Referat toshkent-2022 Reja: Kirish Investitsiya loyihasining tushunchasi

Ijtimoiy loyihalar. Ijtimoiy ta’minot tizimini qayta qurish, sog’liqni saqlash, axolining kam ta’minlangan tabaqalarini ijtimoiy ximoya qilish, tabiiy va ijtimoiy siljishlar oqibatlarini yengib o’tish (Orolni qutqarish, ko’chatlar o’tqazish va bog’lar (Yoshlar bog’ini) yaratish, tabiatni turli chiqindilardan tozalash, yozgi oromgohlarda bolalarni sog’lomlashtirish dasturlari, nogiron yoki bolalar uyidagilarga mehr ko’rsatish, ularga turli o’yin, konsert dasturlarini tashkil etish, nochor oilalarda sunnat va nikoh to’ylarini o’tkazish kabilar) – bularning barchasi o’z xissasiga ega ijtimoiy loyihalardir: maqsadlar faqat oraliq natijalarga erishish doirasida to’g’rilanishi kerak va ko’zda tutiladi, ularni miqdor va sifat jixatdan baholash ancha murakkablashgan; loyihaning muddati va davomiyligi taxmininy omillarga bog’liq yoki faqat belgilanadi va oqibatda aniqlanishi zarur; loyiha xarajatlari, odatda byudjet assignatsiyalariga bog’liq; resurslar talab bo’yicha imkoniyat doirasida ajratiladi. Ijtimoiy loyihalar yuqori aniqlikka ega.
Innovatsion loyihalar. Bunday loyihalar bozor uchun hali tanish bo’lmagan yangi mahsulot yoki uning yangi tarkiblarini ishlab chiqarishni yo’lga qo’yishga qaratilgan loyihalar hisoblanadi. Loyiha sinfi (loyiha tarkibi va tizimini hamda uning fan sohasi) bo’yicha: monoloyiha, multiloyiha, megaloyiha.
Monoloyiha – bu har xil tur, qurilish va hajmdagi alohida loyiha. Multiloyiha – bu bir necha monoloyihalardan tashkil topgan va ko’p loyihali boshqaruvli tadbiqni talab qiluvchi kompleks loyiha. Megaloyiha
– bu ta’lim sohalari va h.k.larni rivojlantirishning maqsadli dasturlari bo’lib, bu tartibga bir qator mono va multiloyihalar kiritiladi. Loyiha ko’lami
– (loyihaning hajmi, qatnashuvchilar soni va atrof-muhitga ta’sir darajasi) bo’yicha: kichik loyihalar, o’rta loyihalar, yirik loyihalar, juda yirik loyihalar. Loyihalarning bunday taqsimoti juda shartlidir. Loyiha ko’lamlarini aniqroq shaklda ko’rish mumkin. Davlatlararo, xalqaro, milliy mintaqalararo va mintaqa, tarmoqlararo va tarmoqlar bo’yicha, kooperativ, tashkiliy loyihalar. Loyihalarning murakkabligi (murakkablik darajasi) bo’yicha: oddiy, murakkab, juda murakkab. Loyiha turi (loyihaning fan sohasi xarakteri) bo’yicha: investitsion, innovatsion, ilmiy-tadqiqot, aralash. Investitsion loyihalarga, odatda, investitsion qo’yilmalarni talab qiluvchi, bosh maqsadi asosiy fondlarni ishlab chiqarish ya’ni yangilash bo’lgan loyihalar kiritiladi. Innovatsion loyihalarga, tizimlar rivojlanishini ta’minlaydigan, bosh maqsadi yangi texnologiyalarni va boshqa yangiliklarni ishlab chiqish va qo’llash bo’lgan loyihalar kiritiladi. Har bir loyiha 4 ta asosiy jihati bo’yicha farqlanadi:
1. Loyiha ko’lami bo’yicha: (kichik loyiha, megaloyiha)
2. Amalga oshirish muddatlari bo’yicha (qisqa muddatli, o’rta muddatli va uzoq muddatli loyihalar).

3. Sifati bo’yicha.

4. Resurslarning cheklanganligi bo’yicha. Yuqorida keltirilganidek, loyihalarni turlicha tavsiflash mumkin.
Biroq, bu tavsiflar uning ma’lum tasnifiy jithatini namoyon etadi. Shunga ko’ra, loyihalarning mumuiy tasnifini quyidagi 2-rasm orqali ifodalash o’rinlidir. O’z navbatida, investitsiya loyihasi loyihadan farqlanishi sababli uning o’ziga xos xususiyatlarga egaligini namoyon etuvchi jihatlarni investitsiya loyihasi tasnifi keltirilgan quyidagi 3-rasm orqali ifodalash maqsadga muvofiqdir.

2-rasm
3-rasm