Zanjir reaksiyalar nazariyasiga binoan, aktiv markazlar–atom va radikallar uch xil revkstiyaga;
A) zanjirning o’zunligi reakstiyasiga E b) zanjirning davom etish reakstiyasiga, v) znajirning tarmoqlanish reakstiyasiga kirishuvi mumkindir.
A.Zanjirning o’zilishi reaksiyasi.
Zanzir reaksiyalarning zanjir o’zilishi deb atalgan bosqichida erkin valentlik yo’qoladi yoki aktiv molekulalarning ko’pchiligi o’zlarining ortiqcha energiyasiniyo’qotadi.
Masalan: N2 Vr = 2NVr reakstiyasida
N N N2,Vr Vr Vr2, NVr = NVr reakstiyalar zanjirni o’zilishi reaksiyalaridir.
B. Zanjirni davom etish reakstiyasi. Bu reakstiya vaqtida sistemada aktiv markazlar soni o’zgarmay qoladi.
V. Zanjirning tarmoqlanish reakstiyasi. Bureakstiya natijasida sistemada aktiv markazlar soni ortadi. Zanjir bo’g’imlarida har qaysi yo’qolgan bitta markaz o’rniga har qaysi yo’qolgan hosil bo’ladi. Masalan 2N2 O2 2N2O reakstiyasida quyidagi reaksiyalar boradi.
N O2 ON O N2 O ON N
Mavzu bo’yicha nazorat savollari.
Mavzu bo’yicha nazorat savollari.
1.Reaksiya tartibi deb nimaga aytiladi.
2.Reaksiya tartibini qanday aniqlash usullarini bilasiz?