Reje: dnk nın` du`zilisi Ribonuklein kislotalar

 
8.Jınısıy gormonlar. 
Jınısıy gormonlardı jınısıy bezler,gonadalar menen ma`yeklikler islep 
shıg`aradı. 
Hayallar jınısıy gormonları
. Hayallar jınısıy gormonları- esteron uglevodorodları 
esaplanadı.Olardın` en` a`hmiyetlisi 
estradiol 
(follikulin) ha`m 
esterol
esaplanadı.
 

---

Tuqımlıqtın` sarı denesi 
progesteron 
dep atalatug`ın gormon islep shıg`aradı. 
Bul gormonlar ha`mledarlıq da`wirinde ko`p mug`darda payda boladı. Ol jetilgen ma`yektin` 
jatırg`a jabısıwın ta`miynleydi ha`m da`slepki da`wirde onın` rawajlanıw ushın ju`da` zarur 
boladı. 
Erkek jınısıy gormonları- androstannın` do`rendileri esaplanadı. 

---

Olar tiykarınan urıqlıqta sintezlenedi. Adamlarda jınısıy bezlerdin` atrofiyalanıp ketiwi 
organizmde oksidleniw protsessinin` pa`seyiwine ha`m may toqımalarında maylardın` ko`p 
toplanıwına alıp keledi.
 
9.Fitogormonlar. 
Ko`letkalı organizmlerdin` tirishilik iskerligi birqatar regulyator (baskarıwshı) sistemalardın` 
o`z-ara qatnası na`tijesinde basqarılıp turıladı. Bul sistemag`a kletka,toqıma, organ ha`m pu`tin 
organizmnin` basqarıwshı regulyatorlar toparı kiredi. Bunday quramalı basqarıw sistemasın 
o`z-ara bir-birine baylanıstırıwda ha`ywanlarg`a uqsag`an, joqarı o`simliklerde de gormonlar 
qa`siyetine iye bolg`an birikpeler ayrıqsha a`xmiyetke iye boladı. O`simliklerdin` pu`tkil 
tirishiligi g`ni atalang`an ma`yek kletkasının` rawajlanıwınan qartayg`ang`an barlıq protsessler 
fitogormonlar qatnasında bolatug`ını ha`r ta`repleme u`yrenilgen. 
Fitogormonlarg`a yag`ni osiriwshi zatlarg`a o`simliklerdin` o`siw protsessin basqarıwda 
(regulyatsiyasında) qatnasatug`ın bir qatar organikalık birikpeler kiredi. Bul birikpelerge ta`n 
bolg`an tikarg`ı qasiyetlerge to`mendegiler kiredi: Birinshiden, fitogormonlar o`simliklerdin` 
jas japıraqlarında, paqal yamasa tamırdın` o`siwshi bo`leklerinde payda bolıp, olardın` basqa 
bo`leklerine, yag`ni o`siw protsessleri aktiv bolg`an jaylarg`a ko`shiriledi. Ekinshiden, 
fitogormonlar o`simliklerde ha`dden tısqarı az mug`darda payda boladı ha`m ju`da` az 
kontsentratsiyada ta`sir etedi; U`shinshiden, fitogormonlardın` ta`siri belgili ximiyalıq 
protsesslerdi tezlatiw menen shegaralanbastan ba`lki olar bir qatar ximiyalıq protsesslerdi 
basqarıwda qatnasadı. 
Fitogormonlar o`simliklerde kletkalardın` bo`liniwi,toqımalar differentsiyası ha`m 
embriogenez protsesslarinde aktiv qatnasadı. Olar o`simliklerdin` tirishilik iskerligindegi 
tiykarg`ı protsessler esaplang`an fermentlerdin` payda bolıwı, dem alıw, fotosintez, tamırdan 
azıqlanıw,zatlardın` tasılıwı ha`m toplanıwı qusag`an protsesslerge ta`sir etedi. O`simliklerdin` 
o`siu`in basqarıwshı ha`zirge shekemgi belgili bolg`an (regulyator) zatlar to`mendegi 
toparlarg`a bo`linedi: Ta`biyiy 
fitogormonlar: auksinler, gibberellinler, tsitokininler. 
Tabiyiy ingibitorlar: fenol birikpeler, Ztilen, abstsizinler (dorminler).