5-Tema:DNK menen RNK dúzilisi. Olardıń strukturası. Biologiyalıq rolі hám
funktsiyası
Reje:
1.DNK nın` du`zilisi
2.Ribonuklein kislotalar
Barlıq tiri organizmlerde (virus ha`m bakteriyalardan tısqarı) DNK kletka yadrosında
jaylasqan. Tsitoplazmada (mitoxondriya ha`m xloroplastlarda) kem mug`darda ushırayda . DNK
molekulasında azot tiykarlarınan adenin, guanin, tsitozin, timin,
uglevod komponenlerinen
dezoksiriboza ha`m fosfat kislota boladı. Kletka quramındag`ı DNK mug`darı
xromosomalar
sanına baylanıslı. DNK nın` molekulyar massası ju`da` u`lken bolıp, bir neshe on millionnan ju`z
milliong`a shekem jetedi.
DNK quramındag`ı nukleotidlerdin` o`z-ara qatnası ma`lim bir nızamlarg`a boysınadı.
Bull nızamlardı Chargaff (AQSh) anıqlag`an bolıp, onı
Chargaff nızamı
dep ataladı.
1. Adeninnin` molyar mug`darı timinnin` molyar mug`darına ten` yamasa olardın`
qatnası 1 ge ten`
A=T
yaki
Т
А
= 1
2. DNK quramındag`ı guaninnin` molyar mug`darı tsitozinnin` molyar mug`darına ten`
yamasa olardın` qatnası 1 ge ten`:
G=Ts
yaki
Ц
Г
=1
1.
DNK dag`ı purin tiykarlar jıyındısı pirimidin tiykarlar jıyındısına ten`:
A+G=T+Ts
yaki
Ц
Т
Г
А
=1
4. Purin ha`m pirimidin tiykarlarının` altınshı uglerod atomındag`ı amin ha`m keto
toparları bir-birine ten`:
G+T = A+Ts
yaki
Ц
А
Т
Г
= 1
5. DNK quramındag`ı guanin ha`m tsitozinnin` molyar kontsentratsiyası jıyındısının`
adenin ha`m timinnin` molyar kontsentratsiyası jıyındısına bolg`an qatnası
Т
А
Ц
Г
o`zgeriwshen` boladı. Haywanlar, o`simlikler ha`m mikro organizmler DNK sındag`ı bul qatnas
ha`r qıylı bolg`anlıg`ı ushın ol
