashkil topadi. Bu
elem entlarning h ar birida turli idora va korxonalar turar-
joybinolari joylashadi. Quyosh energiyasi kibernetik bo-
shqariluvga ega boTgan m uvofiqlanuvchi ko ‘zgular bilan
tutiladi va shahar o ‘rtasida bunyod etilgan m achta ustidagi
m arkaziy stansiyada to ‘planadi (1 1-rasm ).
52
www.ziyouz.com kutubxonasi