Редаксийа щейяти
Yüklə 2,79 Mb. Pdf görüntüsü
|
|
49 olmaz, yağ ilə düyü gərək. Əmnü asayiş istəyirsiniz isə, ac camaatın dərdinə qalınız: buğda, arpa, un istəyirik, əqəllən darı və ya qarğıdalı unu veriniz də xalqın qarnını doyurunuz. Elə kəndlər var ki, altı aydan bəri bir güvənkə un, yaxud bir çetver qənd verilməyibdir. Xalqın aclıqdan özünü oda-közə vurur; bacarıqlı bacarıqsızı çapıb talayır. Bunun üçün ciddi tədbirlər, lazımi sərəncamlar etməlidir. Yoxsa təbiidir ki, ac qılınca çapar. Quru sözlərlə heç vaxt əmnu asayış təmin olunmaz. Nə qədər ki, yaylaqlarda göyərti vardı, xalqın çox hissəsi yemlik, əməköməçi, quşətməgi kimi otlar yeməklə keçinirdilər. İndi ki, otlar qurumuş, ələflər yanmış, sabah-birigün meşələrin də meyvələri tükənər, onda daha ac camaatın öhdəsindən əsla gəlmək olmaz. Təbiidir ki, oğurluq, quldurluq, qətlü get-gedə artacaqdır...” (1, 1917, № 544). Abbas Səhhət müxbir məktublarında xəbərin dəqiq və qərəzsiz olmasına üstünlük ve- rir, onun operativliyini təmin edirdi. Şamaxıda yerli idarəçilik, ərzaq məsələsi və əhalinin icti- mai münasibətlərinə həsr olunan “Şamaxıdan müxbir məktubları” buna parlaq nümunələrdir. Misal üçün Şamaxıda baş verən özbaşınalıq, oğurluq, quldurluq barədə Abbas Səhhət həyə- canla deyirdi: “Bir neçə gün bundan müqəddəm Bakı ilə Şamaxı arasında bir furqon arabası soyulmuşdu. Sərnişinlər cümləsindən olan ismətli müsəlman xanımlarının hətta əlbisəsini və yemək üçün götürdükləri çörəyi belə yəğma etmişdilər. Şamaxı uyezd komissarı Qocaman- bəyov cənabları öz müavini Xankişi bəy Qafarov cənablarını quldurları tutmaq və yəğmaya getmiş əşyanı istirdad üçün təyin etmişdi. Qafarov cənabları bəzi məlumat cəm etdikdən sonra həmin soyulmuş şəxsi özü ilə bərabər aparıb Kürdəmir mahalında Muradlı kəndində sui-zənn olunan əşxası səfə qoymuş, soyulmuş şəxs qarətgirləri bircə-bircə tanımış, fövrən onlar həbs olunmaqla bərabər, yəğmaya getmiş əşyalar da istirdad olunmuşdur. Hərçənd ki, Qafarov cənablarının bu kiyasət və ləyaqəti şayani-təhsindir, lakin mərəzin əsl əlacı bununla olmaz. Əmnü asayişi təmin etməkdən ötəri ərzaq məsələsinin asanlıqla həll olunması qeydində olmaq gərəkdir.” (1, 1917, № 544) Abbas Səhhətin publisistikasında dövrün ictimai-siyasi məsələləri gerçək həyat faktları əsasında işıqlandırılır, yeni dövlət və cəmiyyət quruculuğuna dair problemlər, o cümlədən ac- lıq, qəhətlik, ictimai intizamın pozulması, məmurların yarıtmaz işi, milli münasibətlərin qızış- dırılması, insanların yaranmış vəziyyətdən istifadə edərək varlanmaq arzusu və bunun doğur- duğu ziddiyyətlər real yaşama həqiqətləri kimi təsvir olunurdu. Abbas Səhhət ürək ağrısı ilə bildirirdi ki, “Hər kəs öz-özlüyündə o qədər dərd-qəmə, o qədər bəla və möhnətə giriftar ol- muşdur ki, qonşunun qonşudan əsla xəbəri yoxdur. Acından ölmüş bir qonşunun ölümündən ən yaxın bir qonşusu ancaq üç gündən sonra xəbərdar ola bilir. Odur ki, əsəbilikdən çıldırmaq dərəcəsinə yetişmiş əhali gah ərzaq komitəsinə, gah kooperativ dükanlarına hücumavər olub öz intixabkərdələri olan məmurları söymək və vurmaq ilə min növ rüsvayçılıqlar törədirlər. Lakin bu da yenə səhldir, buna da təhəmmül etmək olar. Fəqət bunların hamısından bədtəri provakatorluq bəlasıdı ki, onunla mübarizə etmək hər şeydən müşküldür. Onun əlindən təxlisi- giriban etmək bir əmri-məhal kimi görünür. Qafqasiyanın qeyri-şəhərlərində, bərəkət versin, müqtədir camaat xadimləri, fəal de- mokratiya firqələri mövcud olduğundan provokatorluğun qabağını ala bilirlər. Lakin bizim bədbəxt Şamaxımızda nə karaşina millət başçıları, nə həvəskar fəhlə firqələri var ki, o mənhus provokatorluğun önünü ala bilsinlər. Zavallı müsəlmanlar bir neçə sərsəri qasiblərin əlində baziçə qalmışlar” (1, 1917, № 610). Abbas Səhhət poeziya, nəşr və dramaturgiyasında olduğu kimi, ədəbi tənqidi və pub- lisistikasında da xalqın azadlıq istəyi, müstəqillik arzularından çıxış edir, “qara ürəkli provo- katorların” bu işə mane olmasını pisləyirdi. O şeytani əməllərlə məşğul olan “müfsidlərin” if- tira və böhtanlarına qarşı çıxır, “müsəlmanlar silahlanır” - deyərək erməni-müsəlman münasi- |