ri = [(W2 – W1) : W1 ] x 100% (1) Risksiz aktivning daromadliligini rfdeb olamiz, jami kapital bozorining (birjada kotirvka qilinadigan barcha qimmatli qog‘ozlarning) daromadliligini r deb qabul qilamiz.
Kompaniyalarning qimmatli qog‘ozlariga qilingan investitsiyalar yuqori riskli aktiv hisoblanadi, chunki ushbu investitsiyalar past yoki yuqori darajadagi noaniqlik va beqarorligi bilan ajralib turadi.Riskli aktivlar bilan amalga oshiriladigan operatsiyalardan kо‘rilishi mumkin bо‘lgan zararlar miqdorini kamaytirish maqsadida kompaniyalar va banklarning pul mablag‘lari portfel kо‘rinishida taqsimlanadi.
Risk qachon yuzaga keladi? Aktivlarning haqiqatdagi daromadliligi bilan kutilayotgan daromadliligi mos kelmaganda risk yuzaga keladi. Riskli aktivning daromadliligi riskli aktivlar portfelining daromadliligi tarqatib tashlash zarur bо‘lgan tasodifiy miqdorlar hisoblanadi. Tasodifiy miqdorning tarqatib tashlash qanchalik keng bо‘lsa, daromadning haqiqatdagi miqdorini kutilayotgan miqdoridan tebranish ehtimoli shunchalik yuqori bо‘ladi. Shuning uchun risk mezonlari sifatida daromadning variabellik kо‘rsatkichidan foydalaniladi:
D = ϭ2 = Σri (xi – ǣ)2 (2) Bu еrda:
D – dispersiya
r – i dastlabki holatdagi ehtimollik
xi – i holatdagi daromadlilik
ǣ – davrdagi miqdorning о‘rtacha daromadliligi
ϭ – standart chetlanish
Keyganning pullarga bо‘lgan talab funksiyasi inflyatsiya kuchaygan davrlarda amal qiladi. Iqtisodiyotda baholar keskin oshganda pulning xarid qobiliyati sezilarli darajada pasayadi. Bunday sharoitda real daromad, real foiz stavkasi va boshqa makroiqtisodiy indikatorlarning pullarga bо‘lgan talabga ta’siri sezilarsiz bо‘lib qoladi. Natijada, individlarning pullar bо‘lgan hohishi va talabi inflyatsiya sur’atiga mutanosib ravishda kamayadi:
