Referat toshkent davlat pedagogika universiteti Bajardi: Mamatova Umida p s 5 guruhi talabasi

adabiy til sanaladi. 

 

---

O‘zbek  xalqi  o‘zining  ko‘p  asrlik  tarixiy  taraqqiyoti  davomida  bir  qancha 

yozuvlardan foydalanib keldi.  

Miloddan  oldingi  asrlardanoq  ajdodlarimiz  o‘z 

tarixini,  badiiy  va  ilmiy  ijodini  tarixiy  sharoitdan  kelib  chiqqan  holda  turli 

yozuvlarda bitib qoldirganlar. 

Markaziy Osiyo eng qadimgi madaniyat va ma’rifat o‘choqlaridan biridir. Bu 

hududda yashagan xalqlar juda qadimdan yozuv madaniyatiga ega bo‘lganlar.  

Arxeologik  tekshirishlar  Xorazmda  yashagan 

xalqlar  eramizning  boshlaridayoq  (III  asr)  ancha 

rivojlangan  yozuv  sistemasiga  ega  ekanliklarini 

isbotlab  berdi.  Tojikiston  territoriyasidagi  Mug‘ 

tog‘ida  (Zarafshon  daryosining  chap  qirg‘og‘ida) 

qazish  ishlari  (1933-yil)  VIII  asrda  so`g`d  yozuvida 

bitilgan qimmatli hujjatlarni qo‘lga kiritdi.  

Bundan  tashqari,  Sibirda,  Mo‘g‘ulistonda, 

Qozog‘iston  va  Markaziy  Osiyoning  turli  joylarida 

ikki xil turk yozuvi yodgorliklari topildi.  

Bu  yozuv  yodgorliklari,  keyin  aniqlanishicha, 

qadimgi turk va qadimgi uyg‘ur yozuv yodgorliklari 

bo‘lib chiqdi. 

Bu  yozuvlarning  ahamiyati  juda  kattadir.  Turk 

xalqlarining  tarixi  uchun  ham,  turk  tillari  tarixi 

uchun ham bu yodgorliklar g‘oyat qimmatlidir.  

Shu  bilan  birga  bu  yozuvlarning  etnografik 

ahamiyati  ham  bor.  Qadim  zamonlarda  turk 

xoqonlarining qabriga o‘lgan kishining tarjimai holi, 

qilgan  ishlari,  olib  borgan  urushlarini  aks  ettiruvchi 

bitik  toshlar  qo‘yar  ekanlar.  Shuningdek,  bu 

yozuvlar qadimgi turk davlatining qurilishi, ijtimoiy 

tuzumi haqida ham ancha yaxshi tasavvur beradi. 

 

Faqat muayyan bir 

hududga xos ayrim 

belgilarni o‘zida 

namoyon qilgan til 

shakli mahalliy 

shevalar hisoblanadi. 

 

Tovushlar vositasida 

yozma ravishda bayon 

qilinuvchi adabiy til