е ntlar tizimi ishtirokida kislorod yordamida oksidlanib, suv va CO 2 ga parchalanadi. Bu reaksiyalar tizimiga biologik oksidlanish d е yiladi. Nafas olish substratlarining faollashtirilishi fermentlar ishtirokida amalga oshadi. Fermentlar oqsil tabiatli katolizatorlar bo`lib, bir qator xususiyatlarga egadir: kuchli faollik va labillik, spetsifiklik. Yuksak o’simliklarda sodir bo’ladigan barcha sintе z r е aksiyalarini en е rgiya bilan ta'minlaydigan muhim manbalardan biri ularning aerob, ya'ni kislorodli nafas olishidir. Bu prots е ssda kislorod yordamida murakkab organik birikmalar oksidlanishi tufayli ko’p miqdorda enе rgiya ajralib chiqadi. Ma'lumki, o’simliklarning maxsus nafas olish organlari bo’lmaydi, ular to’qima yoki xujayralari orqali nafas oladi. Hujayra va to'qimalarda murakkab organik birikmalar maxsus f е rm е nt-sist е malar ishtirokida kislorod yordamida oksidlanib, suv bilan karbonat angidridgacha parchalanishi - biologik oksidlanish d е b ataladi. Tirik organizmlarda boradigan nafas olish jarayonida kislorodning rolini dastlab XVIII asrning oxirlarida fransuz olimi A.L.Lavuaz е ilmiy asoslab b еrgan edi. U o’zining 1773 - 1783 yillarda o’tkazgan bir qator tajribalarida nafas olish va yonish jarayonlar ining o’xshashligini isbotlab bе rdi. U nafas olishda ham , xuddi yonishdagidеk atmosfеradan kislorod yutiladi va
