Reja: O`zbekistonda ta`lim tizimi tarixiga bir nazar


O’zbekiston Respublikasi ta’lim tizimi islohotlari



Yüklə 0,53 Mb.
Pdf görüntüsü
səhifə13/14
tarix02.01.2022
ölçüsü0,53 Mb.
#44088
1   ...   6   7   8   9   10   11   12   13   14
ozbekistonda talim tizimi

O’zbekiston Respublikasi ta’lim tizimi islohotlari.1 

   Ta’lim  tor  mahnoda  o’qitish  tushunchasini  anglatadi.  Lekin  u  faqat  turli  o’quv 

yurtlarida o’qitish jarayoni emas, balki oila, ishlab chiqarish va shu kabi sohalarda 

ham mahlumot o’zlashtirish jarayonidir. 

      Ta’lim   ilm  berish  va  tarbiyalashni  o’ziga  qamrab  olib,  respublikaning  aql 

zakovat  va  ilm  borasidagi  kuch-quvvatini  rivojlantirish,  jamiyat,  oila  va  davlat 

oldidagi  o’z  mashuliyatini  anglaydigan  har  jihatdan  barkamol  erkin  shaxsni 

shakllantirish  maqsadini  ko’zlaydi.  SHuning  uchun  ham  u  ustuvor  soha 

hisoblanadi. 

    Ta’lim faoliyati o’z tarkibiga quyidagilarni qamrab oladi: a) mahlum bir tajriba 

va  amaliy  faoliyat  turini  muvaffaqqiyat  bilan  tashkil  qilish  uchun  olamning  zarur 

xususiyatlari  haqidagi  axborotlarni  o’zlashtirish  (bu  jarayonning  mahsuloti 

bilimlardir);  b)  mana  shu  faoliyat  turlarini  yuzaga  keltiradigan usul  va  vositalarni 

o’zlashtirish  (bu  jarayonlarning  mahsuloti  malakalardan  iborat  bo’ladi);  v) 

ko’zlangan maqsad va berilgan masala shartiga mos ravishda to’g’ri yo’l va usul 

tanlash  hamda  nazorat  qilish  uchun  ko’rsatilgan  axborotlardan  foydalanish 

usullarini egallash (bu jarayonning mahsuli – malakadan iborat bo’ladi). 

     Insonning  mahlum  bilim,  ko’nikma  va  malakalarni  o’zlashtirishida  ongli 

maqsad  bilan  boshqariladigan  barcha  harakatlari  ta’lim  bilan  bog’liq  bo’ladi. 

Ta’limning  mohiyati,  maqsadi  va  mazmuni  jamiyatning  madaniy  taraqqiyoti,  fan-

texnikasining  rivojlanganligi,  ishlab  chiqarish  texnologiyalarining  amalga  joriy  etish 



darajasi kabilar bilan belgilanadi. Ijtimoiy munosabatlar, umumiy mahlumotga bo’lgan 

talab va ehtiyoj, kishilarning kasbiy tayyorgarligiga, ta’lim haqidagi g’oyalarga qarab 

kishilik jamiyatining turli davr (bosqich)larida ta’limning mohiyati, maqsadi, mazmuni 

tashkil etish shakllari, amalga oshirish metodlari va vositalari o’zgarib, takomillashib 

boradi.  Ta’lim  mohiyatiga  ko’ra  bu  jarayonda  ishtirok  etuvchilarning  o’zaro 

hamkorlikdagi faoliyatlarining natijasidir. Ta’lim jarayonida shaxsning dunyoqarashi, 

qobiliyati,  fazilat  (xislat)lari  o’zgaradi.  Ta’lim  jarayonida  kishilik  jamiyatining 

ijtimoiy-tarixiy tajribalari tahsil oluvchilar tomonidan o’zlashtiriladi va shu yo’l bilan 

u  avlodlar  orasidagi  mahnaviy-madaniy,  ijtimoiy,  ijtimoiy  vorislikni  taminlaydi. 

Ta’limning  metodologik  asosini  dealektik  bilish  nazariyasi  tashkil  etadi.  KASBIY 

PEDAGOGIKA – umumiy pedagogikaning bir sohasi bo’lib, u tarbiya, ta’lim, o’qitish 

haqida qator nazariy va amaliy mahlumotlar beradi. Kasbiy pedagogika sanoat, ishlab 

chiqarish  va  mehnat  pedagogikasining   masalalari   bilan  shug’ullanadi.   Kasb-hunar 

ta’limi  pedagogikasi  bir  necha  bo’limlariga  bo’linib,  bu  bo’limlarda  kasbiy 

pedagogikaning   asoslari  va  muhim  malasalalarini,  yahni   kasb-hunar  ta’limi 

yo’nalishlari,  mehnat  pedagogikasi,  kasb-hunar  didaktikasi  kabi  masalalarni   qamrab 

oladi.  SHuningdek  ularda  kasb-hunar  tarbiyasining  ijtimoiy  psixologik  shart-

sharoitlari,   kasb-hunar  ta’limi  nazariyasi  va  kasb-hunar  ta’limi  huquqi  o’rganiladi. 

KASB  TA’LIM  TEXNOLOGIYaSI  -  butun  o’qitish  va  o’qish  jarayonini  ishlab 

 chiqish,   amalga  oshirish  va  baholashning  tizimi  usuli  bo’lib, u  maqsadga  erishishga 

yo’naltirilgan  holda  insonlarning  o’rganish   qobiliyati  va  ular  o’rtasida  muloqot 

to’g’risidagi  tadqiqotlar  natijasiga  hamda  ta’lim  jarayonini  yanada  samarali 

 tashkillashtirishning   jonli,  jonsiz  vositalari  bilan  shug’ullanishga  asoslanadi. 

DIDAKTIKA  –  grekcha  didaskien  so’zidan  olingan  bo’lib,  o’qitaman,  o’qishni 

o’tgataman mahnolarini anglatadi. Shunga ko’ra didaktika – bu o’qitish nazariyasidir. 

Didaktika  ukitish  jarayonining  shakllari,  metodlari,tamoyillari,  mazmuni,  vazifasi  va 

maksadlarini ishlab chikadi.  

 

 



 

 

 



 

 

 



 

 

 



 


 

 

 



 

 

 



 


Yüklə 0,53 Mb.

Dostları ilə paylaş:
1   ...   6   7   8   9   10   11   12   13   14




Verilənlər bazası müəlliflik hüququ ilə müdafiə olunur ©azkurs.org 2024
rəhbərliyinə müraciət

gir | qeydiyyatdan keç
    Ana səhifə


yükləyin