5. AKROBATİKA GİMNASTİKASI (yuxarı qalxan) –
Akrobatika
gimnastikası musiqi müşayiəti və xoreoqrafiya elementləri ilə
cilalanmış hərəkətlərin tərəfdaşlıqla icra olunduğu qeyri-olimpiya
idman növüdür.
Azərbaycanda inkişafı –
Azərbaycanda akrobatika gimnastikasının
yaranma və inkişafı ötən əsrin
30 – cu
illərinə təsadüf edir.
1939 - cu
ildə Bakıda akrobatika üzrə rəsmi şəxsi Birincilik yarışları keçirilib.
Yarışlarda gimnastlar 5 proqram üzrə mübarizə aparırlar. Bütün çıxışlar
ölçüsü 12x12 m olan və əlavə 1 m məhdudlaşdırıcı təhlükəsizlik xətti
ilə əhatə olunmuş elastik gimnastika xalçasında yerinə yetirilir.
1.
Qadın cütlüyü.
2.
Kişi cütlüyü.
3.
Qadın qrupu.
4.
Kişi qrupu.
5.
Qarışıq cütlük (qadın 3 nəfər, kişi 4 nəfər)
RAUF NEMƏTZADƏ 050-519-76-46
6. AEROBİKA GİMNASTİKASI –
Aerobika gimnastikası bu növü
xarakterizə edən musiqi ritminin müşayiəti ilə ardıcıl hərəkətlər
silsiləsinin sinxron şəkildə icra olunduğu qeyri-olimpiya idman
növüdür.
1995 – ci
ildə Parisdə (Fransa) aerobika üzrə ilk FIG Dünya
Çempionatı təşkil edildi.
1996 – cı
ildə aerobika gimnastikası rəsmən
FIG – nin inkişaf etdirdiyi gimnastika növləri siyahısına daxil oldu.
2000 – ci
ildən etibarən Dünya Çempionatları hər iki ildən bir keçirilir.
Azərbaycanda inkişafı –
Aerobika gimnastikasının
2013 – cu
ilin
sonlarından etibarən ölkəmizdə inkişaf etdirilməsinə,
2015 – ci
ildə
Bakıda təşkil edilmiş 1 – ci Avropa Oyunlarının proqramına daxil
olması təkan vermişdir.
Xüsusi aerobika meydançasının ümumi ölçüsü
12x12
metrdir. Böyük
və gənc gimnastlar üçün çıxış sahəsi
10x10
m, yeniyetmə gimnastlar
üçün isə
7x7
m. Çıxışlar zamanı gimnastlar qolların hərəkətləri ilə
uyğunlaşdırılmış yeddi əsas addım, çətin gimnastika elementləri,
orijinal keçidlər, tərəfdaşlarla əməkdaşlıq, tərəfdaşı yuxarı qaldırma
nümayiş etdirirlər. Yeddi əsas addıma marş, hoppanma, yerimə,
sıçrama, dizin yuxarı qaldırılması, tullanma, hoppanaraq eyni zamanda
əlləri yuxarı qaldırma, sanki suya başvurma hərəkətləri daxildir.
Yarışlarda gimnastlar
7
proqram üzrə mübarizə aparırlar:
1.
Fərdi çıxış (kişilər)
2.
Fərdi çıxış (qadınlar)
3.
Qarışıq cütlük (1 kişi və 1 qadın)
4.
Üçlüklər.
5.
Qrup (5 nəfər)
RAUF NEMƏTZADƏ 050-519-76-46
6.
Aerodans (8 nəfər)
7.
Aeroport (8 nəfər)
Üçlüklər, qrup, aerodans və aerostep tərkibinə yalnız kişilər, yalnız
qadınlar və ya qarışıq şəkildə həm kişi, həm də qadınlar daxil ola bilər.
RAUF NEMƏTZADƏ 050-519-76-46
7. GİMNASTİKA HAMI ÜÇÜN –
4000
il əvvəl Çində sağlamlıq və
ömrün uzun olması üçün insanlar gimnastika hərəkətlərindən istifadə
etmişlər. Fiziki görünüşün mükəmməlləşməsinə böyük diqqətin
göstərildiyi qədim Yunanıstanda gimnastikanın xüsusi yeri var idi.
Qədim Romada əsgərlərin bir mexanizm kimi daim formada olmaları
üçün gimnastika hərəkətlərindən istifadə olunub.
Azərbaycanda inkişafı –
Ölkəmizdə “Gimnastika hamı üçün”-ə aid ilk
milli tədbir
2010 – cu
ildə Yeni İl ərəfəsində təşkil olunmuş nağıl-
tamaşa hesab olunur. Həmin ildən etibarən ənənəvi olaraq hər ilin
sonunda FIG tərəfindən tanınan gimnastikanın
6
yarış növləri üzrə
Azərbaycan yığma komandalarının gimnastları, məşqçiləri,
xoreoqrafları “Gimnastika hamı üçün” adı altında birləşərək
uşaqlardan tutmuş böyüklərə kimi bütün tamaşaçılara inanılmaz
sevinc bəxş edirlər.
