Parij kongressi. Yakun va hududlarning qayta taqsimlanishi
13-fevral kuni Parijda diplomatik kongress ochildi. Uning natijalariga ko‘ra, 1856-yilning 18-martida Rossiya hamda Fransiya, Buyuk Britaniya, Turkiya, Sardiniya, Avstriya va Prussiya o‘rtasida Parij shartnomasi imzolandi. Rossiya Sevastopolning janubiy qismi, Balaklava va Qrimning boshqa shaharlari evaziga Kars qal’asini Turkiyaga qaytarib berdi, Moldaviya knyazliklariga Dunay va Bessarabiyaning janubiy qismi berildi. Serbiya va Dunay knyazliklari avtonomiyasi tasdiqlandi.
Qora dengiz, Bosfor va Dardanell bo‘g‘ozlari neytral – savdo kemalari uchun ochiq va harbiy kemalarga va boshqa barcha kuchlar uchun yopiq deb e’lon qilindi. Rossiya Olland orollarida istehkomlar qurmaslikka va’da berdi, 1774-yildagi Kuchuk Qaynarja tinchlik bitimida qo‘lga kiritgan Moldova va Valaxiya protektoratidan va Rossiyaning Usmonlilar imperiyasining xristian fuqarolari ustidan homiyligidan mahrum bo‘ldi.
Urush paytida aksilrossiya koalitsiyasining ishtirokchilari o‘zlarining barcha maqsadlariga erisha olmadi, ammo Bolqonda Rossiyaning kuchayishiga to‘sqinlik qildi va uni 15 yil davomida Qora dengiz flotiga ega bo‘lish imkoniyatidan mahrum etishdi. Shu tariqa tinchlik shartnomasi imzolandi.
1871-yilning 1-martida Londonda Parij shartnomasining moddalarida ko‘zda tutilgan Qora dengizni qurolsizlantirish rejimini bekor qilish to‘g‘risida konvensiya imzolandi (Sobraniye traktatov i konvensiy, zaklyuchyonnix Rossiyey s inostrannimi derjavami. T. XV. Traktati s Fransiyey. “Runivers.ru”).
Dostları ilə paylaş: |