Reja: Xayol haqida tushuncha. Xayol turlari. Xayol jarayonlari. Tayanch iboralar

URGANCH INNOVATION
UNIVERSITETI

BOSHLANG’ICH TA’LIM YO’NALISHI FAKULTETI

MUSTAQIL ISH

Mavzu:Hayol haqida tushuncha

Fan nomi.
Umumiy
psixalogiya

Bajardi.1-bosqich talabasi

Raximova Nafisa


REJA:

1. 
   Xayol haqida tushuncha.
   
2. 
   Xayol turlari.
   
3. 
   Xayol jarayonlari.
   

Tayanch iboralar:

Xayol va tasavvur haqida umumiy tushuncha. Xayol va tafakkurning o`xshashligi va farqlari. Xayol va muammoli vaziyat. Xayol turlari. Xayol jarayonlari. Xayol va motivatsiya. Tasavvur va o`quv jarayonidagi ko`rgazmalilik. Tasavvur turlari va xayol shakllaridagi individul xususiyatlar va ularni o`quv jarayonida boshqarish. Xayol va organik jarayonlar. Ilmiy, texnika va pedagogik faoliyatda, badiiy ijodiyotda xayolning roli.
XAYOL HAQIDA TUSHUNCHA.
Har kim bizni atrofida dunyo, va biz uning idrok bilan kiryapman o'sha tasvirlar orasidagi, juda muhim farq bor, deb biladi. Buning sababi sifatida bunday hodisaning bir kishi borligi xayol. tasavvur ikki asosiy komponentlarini edi, insonning hisoblanadi. Uning birinchi element - muayyan bir shaxsni qoldi o'tgan Aslida, tasvirlar saqlanadi bo'lgan xotira. Ikkinchi - rivojlanish darajasi individual bo'lgan xayol. Tufayli bu xususiyatlar har ikki o'ziga xos bo'lgan, va tasavvur ham sub'ektiv xususiyat ekanligi uchun
Bu kimligi tufayli, u tasavvur quyidagi turlarini ajratishga qaror:
1) aks ettiradi, bunda xarakterlanadi tasavvur bunday, oqilona xayol odamning fikrini ob'ekti eng unutilmas bir qismi, faqat eng muhim hisoblanadi. Bu ko'p jihatdan ob'ekt xususiyatlariga (yoki emas esladim) bilan belgilanadi Ushbu ko'rish turi, yodda ko'rsatish ob'ektini etarlilik darajasi, deb;
ad
2) xayol - xayol xil, real mohiyati uchun huzurida qabul xos emas;
3) yolg'on bo'lgan haqiqatga bir qasddan buzish bor.
Xayol barcha turlari, shuningdek, ularning sabablari xilma-xilligi asosida tasniflanadi mumkin. Bu erda, masalan, har bir o'ziga xos tasavvur bor qaerda, deb turlari xavfsiz holatga qilinadi. Mana, ulardan ba'zilari:
- Bir kishi o'z fikr va e'tibor ustidan nazoratni kamaytiradi, qoida, deb, xarakterlanadi beixtiyor xayol. Bunday tasavvur "o'z-o'zidan" paydo bo'ladi va bolalikni yoki erta o'smirlik davrida, hayotga erta bosqichda odamlarga xos. Juda tez-tez u tushida yoki yarim uyquda davlat uchraydi. Bunday beixtiyor vakolatxonalari o'ziga xos xususiyati bajarish aniqlamay natijasida juda zaif, ong boshqa "qoldiq" tasvirlar bilan munosabatlar hisoblanadi;
- o'zboshimchalik tasavvur faol sifatida psixologiya hisoblanadi. Qasddan tasavvur. Bu har qanday roli olib talab o'yinlari davomida, erta bolalik rivojlanishi boshlaydi. "Roli haqqoniyligi" istagi keyinchalik bir kishi, o'z qaror qabul qilish maqsad qilib belgilash va ularni hal qilish yo'llari xaritasini uchun zarur bo'ladi hayoti, kabi erta ariza topadi faoliyatini, yordam beradi;
- Bir kishi bunday narsa bir tasvirni yaratish kerak bo'lsa oldindan u hech qachon ko'rmagan edi va nima tajribali emas, namoyon tasavvur uyg'otish, lekin u tabiatda mavjud aniq bilur. Thanks unga, bir odam o'tgan, yoki uzoq mamlakatlarning hozirgi manzaralari rekonstruksiya ko'zga;
- qayta farqli o'laroq ijodiy xayol, yangi tasvir va haqiqat modellarini yaratadi. U sizning fikr, bir narsa ham yaratishingiz mumkin, shunday qilib, Bundan tashqari, bu odamning tashkil etilishi mumkin allaqachon ilgari boshqa / qavmlariga yaratgan, lekin u bilmaydi mumkin.

Xayol yoki fantaziya, tafakkur kabi yuksak bilish jarayonlariga kiradi va faqat odamlarga xos bo`lgan faoliyatlarda yuzaga chiqadi. Mehnatning tayyor natijasini xayolga keltirmay turib, ishga kirishib bo`lmaydi. Fantaziya yordamida kutilayotgan natijani tasavvur qilish - inson mehnatining hayvonlar instinktiv harakatlaridan tubdan farqidir. Xayol inson faoliyatining barcha jabhalarida yuzaga chiqadi. Masalan, oddiy stol yasash uchun ham uning shakli qanday bo`ladi, nima uchun kerak, rangi, balandligi va h.k.larni oldindan tasavvur qilish lozim. Bir SO`Z bilan aytganda, ishni boshlashdan oldin bu stolni tayyor holda ko`ra bilish talab qilinadi.

XAYOL inson ijodiy faoliyatining zarur elementi bo`lib, mehnatning oxirgi va oraliq mahsulotlarida o`z ifodasini topadi. Xayol mehnat natijalarini narsalarda gavdalantirishga undaydi va shuning bilan birga muammoli vaziyat aniq bo`lmagan hollarda ish-harakat programmasini tuzishni ta`minlaydi. Shuning bilan birga xayol faqat biror aniq faoliyatni programmalashtiruvchigina ham emas, ba`zan uning urnini bosuvchi obrazlar hosil qilish vositasi sifatida ham yuzaga chiqadi.
Xayol tafakkur singari, muammoli vaziyatda, ya`ni masalani echishning yangi usullarini kidirib topishda yuzaga keladi. ehtiyojlarni qondirishning real jarayonidan oldin ehtiyojlarni qondirishning soxta, xayoliy jarayoni sodir bo`ladi.
Muammoli vaziyatda masalani hal qilish uchun biz tushunchalarga (bilimlarga) va obrazlarga suyanamiz. Ko`pincha bu ikkala vosita ham birgalikda qo`llaniladi. Ammo ulardan qaysi birining ustunligi muammoli vaziyatning xarakteriga bog`liq. Agar masalaning dastlabki ma`lumotlari, chunonchi, ilmiy muammoning dastlabki ma`lumotlari aniq bo`lsa, masalani echish yo`lining mohiyati ko`proq tafakkur qonunlariga tobe bo`ladi. Agar muammoli vaziyat ko`p jihatdan o`zining noaniqligi bilan ajralib tursa, dastlabki ma`lumotlarni aniq analiz qilish juda qiyin bo`lsa xayol mexanizmlari ishga tushadi ///