Gimnastika yüksək səviyyəli yarışların keçirildiyi idman növü olmaqla
yanaşı, bütün idman növlərinin əsasını təşkil edir. “Gimnastika hamı
üçün” ilə yaşından, görünüşündən və fiziki qabiliyyətindən asılı
olmayaraq hər bir şəxs məşğul ola bilər. Əslində gimnastika hamı üçün
əyləncə, sağlam həyat tərzi və dostluq fəlsəfəsinin təcəssümüdür.
Bu idman növündə Beynəlxalq Gimnastika Federasiyasına (FIG) aid
2
növ tədbir mövcuddur: dörd ildən bir keçirilən
Ümumdünya
Gimnastradası və “World Gym for Life Challenge”
yarışları.
Ümumdünya Gimnastradası yalnız nümunəvi çıxışlardan ibarət olur və
festival ab – havasında keçir. Burada gənc və yaşlı, gimnastikada ilk
addımlarını atan və ya peşəkar gimnastlar iştirak edə bilərlər. Yeganə
tələb iştirakçıların ən azı
10
nəfərdən ibarət qrupa daxil olmasıdır.
Həftə ərzində çıxışları ilə fərqlənən qruplar bağlanış mərasimindən
öncə keçirilən Qalada çıxış edirlər.
RAUF NEMƏTZADƏ 050-519-76-46
Ümumdünya Gimnastradasından fərqli olaraq “World Gym for Life
Challenge” yarışlarında çıxışlar yaradıcılıq qabiliyyəti və orijinallıq
meyarlarına əsasən qiymətləndirilir. Lakin buna baxmayaraq, burada
yarış gərginliyindən daha çox iştirak edən qruplar arasında dostluq
münasibətləri hökm sürür. Onlar birgə iştirak etdikləri seminarlar
zamanı çıxışlarının necə təkmilləşdirilməsi haqda bir-birinə
məsləhətlər verirlər. Qrupda ən azı iki gimnast olması tələbindən
başqa, gimnastların sayına məhdudiyyət qoyulmur. İştirakçılar kiçik (20
və ya daha az gimnast) və böyük (21 və daha çox gimnast) gimnastika
və rəqs qrupları, o cümlədən iri alətlər üzərində gimnastika
hərəkətlərini nümayiş etdirən kiçik və böyük qruplar daxilində çıxış
edirlər.
5
dəqiqəyə qədər davam edən çıxışlar
20x30 m
olan xalça
üzərində icra olunur. Mini-batut, paralel qollar, halqa və ya lentlər kimi
alətlərdən seçimdən asılı olaraq istifadə oluna bilər. Hərəkətlərin
musiqi müşayiəti ilə nümayiş olunmasına daha çox üstünlük verilir.
Avropa Gimnastikasında “EUROGYM”, “European Gym for Life
Challenge” və Qızıl Yaş Gimnastika Festivalı “Gimnastika hamı üçün”
növünə aiddir. İki ildən bir keçirilən “EUROGYM”-in əsas məqsədi
Avropa gənclərini qeyri-yarış tədbirində birləşdirməkdən ibarətdir.
Qrup çıxışlarının təkmilləşdirilməsində böyük rolu olan “European Gym
for Life Challenge” tədbirində çıxışlar icra, artistizm, texnika və
xoreoqrafiya sahələrində təcrübələri olan
4
ekspert tərəfindən
dəyərləndirilir. Qızıl Yaş Gimnastika Festivalı
50
və daha yuxarı yaşlı
şəxsləri bir araya gətirərək gündəlik həyatda hərəkət etmənin nə
qədər vacib olduğunu önə çəkir.
RAUF NEMƏTZADƏ 050-519-76-46
RAUF NEMƏTZADƏ 050-519-76-46
8. TEAMGYM –
“TeamGym” ən gənc gimnastika növüdür. Bu növ üzrə
ilk yarış “EuroTeam” adlanmış və
1996 – cı
ildə Finlandiyada
keçirilmişdir. “TeamGym” üzrə ilk rəsmi Avropa Çempionatı
2010 – cu
ildə İsveçdə baş tutmuşdur. Burada böyük gimnastlarla yanaşı, gənc
gimnastlardan ibarət komandalar da mübarizə aparmışlar.
İki ildən bir keçirilən Avropa Çempionatından başqa, qitədə
“TeamGym” üzrə qaydalar və yarışlar haqda maarifləndirilmə
məqsədilə Avropa Gimnastikası ən yaxşı mütəxəssislərin iştirakı ilə
məşqçilik və hakimlik kursları, müxtəlif mövzulu seminarlar təşkil edir.
Azərbaycanda inkişafı –
Avropa Gimnastikasına aid bütün növləri
inkişaf etdirən Azərbaycan Gimnastika Federasiyası (AGF),
2018 – ci
ilin əvvəlində “TeamGym” növünü öz fəaliyyətinə daxil etməyə qərar
verdi. Artıq
2018 – ci
ilin oktyabr ayında yığma komandamız ilk dəfə
“TeamGym” üzrə Avropa Çempionatına qatılmış (Odivelaş,
Portuqaliya) və gənclər yaş kateqoriyasında mübarize aparmışdır.
