Reja: Samimiy muloqot bola qalbiga yol

Mavzu:Tayyorlov guruhlarda nutq muloqot ko'nikmalarini shakllantirish metodlari
Reja:
1. Samimiy muloqot bola qalbiga yol
2. Muloqot haqida tushuncha.
3. Nutq va uning turlari.
'Talim -to'g'risidagi O'RQ-637- son qonun'. 2019 yil 16 -dekabrdagi Maktabgacha ta'lim va tarbiya to'g'risidagi qonunlari, 2020 yil 19 -martdagi O'zbekiston Respublikasi Vazirlar Mahkamasining 'Bolalarni boshlang'ich ta'limga majburiy bir yillik tayyorlash tizimini rivojlantirish chora- tadbirlari to'g'risidagi 132 -son qarori tizimdagi islohotlarning rivojida muhim ahamiyat kasb etadi. Shu jumladan bolaning «Nutq, muloqot, o'qish va yozish malakalari» sohasi kompetensiyalarida ham bolalarni bir yillik majburiy tayyorlashda "Ilm yo'li" dasturida tarbiyachilar uchun muhim amaliy manbadir. Dasturda xalqaro tajribalar hisobga olingan Dasturning asosiy sohalaridan- nutq muloqot , o'qish va yozish malakalari sohasi kompetensiyalari bolalarning muloqot malakasini egallashlari uchun kompetentlik yondashuvdir.
Nutq bola qalbining badiy ifodasi bilan belgilanadi. Bola nutqinirivojlantirishda esa pedagogning mahoratini oshirish lozim Bu borada esa qator adabiyotlar, yangi qaror va nizomlarning ishlab chiqilishi tarbiyachi uchun katta dasturi amaldir. Maqolada «Nutq, muloqot, o 'qish va yozish malakalari» sohasi kompetensiyalari sohasida "Ilm yo'li" variativ dasturining ahamiyati va yangicha yondashuvlar xususida so`zyuritiladi.
Dastlab bola nutqini rivojlantirishda bolaning idrokiga uning buyumlarning rangi, shakli, katta-kichikligiga qarab bir-biridan farq qila boshlashi, tanish ohangni ajrata olishi, ayniqsa unda xilma-xil sensor qobiliyatlar: ko'rish va ko'zdan kechirish, tinglash va eshitish, buyumlarni tashqi belgilariga qarab ajratish, kuzi kurayotgan va eshitayotgan narsaga taqlid qilish qobiliyati rivojlanishi muhimligiga e'tibor qaratish lozim. Bola taassuroti - buyumlarni ko'rishi, ushlab bilishi, kattalarning ishlarini kuzatishi, xilma-xil tovushlarni eshitishi ham uning muloqoti, nutqini mukammalashida yordam beradi. Diqqat, xotira, intilish, qiziqish va boshqa shu singari ruhiy jarayonlar bolaning nutqiy rivojlanishi uchun katta ahamiyatga ega. Bola nutqining o'z vaqtida va to'g'ri rivojlanishi aqliy rivojlanishining asosidir. Nutq ruxiy jarayon: idrok, xotira va boshqalarning rivojlanishiga, bolalarning faoliyatiga katta ta'sir ko'rsatadi. Bolalar nutqi rivojlanishga boshlashi bilan kattalar so'zlarining tarbiyaviy vosita sifatidagi roli ortib boradi.
Pedagog kun davomida olib borilgan ta'limiy faoliyatlarni xulosalash bo'yicha kun yakunida kun natijalari bo'yicha qisqacha suhbat o'tkazishi bolalarni xotirasini mustahkamlash va muloqot faolligiga erishishiladi. Mashg'ulotlardan tashqari sayr va kuzatish, ovqatlanish davomida ham mulqoqotga kirishadi. Bundan tashqari maishiy faoliyat bolaning kattalar bilan muloqoti uchun imkoniyatdir. Buni pedagog uni boshqarishi lozim. To'g'ri tashkil etilgan maishiy faoliyat jarayonida (ovqatlanish, kiyinish, gimnastika, sayohat va h.k.), ya'ni agarda pedagog, ayniqsa, kichik guruhlar pedagogi maishiy buyumlar nomlarini, ularning qismlari, sifati, xususiyati, qo'llanish maqsadini batafsil tushuntirsa, ular bilan tegishli harakatlarni amalga oshirsa va buni sharhlab bersa, bolalarga savol bersa, ularga maishiy lug'atdan foydalanishni o'rgatsa bolalarning lug'ati boyishiga katta yordam beradi.
Ularning grammatika sohasidagi faolligini rag'batlantirishning muhim vosita hisoblanadi. Pedagogning bolalarga so'z birikmasini o'ylab ko'rish, so'ngra gapda so'zlarni bir-biri bilan to'g'ri bog'lash qobiliyatini shakllantirishda didaktik o'yinlarning ham ahamiyati bor. Bundan tashqari, nutqiy mahorat va ko'nikmalarni mashq qilishda (ibora tuzish, so'zni o'zgartirish, hikoya to'qish va h.q.) qo'llaniladi. Bolalarni maktabda qiynalmasdan o'qishlari uchun muloqot va til masalalariga e'tibor berish talab etiladi. Til qanchalik oldin egallab olinsa, bilimlar ham shunchalik oson va to'liqroq o'zlashtiriladi.
Muloqot insonning ijtimoiy, ongli mavjudot sifatidagi, ong tashuvchi sifatidagi ehtiyojidir. Turli yuksak hayvonlar va odam turmush tarzlarining ikki taraf: tabiat bilan aloqalar va tirik jonzotlar bilan aloqalarga ajralishini kuzatamiz. Birinchi tur aloqalar odam faolligining maxsus turi sifatidagi faoliyat deb nomlangan. Ikkinchi tur aloqalar bir-birlari bilan o‘zaro ta’sirlashuvchi tomonlar axborot almashinuvchi tirik jonzotlar ekanligi bilan belgilanadi. Tur ichidagi va turlararo bunday aloqalar turi muloqot deb ataladi.
«Muloqot» tushunchasining turlicha ta’riflari mavjud.