Raqobatlashuvchi firmaning uzoq muddatli oraliqdagi muvozanat holati

Uzoq muddatli oraliqda raqobatlashuvchi firmaning ishlab chiqarish hajmini tanlashi

Firmaning foydasi ishlb chiqarish hajmi Q_e ga teng bo`lganda maksimal bo`ladi va u PCFE to`rtburchak yuziga teng. Ishlab chiqarish hajmiin Q<sub>e</sub> dan oshirish yoki kamaytirish firmaning umumiy foydasini qisqartirdi. Chunki agar ishlab chiqarish hajmi Qe dan kichik bo`lsa, (Q  Q_e ) qo`shimcha ishlab chiqarilgan mahsulotning chekli daromadi chekli xarajatdan ko`p, demak ishlab chiqarishni oshirish maqsadga muvofiqdir. Ammo ishlab chiqarish hajmining Q_e dan yuqori bo`lgan har qanday hajmida chekli xarajat chekli daromaddan yuqori, shuning uchun qo`shimcha ishlab chiqarilgan mahsulot foydani qisqartiradi. Umuman

olganda bozor narxi qancha yuqori bo`lsa, albatta xarajatlar o`zgarmaganda, firma shuncha ko`p foyda oladi. Xuddi shunday bozor narxi P<sub>0</sub> bo`lganda, firma foydasini maksimallashtiradigan ishlab chiqarish hajmi Q₀ nuqta, ya′ni uzoq muddatli o`rtacha xarajatlarning minimumi bilan aniqlanadi. Bunday holda firmaning iqtisodiy foydasi nolga teng. Lekin, firma, biz yuqorida aytganimizdek, iqtisodiy foyda nol bo`lganda ham investitsiya qilgan kapitaliga normal foyda oladi. Uzoq muddatli oraliqda, mukammal raqobatlashgan bozorda nafaqat
firma raqobatlashuvchi bo`ladi, balki tarmoqning o`zi ham raqobatlashuvchi bo`ladi. Tarmoqdan chiqish yoki tarmoqqa kirish, firmalar uchun erkin bo`lganligi uchun, firmalarning iqtisodiy foydasi nolga yaqinlashish tendensiyasiga ega.
Shuning uchun ham, tarmoqda uzoq muddatli muvozanat holatiga erishiladi, qachonki mahsulot narxi P0 tarmoqning tipik vakili bo`lgan firmaning uzoq muddatli o`rtcha xarajati minimumiga teng bo`lsa


Raqobatlashuvchi firmaning uzoq muddatli oraliqdagi muvozanati, tarmoq muvozanati (E muvozanat nuqta)
Firma nolga teng iqtisodiy foyda olganda, unda tarmoqdan chiqib ketishga hojat qolmaydi, boshqa firmalarning ham tarmoqqa kirib kelishidan manfaatdor emas. Uzoq muddatli muvozanat holat quyidagi o`rtacha shart bajarilganda sodir bo`ladi. Birinchidan, tarmoqdagi barcha firmalar o`z foydalarini maksimallashtiradi. Ikkinchidan, hamma firmalar nolga teng iqtisodiy foyda olgani uchun har bir firma tarmoqqa kirishdan va undan chiqishdan manfaatdor emas. Uchinchidan, mahsulotning narxi shundayki, bu narxda umumiy taklif (tarmoq taklifi) umumiy iste`mol talabiga teng. Endi faraz qilaylik, uzoq muddatli muvozanat holatga erishildi deylik:
P  P_e  LAC(Q_e)  min LAC(Q_e)  LMC(Q_e)
Tarmoqning tipik firmasining ishlab chiqarish xajmi Q₀ ga teng. Muvozanat holatda tipik firmaning iqtisodiy foydasi nolga teng. Bozor narxi P₀ muvozanat narx sifatida tarmoq bo`yicha (umumiy talab umumiy taklifga teng bo`ladi) o`rnatiladi.