Tahmin qilinayotgan Soliq solinadigan foydasi eng kam ish haqining 200 barobaridan kam bo’lgan yuridik shaxslar bir marta foyda solig’ini to’laydilar. Bunday yuridik shaxslar joriy avans to’lovlarini amalga oshirmaydilar. Mazkur savol bo’yicha maruza jarayenida talabalarga beriladigan savollar
1. Foyda solig’ini to’lovchi yuridik shaxslarini ayting? 2. Foyda solig’i obyekti qanday aniqlanadi? 3 . Foyda solig’i bazasi deganda nima tushuniladi? 4. Qaysi yuridik shaxslar foyda solig’idan ozod qilinadi? 2. Qo’shilgan qiymat solig’i. Qo’shilgan qiymat solig’i har bir ishlab chiqarish boskichida yaratilgan qo’shimcha qiymatdan realizasiya jarayonida undiriladigan ko’p kirrali ergi Soliqdir. Ushbu Soliq O’zbekistonda 1992 yilda joriy etildi. Ushbu Soliq Davlat byudjeti daramodlar qismida eng yukori salmoqli o’rinni egallaydigan Soliqlardan biridir
Soliq to’lovchilar. Soliq kodeksining 197- moddasiga ko’ra , Soliq to’lovchilar bo’lib , quyidagi lar hisoblanadi:
1) Soliq solinadigan oborotlarga ega bo’lgan yuridik shaxslar;
2) O’zbekiston Respublikasi norezidentlari tomonidan amalga oshirilayotgan Soliq solinadigan oborotlar uchun Qo’shilgan qiymat solig’i to’lash bo’yicha majburiyat yuklatiladigan yuridik shaxslar;
3) Tovarlarni O’zbekiston xududiga import qiluvchi yuridik va jismoniy shaxslar;
4) Oddiy shirkat Soliq solinadigan oborotlarni amalga oshirayotganda zimmasiga unining ishlarini yuritish yuklatilgan ( ishonchli shaxs) odiy shirkat sharatnomasining sherigi (ishtirokchisi).
Soliq solish obyekti. Soliq kodeksining 198-m oddasida Soliq solish obyekti aniq ko’rsatilgan. Ushbu moda bo’yicha Soliq solish obyekti bo’lib quyidagi lar hisoblandi:
1) Soliq solinadigan oborot;
2) Soliq solinadigan import.
Soliq solinadigan oborot deganda nima tushuniladi? Soliq solinadigan oborot deganda tovarlarni (ishlarni, xizmatlarni) realizasiya qilish oboroti tushuniladi.
Tovarlarni (ishlarni, xizmatlarni) realizasiya qilish oboroti deb quyidagi lar e’tirof etiladi:
1)Mol- mulkka bo’lgan mulk-huquqini o’tkazish, shu jumladan:
- tovar va boshqa mol- mulkni junatish (sotish);
- ustav fondiga Qo’shilgan xissa;
-mol- mulkni bepul berish;
-xodimga ish haqi hisobiga yoki muassisga dividentlar to’lash hisobiga mol- mulk berish:
2) Mol- mulkni moliyaviy ijaraga berish.
3) Mol –mulkni moliya ijarasiga berish.
4) Intellektual mulk obyektlariga bo’lgan huquqni o’tkazish yoki ulardan foydalanish huquqini berish va boshqalar.
Realizasiya qilish oborotiga kiritilmaydigan tovarlar xam Soliq kodeksining 199 moddasiga aks ettirilgan.
