Raqamli texnologiyalarning Yangi O‘zbekiston rivojiga ta’siri

Kalit so‘zlar:
Xavfli, ob'ektlaridan, mehnatni muhofaza, sanoat davlat me’yoriy
-huquqiy 
vositalarni, xavfsizligini, korxonalar, holati, ishlab chiqarishni, tajribasi. 
Kirish.
Xavfli ishlab chiqarish ob'ektlaridan foydalanishda mehnatni muhofaza qilish sanoat 
sohasidagi davlat siyosatining ustuvor yo'nalishlaridan biridir. Yangi ijtimoiy-iqtisodiy 
munosabatlarga o‘tishda davlat me’yoriy
-huquqiy bazani, zarur vositalarni yaratish bilan birga, 
mehnat xavfsizligini ta’minlash mas’uliyatini korxonalar zimmasiga yukladi va korx
onalarni 
mehnatni muhofaza qilish va sanoat xavfsizligi holati ustidan samarali ishlab chiqarish nazoratini 
tashkil etish majburiyatini yukladi. 
Xodimlarni xavfli ishlab chiqarish omillari ta'siridan himoya qilish Evropa mamlakatlari, 
shuningdek, Amerika Qo'shma Shtatlari va Kanada ishlab chiqarishni yaxshilash strategiyalarining 
ajralmas va ustuvor qismidir. Eng qiziqarlisi Finlyandiya, AQSh va Buyuk Britaniya tajribasi. 
Buyuk Britaniya 2004 yilda ish joyida sog'liq va xavfsizlik strategiyasini qabul qilganidan 
beri har bir ishchining salomatligi va xavfsizligi ish joyidagi xavfsizlikning asosiga aylandi [1]. Ushbu 
strategiyaning asosi maqsad - ishlab chiqarishda o'limga olib keladigan va og'ir jarohatlarni 15% 
ga, kasbiy kasallanish darajasini 25% ga kamaytirish; kasallanish tufayli ishlab chiqarish vaqtini 
35% ga yo'qotish [2]. 
Strategiya 1974 yilda Ishchilar salomatligi va xavfsizligi to'g'risidagi qonun qabul 
qilinganidan beri qirq yildan ko'proq vaqt davomida dunyo sezilarli darajada o'zgarganini 
tushunishga asoslanadi [3]. Ushbu o'zgarishlar salbiy hodisalar uchun risklarni boshqarish tizimini 
ishlab chiqishni talab qildi. 
Buyuk Britaniyada yirik firmalar soni kamaydi (mamlakatning mehnatga layoqatli 
aholisining atigi 35% ga yaqini yirik tashkilotlarda ishlaydi), kichik korxonalar soni esa sezilarli 
darajada ko'paydi (90% dan ortiq). xodimlar soni 10 kishidan kam; yarim kunlik ishchilar soni 
ko'paydi; barcha ishchilarning yarmidan ko'pi hozir ayollardir. Sanoat tarmog'iga qattiq xalqaro 

---

202