Радиотехник тизимлар назарияси асослари

III.4.2. Shahar va shahar-atrof rekreasiya zonalari
Shahaming landshaft-rekreatsion tizimini shahar-atrof 
hududining stiuktura-rejaviy yechimi bilan bogliq holda loyihalash 
lozim. Shahar-atrof iekreatsion zonaga boradigan transportning 
olisligi 2,5 soatdan oshmasligi kerak. Shahar- atrof landshaft- 
rekreatsion zona m iqyosida quyidagilar joylashishi kerak:
— shahardan tashqari parklar, ko‘chatzorlar va boshqa 
turdagi yashil o ‘simliklar;
66
www.ziyouz.com kutubxonasi

---

— dam olish uylari, sihatgohlar, m otel va kem ping- 
lar, ch o ‘milish joylari, jism oniy tarbiya va sport inshoot- 
lari, turistik, ovchilik va baliq ovlash bazalari, maktabga- 
cha b o ig an bolalar muassasalarining sport-sogiom lashti- 
rish oromgohlari va dala hovlilari;
— profilaktik-davolash muassasalari (tabiiy-davolash 
omillari mavjud boigan hollarda);
— keksalar va nogironlar uy-internatlari;
—jamoat bog‘ vadala hovlilari.
Umumiy foydalanishdagi ko‘kalamzorlashtirilgan hudud- 
latga bir vaqtda keluvchilaming hisobiy soni gektariga quyidagi 
odam sonidan ortmasligi lozim:
— shahar parklari uchun — 150—200;
— turar-joy rayonlari, parklari uchun — 100;
— sun’iy ekilgan o ‘rmonlar va tabiiy landshaftli uchast- 
kalar uchun — 10.
III.5. Noqulay va shikastlangan hududlarni o‘zlashtirish
Yangi qurilish uchun kerakbo‘lgan hududning 20-25%
ga yaqinini shahaming ichki rezervlari hisobiga ta’minlanishi 
mumkin.
Shikastlangan hududlar o ‘zlashtirilishi kerak bo‘lgan 
hududlaming bosh turkumlariga mansubdir.
Shikastlangan hududlar deb, jam lanm alari yoki ular- 
ning holati (hududning tavsifi) inson faoliyati natijasida 
ularni bevosita o‘zlashtirish m obaynida yoki hududiy maj- 
m uani qayta tiklam asdan turib b u n d an buyon foydalanib 
bo‘lmaydigan darajada buzulishiga aytiladi.
Shikastlangan hududlami sxema taizida ikki guruhga ajratish 
mumkin:
— yer yuzasi shikastlanmay vujudga kelgan narsalar 
(to‘kma, qazilmalar, terrikonlar);
67
www.ziyouz.com kutubxonasi

---

— yer yuzasining buzulishidan hosii bo‘lgan shikastla- 
nishlar (egilishiar, og'ishlar, cho'kishlar).
Shikastlangan hududlarni ularning yaxlitligiga (hududiy 
butunligiga) va yetarliligiga hamda mavjudligining davomiylik 
davriga (m asalan, hududni gidroinshootlarning bosim 
frontining ochilib ketishida akvatoriyga aylanishi, tuproq 
ko‘chkisi bosganda hududning awalgi xossalarining yo‘qolishi 
va shu kabilar) ta’sir etuvchi o‘ziga xos xususiyatlaiga ega bo‘lgan 
shaharsozlik hosilasidagj hudud deb qaralishi lozim. Shu 
munosabat bilan shikastlangan hududlarga baho va rivojlanish 
bashorati berishga alohida diqqat-e’tibomi qaratish lozim (16- 
rasm), (2-jadval).
2-jadval