Referat jumíSÍ Tayarlaǵan T. Janiyazov Qabıllaǵan G. Djaykov Nókis -2022

2-basqısh (kanal basqıshı ) eki basqısh astına ajratıladı :


Joqarı basqısh astı (LLC - Logical Link Control, verxniy poduroven') - bul basqısh astı logikalıq jalǵawdı ámelge asıradı, yaǵnıy virtual baylanıs kanalın ornatadı ( onıń wazıypasın bir bólegin tarmaq adapterleriniń drayver programması atqaradı ).


Tómen basqısh astı (MAC - Media Access Control, nijniy poduroven') - bul basqısh astı baylanıs uzatıw ortalıǵı (baylanıs kanalı ) menen tuwrıdan-tuwrı iye bolıwdı ámelge asıradı. Ol tarmaq apparatı menen tuwrı baylanısqan.

OSI modelinen tısqarı, 1980-jılı fevral ayında qabıl etilgen (802 sanı jıl hám ayınan kelip shıqqan ) IEEE Project 802 modeli da bar. Bul modeldi OSI modelin anıqlawtirilgan, rawajlantirilgan modeli dep qaraw múmkin.

Bul model anıqlawtırǵan standartlar (802-spesifikatsiya) on eki taypaǵa bolınıp, olardıń hár birine nomer berilgen. Olar tómendegiler :

802-1 - tarmaqlardı birlestiriw.
802-2 - logikalıq baylanıstı basqarıw.
802-3 - “shina” tapologiyali CSSA/CD iye bolıw usılı jergilikli esaplaw tarmaq hám Ethernet.
802-4 - “shina” tapologiyali lokal tarmaq, markerli iye bolıw.
802-5 - “halqa” taplogiyali lokal tarmaq, markerli iye bolıw.
802-6 - qala tarmog'I (Metropolitan Area Network, MAN).
802-7 - keń kólemde baylanıs alıp boorish texnologiyası (shirokoveshatel'naya texnologiya ).
802-8 - optotolali texnologiya.
802-9 - dawıstı hám informaciyalardı uzatıw múmkinshiligi bar integral tarmaq.
802-10 - tarmaq qawipsizligi.
802-11 - sımsız tarmaq.
802-12 - “juldız” tapologiyali oraynı basqarıwǵa iye jergilikli tarmaq (100 vG-Any LAN).
802-3, 802-4, 802-5, 802-12 standartlar OSI model etalonning ekinshi (kanal ) basqıshına qarawlı MAC basqısh astı quramına tuwrı keledi. Qalǵan 802-spesifikatsiyalar tarmaqtıń ulıwma máselelerin sheshedi.


Jergilikli esaplaw tarmaqtıń apparat támiynatı

Mezgillik esaplaw tarmaq apparatları abonentler ortasındaǵı real baylanıstı támiyinlep berediler. Tarmaqtı proektlestiriw basqıshında apparatlardı tańlaw júdá úlken áhmiyetke iye, sebebi apparatlardı bahası ulıwma tarmaq bahasınıń úlken bólegin tashkil etedi. Baylanıs apparatların ózgertiw bolsa, tekǵana qosımsha aqshanı talap etedi, taǵı qıyın jumıs kólemin oshishga da sebep boladı. Jergilikli tarmaq apparatlarına tómendegiler kiredi:

informaciya uzatıw ushın kabellar;

kabellarni jalǵaw ushın razemlar;
moslovchi terminatorlar;
tarmaq adapterleri;
repiterlar;
transiverlar;
konsentratorlar;
kópirler ;
jóneltirgishler (marshrutizatorlar);
shlyuzlar.
Olardı geyparaların kórip shıǵamız.


Tarmaq adapterlerin túrli ádebiyatlarda taǵı kontroller, karta, plata, interfeysler, NIC (Network Interface Card) atları menen da ataydilar. Bul apparatlar jergilikli tarmaqtıń tiykarǵı bólegi, olarsız tarmaq ónim qılıw múmkin emes. Tarmaq adapterleriniń wazıypası - kompyuterdi (yamasa basqa abonentti) tarmaq menen jalǵaw, taǵı qabıl etilgen qaǵıydalarǵa ámel etken halda kompyuter menen baylanıs kanalı ortasında informaciya almasınıwın támiyinlew bolıp tabıladı. Áyne sol apparatlar OSI modeliniń tómen basqıshları orınlawı kerek bolǵan wazıypalardı ámelge asıradı. Ádetde tarmaq adapterleri plata kórinisinde islep shiǵarıladı hám kompyuterdi sistema magistrallarini keńeytiw ushın qaldırilgan razemga ornatıladı (ádetde ISA yamasa PCI). Tarmaq adapter platasında da ádetde bir yamasa bir neshe sırtqı razemlar bolıp, olarǵa tarmaq kabellari jalǵanadı ( 3-súwret).
Tarmaq adapterleriniń hámme wazıypaları ekige bólinedi : magistral hám tarmaq. Magistral wazıypaları adapter menen kompyuterdiń sistema shinasi ortasındaǵı almasinuvni ámelge asırıw (yaǵnıy óziniń magistral adresin tanıw, kompyuterge informaciya uzatıw hám kompyuterden informaciya qabıl qılıw, kompyuter ushın úzilis signalın ónim qılıw hám taǵı basqalar ) kiredi. Tarmaq wazıypaları bolsa adapterlerdi tarmaq menen baylanısin menen támiyinlew bolıp tabıladı.

Kompyuter quramında adapter platasın tuwri islewi ushın onıń tiykarǵı kórsetkishlerin tuwrı ornatıw kerek :

kirgiziw-shıǵarıw portınıń tiykar adresin (yaǵnıy mánzil maydanınıń baslanıw adresin, ol arqalı kompyuter adapter menen baylanıs etedi) ;

paydalaniletuǵın úzilis nomeri (yaǵnıy qadaǵan etiw jolınıń nomeri, ol arqalı kompyuterge adapter ózi menen informaciya almasinuvi zárúrligi haqqında xabar beredi ) ;
bufer hám de júkleniwshi xoriralarning tiykar adresi (yaǵnıy adapter quramına kiretuǵın kompyuter áyne sol yad menen baylanıs etiwi ushın ).
Bul kórsetkishlerdi paydalanıwshı tárepinen adapter degi jalǵaw úskenesi (jamer) járdeminde tańlap ornatıw múmkin, lekin plata beriletuǵın arnawlı adapterdi initsializatsiyalovchi programma járdeminde da ornatıw múmkin. Hámme kórsetkishlerdi (mánzil hám úzilis nomeri) tańlawda itibar beriw kerek, olar kompyuterdiń basqa apparatlarında ornatılıp bánt bolǵan kórsetkishlerinen parq etiwi kerek. Házirgi zaman tarmaq adapterlerinde kóbinese Plug-and-Play tártibi qollanıladı, yaǵnıy kórsetkishlerdi paydalanıwshı tárepinen ornatilishining (sazlawdıń ) zárúrligi joq, olarda sazlaw kompyuter elektr derekyiga jalǵanǵanda avtomatikalıq túrde ámelge asıriladı.