“TeamGym” Avropa Gimnastikasına aid komanda yarışı növüdür.
Qeyri-olimpiya idman növüdür.
“TeamGym” yarışları üç proqram üzrə keçirilir: qadın, kişi və qarışıq
komandalar (həm qadın, həm də kişilerdin ibarət komandalar).
Komanda
8 – 10
gimnastdan ibarət olur. Onlardan hər biri xalça
üzərində çıxışlar nümayiş etdirməlidir. Akrobatika cığırı və trampet
üzərində hər bir mərhələdə
6
gimnast iştirak edir. Qarışıq
komandalar isə yarısı kişi, yarısı qadınlardan ibarət olur.
RAUF NEMƏTZADƏ 050-519-76-46
“TeamGym” üzrə yarışlarda çıxışlar musiqi müşayiəti ilə 3 alət üzərində
nümayiş etdirilir:
“TeamGym” xalçası, akrobatika cığırı və trampet
(kiçik batut).
Burada digər gimnastika növlərində icra olunan
elementlərlə oxşarlıq olduğu kimi, alətlərdə də oxşarlıq görmək
mümkündür.
1. XALÇA –
“TeamGym” xalçası
16x14 m
çıxış sahəsi olan bir alətdir.
Burada musiqi müşayiəti ilə iki akrobatika elementi, üç hoppanma,
dörd balans elementi və iki elementdən ibarət olan kombinasiya icra
olunmalıdır. Çıxış zamanı çətinlik elementlərindən əlavə, kompazisiya
elementləri də icra olunur. Bu elementlərin icrasına görə də komanda
maksimum
4
xal qazanır. Komandaya ən çox xal gətirə biləcək alət
xalçadır. Yalnız bu alət üzərində hərəkətləri nümayiş etdirən
gimnastlar, digər alətlərdə də çıxış edə bilər.
RAUF NEMƏTZADƏ 050-519-76-46
2. AKROBATİKA CIĞIRI –
Akrobatika cığırı qaçış zolağı, elementlərin
icra olunduğu cığır, enmə və təhlükəsizlik sahələri, əlavə təhlükəsizlik
matları və ölçü lentindən ibarətdir. Çıxış sahəsinin uzunluğu
15
metrdir (+/-10 sm)
. Bu alət üzərində proqram
3
çıxışdan ibarətdir. Hər
bir çıxışda gənclər arasında yarışda ən azı iki, böyüklər arasında
yarışda isə üç müxtəlif akrobatika elementləri icra olunmalıdır.
Çıxışlar sadə elementlərdən başlayır və getdikcə çətinləşir.
3. TRAMPET –
Trampet (kiçik batut) bir dəst batut, dayaqlı tullanma
masası, enmə sahəsi, batut və dayaqlı tullanma masasına yaxınlaşmaq
üçün qaçış cığırları, əlavə təhlükəsizlik matları və ölçü lentindən
ibarətdir. Bu alət üzərində çıxışın bir hissəsi trampet və mat arasında
yerləşdirilmiş dayaqlı tullanma masasından istifadə etməklə icra
olunur. Proqrama üç mərhələ daxildir. Çıxışlar sadə elementlərdən
başlayır və getdikcə çətinləşir. Yüksək sürətin saxlanılması məqsədilə,
hər bir idmançı fasilə vermədən digər gimnastın ardınca hərəkətləri
nümayiş etdirir.
RAUF NEMƏTZADƏ 050-519-76-46
RAUF NEMƏTZADƏ 050-519-76-46
9. PARKUR –
Parkur
1990 – cı
ildə Paris şəhəri ətraflarında meydana
gəlib. Parkur anlayışını ilk olaraq
David Bell
Parisdə yanğınsöndürən
olmuş atasının əsasını qoyduğu hərəkət etmə sənətinin başlıca
prinsiplərinə əsaslanaraq təqdim etmişdir.
Parkurun inkişafı
2018 –
ci ildə bu növ üzrə ilk Dünya Kuboku
mərhələlərinin Beynəlxalq “Action Sport” Festivalı çərçivəsində
keçirilməsinə yol açdı.
2018 – ci
ildə FIG-nin Bakıda keçirildiyi sayca
82 –
ci Konqresində
Parkur rəsmi olaraq FIG – nin fəaliyyətinə daxil edildi.
Azərbaycanda inkişafı –
2018 – ci
ildə FIG Parkur idman növünün öz
fəaliyyətinə daxil etmə niyyətində olduğunda, Azərbaycan Gimnastika
Federasiyası (AGF) FIG tərəfindən tanınan bütün gimnastika növləri
ölkəmizdə inkişaf etdirirdi. AGF
2019 –
cu ilin may ayından etibarən
rəsmi olaraq öz fəaliyyətinə parkur idman növünü daxil etmişdir və
onun inkişafı istiqamətində bir sıra işlər görməkdədir.
RAUF NEMƏTZADƏ 050-519-76-46
Dostları ilə paylaş: |