Raqamlashtirish va uning iqtisodiyotga ta’siri nizametdinov Ali Akramovich

Xulosa. Iqtisodiyotni raqamlashtirish fan-texnika taraqqiyotining zamonaviy 
rivojlanishining muayyan bosqichi bo‘lib, u internet tarmoqlari, kompyuter va axborot 
texnologiyalari, elektron tijorat, bulutli texnologiyalarni keng joriy etish bilan bog‘liq. 
Raqamlashtirish jarayonlarining keng rivojlanishi XX asr oxiri - boshida boshlangan XXI 
asr Internetning paydo bo'lishi bilan va hozirgi kungacha davom etmoqda. Bu jarayon 
qimmatli qog'ozlar bozorlarida to'liq kuzatilishi mumkin,bu erda 21-asrning birinchi o'n 
yilligi o'rtalarida aktivlarni raqamlashtirish to'liq yakunlandi. Bu savdolarni o'tkazishni 
sezilarli darajada osonlashtirdi va amaliy dasturlarning maxsus paketlaridan - avtomatlar 

---

87 
“Raqamli iqtisodiyot” ilmiy-elektron jurnali | №1-son | 2022
yoki robotlardan foydalanishga imkon berdi, ammo qimmatli qog'ozlar bilan 
operatsiyalarning rentabelligini sezilarli darajada oshirishga olib kelmadi. 
Ushbu maqolada keltirilgan tadqiqot natijalari shuni ko'rsatadiki, iqtisodiyotni 
raqamlashtirish qarama-qarshi ta'sir ko'rsatadi. iste'mol esa ularning qiymatining 
pasayishiga olib keladi, natijada YaIM hajmining nisbiy qisqarishi bo'lishi mumkin. 
Milliy iqtisodiyotning turli tarmoqlarida raqamlashtirish jarayonlarining rivojlanishi 
iqtisodiyotning o‘sish sur’atlariga hali ham jiddiy ta’sir ko‘rsatmagan. 
Hozirgi vaqtda kompyuterlashtirish, axborot texnologiyalari va tarmoq biznesi 
sohasida faoliyat yuritayotgan kompaniya va firmalar u yoki bu tarzda shakl iqtisodiyotni 
raqamlashtirishni ta'minlaydi va qo'llab-quvvatlaydi, sotish, foyda va bir xodimga to'g'ri 
keladigan daromad bo'yicha birinchi o'ringa chiqa boshlaydi.Raqamlashtirish sharoitida 
iqtisodiy rivojlanishni tahlil qilish, modellashtirish va o‘lchashning nazariy asoslarini 
ishlab chiqish talab etiladi. 
Iqtisodiyotni raqamlashtirish globallashuv davrida kompyuter yoki tarmoq 
biznesining monopollashuvining o'sishiga yordam beradi, bu esa islohotni talab qiladi. 
Iqtisodiyotni raqamlashtirishni rivojlantirish muammolari va xususiyatlarini tahlil qilish 
zamonaviy voqelikni aks ettiruvchi yangi iqtisodiy nazariyalarni ishlab chiqish zarur, 
iqtisodiyotda tarmoq va biznes faoliyatining yangi ko‘rsatkichlari yoki xususiyatlarini 
asoslash imkonini beradi va ularning foydali natijalarini baholash, shuningdek, 
takomillashtirishni ta'minlash rivojlanayotgan raqamlashtirishda iqtisodiy ob'ektlarni 
boshqarish usullari