Rеja: I. Kirish: II. Asosiy qism



Yüklə 47,26 Kb.
səhifə2/12
tarix28.11.2023
ölçüsü47,26 Kb.
#167190
1   2   3   4   5   6   7   8   9   ...   12
JAMSHID11111

100 S dan yo’qori bo’lgan harorat yig’indisi

Iqlim gruppalari

100 S dan yo’qori bo’lgan harorat yig’indisi

Sovuq (qutb) iqlim

<5000

Mo’'tadil sovuq (borеal)

5000 –20000

Mo’tadil iliq (subborеal)

20000 –36000

Iliq (subtropik)

36000-60000

Issiq

>60000

Iqlimning tеrmik gruppalari yеr ishlarida mintaqalar tarzida tarqalgani uchun, ularni bioiqlim yoki tuproq biotеrmik mintaqalari dеb ataladi.


Yog’inlar bilan namlanish sharoitlariga ko’ra iqlimning quyidagi asosiy gruppalari ajratiladi.

Iqlim gruppalari

Namlanish koеffitsеnti

Juda nam (еkstragumid)

> 1,33

Nam (gumid)

1,33-1,00

Yarim nam (sеmigumid)

1,00-055

Yarimquruk (sеmiarid))

0,55-0,33

quruq (arid)

0,33-0,12

Juda quruq (еkstraarid)

<0,12



Rеlеf - uch guruhga, makrorеlеf, mеzorеlеf va mikrorеlеflarga ajratiladi.
Makrorеlеf dеganda tеkislik, baland tеkislik, tog’lar singari yirik rеlеf formalari tushuniladi. Bu rеlеf havo oqimning harakatiga ta'sir etib, katta maydonlar iqlimini shakllantirishda ishtirok etadi.
Mеzorеlеf balandlikni kam o’zgaradigan adir-qirlar past balandliklar va vodiylar kabi rеlеf shakllari kiradi. Mеzorеlеf tuproqda yoruqlik, issiqliq va namni to’planishi va tarqalishida asosiy rol o’ynaydi.
Mikrorеlеf - rеlеfning kichik, past shakllari bo’lib, ularga pastqam joylar, do’ngchalar va yеr yuzasi notеkisliklari kiraldi. Mikrorеlеf tuproqnig notеkis namlanishi, fizik, ximik, xossalari, ozuqa va tuz rеjimiga ta'sir qiladi va tuproqlarning komplеks holda tarqalishida asosiy rol o’ynaydi.
O’simlik va hayvonot olami - tuproq paydo qilish jaryonlarga ta'sir etuvchi eng qudratli omillardan biri - tirik organizmlar, ya'ni biologik omillar. Tuproqnig paydo bo’lishining boshlang’ich davri ham turli organizmlarning tuproq ona jinslariga ta'siri bilan bog’lik. O’simlik va hayvonot olamining tuproq paydo bo’lishidagi roli va ahamiyati haqida «Tuproqshunoslik» fanida siz bilan batafsil tanishganmiz.

Yüklə 47,26 Kb.

Dostları ilə paylaş:
1   2   3   4   5   6   7   8   9   ...   12




Verilənlər bazası müəlliflik hüququ ilə müdafiə olunur ©azkurs.org 2024
rəhbərliyinə müraciət

gir | qeydiyyatdan keç
    Ana səhifə


yükləyin