Reja: • Urug‘langan tuxum hujayraning bo‘linishi va bachadonga siljib

PLATSENTA (PLACENTA) 

Platsenta

1

 homilaning nafas olis hi, oziq lanishi va homilada modda 

almashishi natijasida hosil bo‘lg an ortiqcha moddalarni chiqarib  

2

 

 

 

1

 Platsenta – yo‘ldoshning faqat bir qismi, shuning uchun uni «yo‘ldosh» bilan almashtirish 

yaramaydi. Uni bola o‘rni deb ham ataladi. 

. vorsinaning mikroskopik tuzilishi.

 

1  –  sinsitiy;  2  –  sitotrofoblast  (Langxans 

hujayralari); 3 – qon tomirlari; 4 – embrional 

qo’ shuvchi to’qima.

 

yubo  rishga  yordam  beradigan  eng 

muhim  organdir.  Platsenta  o‘pka, 

hazm a’zolari, buyrak, teri va boshqa 

a’zolarning  funktsiyasini  ham  bajar 

adi. 

Platsentada 

gonad 

otrop 

gormonlar,    estrogen  gormonlar  va 

pro  gesteron  hosil  bo‘ladi:  unda 

gidro  kortizon,  bo‘y  o‘stiradigan 

gormon, 

adrenokortikotrop 

va 

boshqa  gor  mon  lar  ham  borligi 

aniqlangan. 

1

 

3

 

4

 

---

 

Platsentaning 

to‘qimasida 

oqsillar, ugle vodlar, lipidlar, 

fosfatidlar, 

vitaminlar, 

mikroelementlar,  temir  va 

boshqa moddalar bor. 

Ba’zi 

vorsinalar 

decidua 

basalisga o‘sib kirib, desidual hujay 

ralarni  va  tarvaqaylab  ketgan  keng 

tomirlarni 

eritib 

yuboradi. 

Bu 

vorsinalar  platsentaning  onaga  va 

homilaga taalluq- 

li qismlarini bir-biriga bog‘laydi (biriktiruvchi vorsinalar) (21-rasm). 

Juda mayda vorsinalardan ko‘pchiligi vorsinalararo bo‘shliqda erkin 

holda tugaydi va shu joyda oqib turgan qonda muallaq holda suzib 

yuradi. 

Platsentaning  tashqi  ko‘rinishi  yumaloq,  qalin,  yumshoq 

kulchaga  o‘xshaydi.  Homiladorlik  oxirida  va  tug‘ruqqa  yaqin 

platsenta diametri 15–18 sm, qalinligi 2–3 sm, vazni 500–600 g ga 

etadi. Platsentaning ikkita yuzasi bor: bir yuzasi bachadon devoriga 

qaragan  bo‘lib,  onaga  tegishli  yuza  deyiladi,  ikkinchi  yuzasi 

ichkariga,  amnion  bo‘shlig‘iga  qaragan  bo‘lib,  homila  yuzasi  deb 

ataladi (22-rasm). Homilaga qaragan yuzasi silliq, yaltiroq qog‘onoq 

pardasi  bilan  qoplangan.  Shu  pardaning  ostidan  xorionga  tomirlar 

o‘tadi, bu tomirlar kindik yopishgan joydan platsenta periferiyasiga 

tomon radial yo‘l oladi. Platsentaning onaga qaragan yuzasi och kul 

rang-qizil  bo‘lib,  bir  qadar  chuqur  egatlar  bilan  pallachalar 

(kotiledonislar) ga bo‘lingan. 

 

 

  

a)  

b)

 

platsenta.

 

a – homilaga qaragan yuzasi; b – onaga qaragan yuzasi.

 

---

 

Platsentaning asosiy qismini tashkil etuvchi sertarmok vorsinalarni 

qoplaydigan  yupqa  desidual  parda  platsentaning  onaga  tegishli 

yuzasiga och kul rang tus beradi. Platsenta odatda bachadon oldingi 

yoki  orqa  devorining  yuqori  bo‘limiga  yopishadi;  bachadonning 

tubiga  va  naylarining  burchaklariga  platsenta  yopishuvi  kam 

uchraydi.